Marchwica [Ligusticum mutellina] jest pospolitym chwastem z rodziny selerowatych. Powszechnie występuje na terenach górskich i podgórskich.
Liście marchwicy przypominają nać marchewki. Drobne kwiaty zebrane w baldachy pojawiają się w czerwcu i kwitną do sierpnia. Po roztarciu roślina wydziela zapach podobny do marchwi – stąd jej nazwa.
Marchwica pospolita
Ma szerokie zastosowanie w kuchni. Liście można stosować jak natkę pietruszki do zup i sosów. Bogate w olejki eteryczne nasiona to połączenie aromatu lubczyku i kopru włoskiego. Służą do aromatyzowania serów i alkoholów. Ekstrakt z korzenia jest składnikiem likierów i sznapsów ziołowych.
Młoda roślina bogata w białka i tłuszcze jest cenną rośliną pastewną. Zwiększa wydajność i jakość mleka, zapobiega kolkom i wzdęciom u krów. Ma również szerokie zastosowania w medycynie ludowej.
Zastosowania lecznicze marchwicy
Niegdyś marchwica była chętnie uprawiana w przyklasztornych ogródkach na potrzeby kuchni i apteczki. Intensywnie aromatyczny korzeń stosowany był w leczeniu:
- Wzdęć, zaparć, kolek
- Zaburzeń pracy wątroby, nerek i pęcherza moczowego,
- W chorobach kobiecych, ciężkich porodach
- Odwar z ziela stosowano dla wzmocnienia żołądka
- Chorobach płuc, anemii, omdleniach
- Jako zioło ogólnie wzmacniające
W ostatnich latach marchwica pospolita stała się obiektem badań naukowych.
Wykazano, że roślina zawiera bardzo dużą ilość polifenoli o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Obecnie bada się przydatność rośliny w leczeniu chorób nowotworowych i neurodegeneracyjnych. [1]
- Marchwica działa przeciwzapalnie, przeciwdrobnoustrojowo
- Reguluje przekazywanie impulsów nerwowych
- Wyciągi alkoholowe z marchwicy skutecznie działają przeciw grzybom i niektórym szczepom bakterii.
- Roślina wykazuje skuteczne działanie w leczeniu zakażeń Pectobacterium i mukowiscydozy [2]
- Kwas ferulowy zawarty w marchwicy jest silnym przeciwutleniaczem
- Zapobiega starzeniu się skóry nawet cofa już powstałe zmiany
- Jest stosowany w innowacyjnych kosmetykach przeciwstarzeniowych.
Marchwica przepisy lecznicze
Napar z liści marchwicy
Łyżeczkę suszu zalać szklanką wrzątku
Zaparzać 10 minut pod przykryciem
Przecedzić
Stosuje się w problemach trawiennych, kolkach, wzdęciach.
Napar z nasion marchwicy
Łyżeczkę nasion zalać szklanką wrzątku
Zaparzać 20 minut pod przykryciem
Przecedzić
Wywar z korzenia marchwicy
Łyżeczkę rozdrobnionego korzenia zalać szklanką wody
Wolno doprowadzić do wrzenia
Zmniejszyć ognień, gotować 10 minut
Odstawić do naciągnięcia kilka minut
Przecedzić.
Wywar z korzenia pomaga przy zaburzeniach pracy wątroby, nerek, trawienia.
Nalewka z korzenia marchwicy
- Umyty, osuszony i rozdrobniony korzeń zalać alkoholem w całości przykrywając surowiec.
- Naczynie szczelnie zamknąć
- Odstawić na 2 do 6 tygodni do naciągnięcia.
- Przelać do butelki z ciemnego szkła.
Nalewkę stosuje 1-3 razy dziennie od 10 do 50 kropli na wodę. Ma działanie przeciwbakteryjne, tonizujące, odtruwające, oczyszczające, wzmacniające.
Świeże liście
Można stosować w kuchni jak natkę pietruszki. Pobudzają apetyt i wspomagają trawienie. Zmiażdżone świeże liście stosuje się do okładów przy chorobach skóry i bólach dny moczanowej.
Rudolf Brouss austriacki zielarz i naturopata polecał 3-4 razy dziennie herbatkę z marchwicy na choroby płuc, anemię i omdlenia. W swoich wspomnieniach opisał taką historię:
Kiedyś byłem u pewnego weterynarza. W trakcie rozmowy zauważyłem, że źrenice jego żony ciągle się zmieniały. Więc rzekłem: albo Pani ostatnio zemdlała, albo zaraz się to stanie. Okazało się, że ostatnio mdlała 6 razy w tygodniu!
Zaniosłem jej te zioła i ostrzegłem, że nie są zbyt smaczne. Jednak bardzo jej smakowały i piła więcej niż dwa litry dziennie przez 10 dni. Dziesiątego dnia po południu nagle poczuła opór przed wypiciem, bo już ich więcej nie potrzebowała.
Ta pani musiała regularnie robić badania płuc, ale po tej kuracji zrobiła je po raz ostatni ponieważ nigdy więcej nie miała już takiej potrzeby. To miało miejsce w 1943 roku, a dziś jest 1980 r. i dotąd ta kobieta nie miała żadnych omdleń i nigdy nie chorowała. Ta herbata z marchwicy jest dobra nie tylko na napadową utratę świadomości, ale jest to najlepsza herbata na choroby płuc i anemię. Tej herbaty można pić tyle, ile się chce. Jeżeli omdlenie jest spowodowane przekrwieniem mózgu, to trzeba odradzić picie tej herbaty, ponieważ jest to wyraźnie środek wzmacniający.
Wyciągi alkoholowe z marchwicy alpejskiej można dostać w Niemczech i Austrii pod nazwami Alpen-Liebstöckel, Alpen-Mutterwurz, Madaun, Muattarna.