Osha (Ligusticum porteri) jest spokrewnioną z lubczykiem rośliną z rodziny selerowych.
Jej korzeń znany jako Oshá jest ceniony w tradycyjnym zielarstwie, szczególnie wśród północnoamerykańskich Indian i ludności latynoskiej jako środek na przeziębienie, kaszel, ból gardła.
Osha Ligusticum porteri
To wieloletnia roślina wyrastająca do ponad metra wysokości, o typowym wyglądzie dla rodziny selerowatych. Wytwarza parasolowe kwiatostany i liście podobne do pietruszki.
Występuje południowo-zachodnich stanach USA, całym pasie Gór Skalistych i północnym Meksyku. Jest rośliną górską, zależną od grzybów mikoryzowych, przez co trudno jej się przystosować do upraw poza siedliskiem.
Nazwa łacińska Ligusticum prawdopodobnie oznacza „z regionu Liguria” we Włoszech, skąd pochodzi i jest szeroko stosowany spokrewniony lubczyk. Osha jest mocno ukorzeniona, ciężka do wykopania. Jej korzeń wydziela ostry, pikantny zapach przypominający lubczyk.
Oshá (korzeń) w tradycyjnym zielarstwie
Części naziemne jedzą na surowo i gotowane. Dla oczyszczenia zatok żują lub palą, robią z nich wywary, maści i ekstrakty. Najwięcej wartości leczniczych ma korzeń, ceniony za działanie oczyszczające i wzmacniające płuca.
Indianie korzeń Oshá nazywają chuchupate. Stosują do dziś w leczeniu wielu dolegliwości, głównie układu oddechowego, płuc i serca. Tradycyjnie dla ułatwienia oddychania przy grypie, przeziębieniach i chorobach układu oddechowego – zapalenie oskrzeli i płuc, rozedma, gruźlica, astma, alergie.
Dla oczyszczenia zatok, złagodzenia kataru, ciężkiego, mokrego kaszlu, bólów głowy i gardła. Kiedyś je żuto dla zwiększenia wytrzymałości. Indiańskie matki owijały korzenie i liście Osha sznurkami, wieszali je przy kołyskach noworodków, by oczyścić powietrze.
Profil energetyczny (korzeń)
Smak: aromatyczny, pikantny, lekko gorzki, cierpki
Energetyka: rozgrzewa, osusza
Tkanki: płuca, żołądek, śledziona
Działanie: Rozprasza zastoje krwi, uwalnia na zewnątrz wilgotne zimno, flegmę, śluzy, pobudza płuca,
Osha jest aromatyczna wysuszająca, rozgrzewająca, możemy ją sklasyfikować jako pobudzający środek wykrztuśny, doskonały na ciężki, flegmatyczny kaszel. Stymuluje krążenie krwi w płucach oddechowych, łagodzi przekrwienie tkanek, obkurcza błony śluzowe, rozszerza oskrzela, pomaga zaczerpnąć głębszy oddech, przy dusznościach, astmie, rozedmie. Nie wskazana w gorących/suchych stanach, chyba że z ziołami nawilżającymi jak lukrecja.
Stosowana również w leczeniu chorób serca, niestrawności, rozstroju żołądka i dolegliwości jelitowych. Tradycyjne zastosowania: infekcje z dreszczami, zgaga, wzdęcia, gazy, wymioty, zapalenie okrężnicy, zatrzymanie miesiączki, stały ból podbrzusza. Jest jednym z najskuteczniejszych ziół przy zespole cieśni nadgarstków.
Co mówi nauka?
Osha zawiera aromatyczne rozgrzewające żywice i olejki eteryczne. Liczne kwasy organiczne, limonen, kumarynę, ferulan metylu, terpeny, alkaloidy, związki fenolowe i najczęściej izolowane: butylidenoftalid i ligustilid [1].
Działanie: Antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe, antybakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwbólowe, wykrztuśne, uspakajające, napotne, moczopędne, wiatropędne, uspokajające. Potencjalne przeciwnowotworowe, cytotoksyczne, immunomodulacyjne na komórki białaczki. [2].
Ligusticum porteri jest skuteczny w leczeniu ostrych infekcji, grypy, zapalenia płuc z dusznościami i leukocytozy. Przy chronicznym zmęczeniu fizycznym i psychicznym podnosi poziom energii.
Zastosowania korzenia osha
Powolne, dłuższe gotowanie na wolnym ogniu wydobywa lecznicze substancje i zamienia wywar w aromatyczną, czarną herbatkę. Rozdrobniony surowiec można dodawać do energetycznych zup i bulionów.
Wywar
Rozdrobniony, ususzony korzeń zalać zimną wodą w ilości 1 łyżka na szklankę. Doprowadzić do wrzenia, zmniejszyć ogień do minimum, gotować 20-30 minut. Odstawić pod przykryciem na 5-6 godzin do naciągnięcia. Im mocniejszy tym lepiej działa. Dosłodzić miodem.
W syropach i wywarach można łączyć łączyć z arcydzięglem, lukrecją, omanem, prawoślazem.
Ciekawostka: Korzeń osha zawiera hormon oksytocynę, po wypiciu herbatki od razu odczuwa się wyraźną poprawę samopoczucia.