Domowe sposoby na suchy kaszel i drapanie w gardle

Suchy kaszel zwiastuje zwykle rozwijającą się infekcję wirusową, choć może być również objawem innych dolegliwości, np. alergii. Suchy kaszel i towarzyszące mu drapanie w gardle są niezwykle uporczywe. Zanim jednak z męczącymi objawami udamy się do lekarza, warto przetestować domowe sposoby łagodzące dokuczliwe symptomy.

Drapanie w gardle i kaszel – przyczyny

Drapanie w gardle i suchy, męczący kaszel najczęściej towarzyszą infekcji wirusowej. Niemniej mogą być objawem alergii czy podrażnienia dróg oddechowych (np. dymem tytoniowym). W przypadku utrzymywania się tych dolegliwości dłużej, niż trwa zwykłe przeziębienie, należy zachować czujność. Suchy kaszel występujący przewlekle może nie być objawem infekcji, ale innych chorób: niewydolności krążenia, refluksu czy nadciśnienia płucnego. Innymi przyczynami drapania w gardle i kaszlu mogą być np. choroby zębów czy astma.

Co na drapanie w gardle i kaszel?

Gdy drapanie w gardle i kaszel dopiero się pojawiły, nie warto panikować. Na szczęście do wyboru mamy kilka opcji, z których możemy skorzystać zanim udamy się do lekarza. W pierwszej kolejności warto zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza (spacery, wietrzenie, nawilżacz powietrza, inhalacje). Oprócz tego możemy sięgnąć po jeden ze sprawdzonych, domowych sposobów na suchy kaszel: zioła, miód, ciepłe napoje.

Do dyspozycji mamy też leki dostępne w aptece bez recepty. Leki przeciwkaszlowe (zawierające m.in. dekstrometorfan, kodeinę, butamirat czy lewodropropizynę) blokują odruch kaszlowy. Pamiętajmy jednak, że kaszel jest naturalnym mechanizmem obronnym, a jego hamowanie to ostateczność. Ograniczmy stosowanie tej grupy leków, np. do godzin wieczornych, gdy kaszel uniemożliwia nam sen. Z kolei leki wykrztuśne (zawierające m.in. ambroksol, bromheksynę czy acetylocysteinę) mogą pomóc przekształcić suchy, uporczywy kaszel w kaszel mokry, produktywny. Stosujmy je maksymalnie do godz. 16–17 (nasilony odruch odksztuszania może utrudniać zaśnięcie).

Siemię lniane na gardło

Skutecznym remedium na bolące gardło jest płukanka z siemienia lnianego. Siemię lniane ma działanie przeciwzapalne, nawilżające i powlekające. Dzięki temu łagodzi ból oraz uczucie pieczenia i drapania. Pokrywając drogi oddechowe cienką warstwą śluzu, działa nie tylko łagodząco, ale utrudnia również przyleganie drobnoustrojów.

W jaki sposób stosować siemię lniane? Najczęściej dwie łyżki nasion zalewa się gorącą wodą, a powstałą miksturę odstawia. Po upływie 15 minut napar jest gotowy do picia. Po przecedzeniu można nim również płukać gardło. Popularny jest także kisiel z siemienia lnianego. Jak go przyrządzić? Zalane wodą nasiona należy gotować na wolnym ogniu przez ok. 15 minut, a przed wypiciem przestudzić.

Do naparu czy kisielu warto dodać inne naturalne składniki, które nie tylko wzbogacą smak mikstury, ale również wspomogą organizm w walce z przeziębieniem. Może to być naturalny sok, miód, czy rozgrzewające przyprawy: goździki, imbir, cynamon.

Mleko z masłem na kaszel + mleko z miodem na ból gardła

Pomocne w walce z kaszlem i bólem gardła jest spożywanie ciepłych płynów. Najlepiej takich, które dostarczają nam składników wspomagających organizm w walce z przeziębieniem.

Ciepłe mleko – jeden z najbardziej odżywczych napojów – wzbogacone różnymi dodatkami jest filarem medycyny naturalnej. Ulgę w męczącym kaszlu przyniesie mleko z masłem. Na ból gardła do mleka i masła warto dodać łyżkę naturalnego miodu. Odważni miksturę wzbogacają świeżo wyciśniętym czosnkiem.

Choć ten sposób walki z przeziębieniem znany jest od wielu pokoleń, nie odwraca się od niego współczesna medycyna. Odżywcze właściwości mleka, przeciwzapalne i antybakteryjne działanie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych zawartych w maśle oraz przeciwbakteryjne i powlekające działanie miodu są dobrze udokumentowane w fachowym piśmiennictwie. Nie bez znaczenia jest też temperatura mikstury – ciepłe (nie gorące!) napoje łagodzą ból gardła.

Zioła nawilżające gardło

Sprawdzonym domowym sposobem na nawilżenie gardła są zioła. W walce z bólem gardła skuteczne będą te, których olejki eteryczne działają przeciwzapalnie i odkażająco. Do takich ziół zalicza się m.in. szałwia lekarska (Salvia officinalis), tymianek pospolity (Thymus vulgaris) czy rumianek pospolity (Matricaria chamomilla).

Czasami podczas infekcji głównym problemem jest przesuszenie śluzówki – wtedy warto sięgnąć po zioła nawilżające gardło: korzeń prawoślazu (Althaea officinalis), podbiał pospolity (Tussilago farfara) czy porost islandzki (Lichen islandicus).

Zioła stosuje się w różnych postaciach. Niektóre w formie maceratu, inne w postaci płukanek czy herbatek. Składniki niektórych ziół można też znaleźć w syropach dostępnych bez recepty.

Syrop z cebuli na bolące gardło

Zwolennikom domowych metod walki z przeziębieniom i bolącym gardłem z pewnością znany jest syrop z cebuli. Ma on szereg właściwości, które sprawiają, że warto go stosować już przy pierwszych oznakach infekcji. Zawarte w cebuli związki siarki i kwercetyna mają łagodne działanie wykrztuśne – pomagają oczyścić drogi oddechowe, upłynniając wydzielinę i ułatwiając odkrztuszanie. Allicyna i flawonoidy decydują o działaniu przeciwbakteryjnym syropu z cebuli, a kemferol – o właściwościach przeciwzapalnych. Syrop z cebuli łagodzi również ból gardła.

Syrop z cebuli to skarbnica naturalnych składników wspomagających walkę z przeziębieniem. Warto po niego sięgać, tym bardziej, że jego przygotowanie jest łatwe, a składniki tanie. Wystarczy pokroić cebulę w plastry, ułożyć ją warstwami w wyparzonym słoiku i zasypać cukrem. Po kilku godzinach, gdy cebula puści soki, syrop jest gotowy do spożycia.

Miksturę można wzbogacić innymi dodatkami: czosnkiem, miodem, imbirem, goździkami czy cytryną.

Inhalacja nawilżająca gardło

Nawilżanie dróg oddechowych w przebiegu przeziębienia przyspiesza regenerację nabłonka i ułatwia oddychanie. Dlatego tak ważne jest regularne wietrzenie pomieszczeń, spacerowanie (o ile nie ma ku temu przeciwwskazań), wypijanie odpowiedniej ilości płynów czy korzystanie z nawilżacza powietrza.

Działanie nawilżające gardło i drogi oddechowe mają również inhalacje. Wykonuje się je zwykle z użyciem roztworu soli, czyli chlorku sodu. Na aptecznych półkach do wyboru mamy jednak kilka jej rodzajów. Jaką wybrać? Zależy to od objawów, które nam dokuczają, i od oczekiwanego efektu.

Izotoniczny roztwór soli fizjologicznej (0,9%) ma działanie najbardziej uniwersalne: oczyszczające i nawilżające. Można go stosować już u noworodków. Sól hipertoniczna (zwykle o stężeniu 3%) upłynnia i rozrzedza wydzielinę, obkurcza błony śluzowe nosa. Stosuje się ją zwykle do inhalacji w przebiegu mokrego kaszlu. Z kolei przy kaszlu suchym czy podrażnieniu gardła dobrym wyborem są inhalacje z soli z dodatkiem kwasu hialuronowego, które nie tylko nawilżają, ale również koją i przyspieszają regenerację dróg oddechowych.

Swoich zwolenników mają również tradycyjne inhalacje parowe. Zamiast z nebulizatorów korzystamy w nich z miski z gorącą wodą, do której wkrapla się olejek eteryczny. Wdychanie unoszącej się pary udrażnia drogi oddechowe i ułatwia oddychanie. Ze względu na duże ryzyko przypadkowego oparzenia podczas wykonywania inhalacji parowych należy zachować szczególną ostrożność i nigdy nie stosować ich u małych dzieci.

Domowe sposoby na kaszel – kiedy zgłosić się do lekarza?

Zastanawiając się, co na drapanie w gardle i kaszel, sięgamy po naturalne metody domowe. W ogromnej większości przypadków pomogą w szybkim zwalczeniu infekcji. Czasami jednak konieczna jest wizyta u lekarza. Z pewnością do przychodni należy się udać, gdy bezproduktywny kaszel utrzymuje się znaczenie dłużej niż pozostałe objawy infekcji, zwłaszcza w przypadku małych dzieci i seniorów. Te grupy są szczególnie narażone na groźne dla zdrowia powikłania.

Ze specjalistą należy się również skonsultować, gdy kaszlowi nie towarzyszą żadne inne objawy mogące sugerować przeziębienie, a także wtedy, gdy podczas odksztuszania pojawia się krew. Pomoc lekarska jest także konieczna, gdy wraz z kaszlem pojawiają się świsty i duszności.

Bibliografia:

• Mahboubi. Marsh Mallow (Althaea officinalis L.) and Its Potency in the Treatment of Cough. Complement Med Res 27(3), 2020.
• Wagner, H. Cramer, P. Klose i in. Herbal Medicine for Cough: a Systematic Review and Meta-Analysis 22(6), 2015.
• S.H.F. Lam, J. Homme, J. Avarello i in. Use of antitussive medications in acute cough in young children. J Am Coll Emerg Physicians Open 2(3), 2021.