Czarna olsza działa przeciwzapalnie, przepisy z pączków, liści, kory

Czarna olsza [Alnus glutinosa] jest osobliwym drzewem rosnącym na terenach podmokłych. Porasta lasy łęgowe, tereny zalewowe, wrzosowiska, brzegi rzek, strumieni, stawów. Korzeniami często sięga wody.  Nazwa gatunkowa glutinosa, odnosi się do lepkości młodych listków i gałązek.

W wierzeniach ludowych uważana za święte drzewo bóstw wodnych,  strażnika tajemnic, granicę świata fizycznego i duchowego. Symbolizowała połączenie solidnego, bezpiecznego gruntu i żywiołu wody.

Tuż po ścięciu drewno olszowe zabarwia się na czerwonawo i wydziela cuchnący zapach. Tak narodziła się legenda, że ​​w olszy ukrył się diabeł przed stworzonym przez siebie wilkiem. Wilk we wściekłości rozszarpał diabłu piętę, a spływająca krew zabarwiła drzewo na czerwono. Czarne olsze sadzono przy domach domostwach i cmentarzach, by odstraszały siły nieczyste.

Czarna olsza

Jest gatunkiem średniego drzewa z rodziny brzozowatych z rozłożystą koroną i zaokrąglonymi, czasem spiczastymi liśćmi. Występuje na obszarze całej Europy, na ternach podmokłych  tworzy bujne gaje zwane olszynami. Wzbogaca glebę w azot, umacnia osuwiska, odbudowuje zniszczone, podmokłe siedliska.

Osiąga wysokość 10 – 25 m  i więcej, dolne konary wzniesione, górne zwisające, wypuszcza liczne  odrosty od pni. Gładka kora młodych gałęzi jest szarawo zielona, na starych popękana z gruczołami żywicznymi, nadającymi powierzeni lepkości.

Wczesną wiosną rodzi kwiatostany męskie, długie czerwone, żółte słupki. Jesienią powstają żeńskie w formie ciemnopurpurowych zdrewniałych szyszek, które pozostają na gałęziach całą zimę. Nazwa pochodzi od kory dawniej stanowiącej barwnik do farbowania tkanin na czarno.
Czarna olsza jest gatunkiem odpornych na podtopienia, nie znosi suszy, w końcu woda to jej żywioł! Zbiegiem czasu czernieje, drewno staje się bardzo twarde. Dawniej stosowano do konstrukcji mostów, rur i wodnych budowli, na palach olchowych zbudowano Wenecję. Dziś wykorzystuje się do produkcji węgla drzewnego, czarna olsza jest najlepszym gatunkiem do wędzenia mięs i ryb.

W tradycyjnym zielarstwie

Gałązki czarnej olszy, liście, pączki, kwiatostany (szyszki) ceniono w zielarstwie. Leczono nimi choroby skórne, reumatyczne, stany zapalne, dolegliwości jelit, przepukliny i zaburzenia hormonalne. Napary z pączków były popularnym remedium na zapalenie oczu, trudno gojące się rany, wypryski, łuszczycę. Herbatki z liści stosowano przy wrzodach żołądka i na owrzodzenia skóry, żylaki.

Profil energetyczny
Smak: cierpki, gorzki aromatyczny, pączki – lekko słodkawy
Energetyka: chłodzi, osusza
Tkanki: żołądek, śledziona, wątroba, układ pokarmowy, oddechowy, krwionośny, kostny, skóra, tkanka łączna
Działanie: Porusza krew, limfę, napina luźne tkanki, rozprasza stagnację, usuwa oznaki nierównowagi systemowej. Niektóre osobniki mają lepkie liście o słodkawym, aromatycznym smaku (lekko rozgrzewają) inne bardziej cierpkie.  Wszystkie napinają zbyt luźne tkanki.

Czarna olsza jest drzewem równowagi ognia i wody, odrodzenia i przemiany. Jako roślina nadrzeczna reguluje przepływ wód gruntowych i osusza glebę, tak u człowieka pomaga regulować przepływ krwi i limfy. Jej działanie przeciwdrobnoustrojowe to bardziej wsparcie równowagi immunologicznej, niż zabijanie mikrobów.

Zdolność olszy do odbudowy zniszczonych podmokłych siedlisk, pokazuje związek z procesami metabolicznymi organizmu ludzkiego. Tak jak „leczy” zniszczone gleby, przywracając równowagę mikrobiologiczną, tak wspiera wrodzony, wewnętrzny ekosystem człowieka. Poprawia procesy metaboliczne, jakość płynów, przyswajanie i usuwanie odpadów.

Lecznicze zastosowania

Czarna olsza jest bogata w garbniki, żywice, przeciwutleniacze, związki fenolowe, terpeny, steroidy, kwas galusowy, elagowy, flawonoidy, olejki eteryczne. Najcenniejsze pączki zawierają kwasy nukleinowe, oligelementy, witaminy, fitohormony, specyficzne enzymy i odżywcze soki.

Działanie: antyoksydacyjne, ściągające, silne przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwbakteryjne, przeciwgorączkowe, moczopędne, przeciwwirusowe, przeciwnowotworowe, przeciwbólowe [1],

Dobrze działa na miejscowe infekcje bakteryjne gram dodatnie i ujemne, wiele grzybów, wirusów, zakażeń jelit, dziąseł, jamy ustnej, układu moczowego, pochwy, skóry. Nieco słabiej działa infekcjach dróg oddechowych.

Jednak biorąc pod uwagę wpływ na system limfatyczny i odpornościowy wymiernie wspiera kuracje.  Sprawdzi się w mieszankach z omanem, topolą, tymiankiem.

• Odtruwa, usuwa wilgoć i toksyny, poprawia napięcie błon śluzowych. Zapobiega przepływowi nadmiernej ilości śluzu do żołądka, stymuluje produkcję soku soku żołądkowego i wspomaga trawienie.
• Leczy owrzodzenia jamie ustnej, przewodu pokarmowego i skóry.
• Działa przeciw grypie, niektórym wirusom przeziębieniowym, wątrobowym i opryszczce, zapaleniu krtani.
• Niesie ulgę w bólu głowy, zębów, dziąseł, nerwobólach, napięciach mięśni, stawów.
• Reguluje gospodarkę hormonalną, obniża poziom prolaktyny
• Wspiera układ krążenia, nerwowy, serce i wątrobę. Stymuluje rozkład produktów przemiany materii i produkcję żółci.

Czarna olsza domowe przepisy zielarskie

Wiosenne pączki i bazie można zjadać na surowo, dodawać do potraw i naparów. Regulują gospodarkę hormonalną, obniżają poziom prolaktyny. Zewnętrznie wykorzystuje się do przemywania podrażnionych, oczu, skóry, trądziku, egzemy.

Napar z pączków lub baziek 
2 łyżki rozdrobnionego surowca zalać szklanką wrzątku. Odstawić na pół godziny i przecedzić. Stosuje się łyżkę 3-4 razy dziennie na pełny żołądek w schorzeniach
układu moczowego, obrzękach, kamicy żółciowej, moczowej, skąpomoczu. Napary z gałązek, kotek i liści pomogą na katar sienny, regulują pracę układu odpornościowego i limfatycznego.

Wywar 
Korę najlepiej pozyskiwać z młodych gałązek, jest mniej cierpka, bardziej słodsza, aromatyczna. 2 łyżki rozdrobnionego surowca zalać 300 ml wrzątku. Gotować na wolnym ogniu 20 minut. Odstawić na 4 godziny. Stosuje się 10 ml na pusty żołądek. Hamuje biegunki, działa ściągająco na luźne tkanki, „scala do kupy”, pomaga w zaburzeniach trawienia.

Nalewka
Nadaje się kora, wiosenne pędy lub pączki. 100 g rozdrobnionego surowca zalać 500 ml dobrej jakości wódki. Odstawić na 3-4 tygodnie w ciemne miejsce i przefiltrować. Stosuje się 25-40 kropli 3 razy dziennie.
Pomaga na przeziębienia, grypę, stany zapalne, schorzenia jelit. Nalewka z gałązek lub kory czarnej olszy stymuluje trawienie, zdejmuje „kamień” z żołądka po tłustych, ciężkich daniach. Można mieszać z gorzkimi, aromatycznymi ziołami. Sprawdzi się w zakażeniach gronkowcem, owrzodzeniach na skórze, infekcjach pochwy i dróg moczowych. Podana wystarczająco szybko może zatrzymać sepsę.

Herbatka z szyszek 

10-15 szyszek zalać w garnku 250 ml wody, doprowadzić do wrzenia. Gotować kwadrans na małym ogniu i przecedzić. Stosuje się na przewlekłe problemy trawienne na skutek nieszczelnego jelita i nietolerancji pokarmowych.  Przy uczuciu  ciężkości, bólach nadbrzusza dobrze robi napar z pąków i kwiatostanów.
5 g surowca zalać 200 ml wrzątku, odstawić na 3 godziny i przecedzić. Pije się 50 ml dziennie do uzyskania poprawy.

Przewlekłe zapalenie jelita grubego
100 g kwiatostanów męskich i żeńskich zalać 500 ml wódki. Odstawić w ciemne miejsce na 5 dni, codziennie wstrząsając i przefiltrować. Stosuje się 25 kropli 3 razy dziennie rozcieńczone w wodzie.

Wywar z gałązek, listków 
100 g surowca zalać 500 ml wrzątku. Gotować na wolnym ogniu kwadrans. Odstawić na 3 godziny i odcedzić. Pije się 100 ml 2 razy dziennie w niestrawności, stosuje przy czerwonce, malarii, biegunkach, przeziębieniach, artretyzmie.

Okłady 
Ciepłe kompresy ze zmiażdżonych liści i kory wymieszanych z wodą na papkę pomagają na zapalenie stawów, mięśni, korzonków nerwowych. Okłady ze świeżych liści wspomagają leczenie owrzodzeń skórny, ran i żylaków, tradycyjnie stosowano na nabrzmiałe piersi karmiących matek.

Czarna olsza zawiera pewną ilość salicylanów. Działa słabiej przeciwbólowo niż wiązówka, ale jest bezpieczniejsza do długiego stosowania. Przy przewlekłych bólach artretycznych, reumatycznych regularnie stosowana dłuższy okres przyniesie poprawę.