Koperek ogrodowy koi nerwy, poprawia trawienie, łagodzi ból

Koperek ogrodowy [Anethum graveolens] słynie dziś głównie z zalet przyprawowych i aromatyzujących.

Jest lubianym dodatkiem do potraw, ale to nie tylko przyprawa. Koperek jest znakomitym ziołem trawiennym, kojącym, tonizującym. Nazwa angielska dill wywodzi się ze staronordyckiego dilla, co znaczy koić, uspakajać, kołysać do snu.

Dawniej koperek był powszechnym remedium łagodzącym kolki i uspakajającym niemowlęta. Młode mamy piły napary z nasion, a ich maleństwa po karmieniu szybko zapadały w sen. Wraz z mlekiem matki olejki lotne przedostają się do żołądka niemowlęcia, gdzie również spełniają funkcje trawienne.

Koperek ogrodowy

Pochodzi prawdopodobnie z południowo-zachodniej Azji. Jest łatwą w uprawie jednoroczną rośliną z rodziny selerowatych. Ceniony za odświeżający aromat, korzenno-cytrusowy, lekko anyżkowy smak. Ostrzejsze w smaku nasiona, mają zapach podobny do kminku.

Dobrze rośnie w sąsiedztwie szczypiorku, tymianku, melisy, pomidorów, kapusty, papryki. Odstrasza niektóre gatunki owadów i komary. Lepiej nie siać obok kopru włoskiego, selera i kolendry, którą może zapylać krzyżowo.

Surowcem leczniczym jest ziele, kwiaty, owoce, czyli nasionka koperku i olejek.

W tradycyjnym zielarstwie

Najwcześniejsze wzmianki pochodzą z egipskich zapisków sprzed ponad 5 tysięcy lat. Dioskurydes wspomina o stosowaniu zwęglonych nasion na rany żołnierzy. Chińczycy od starożytności stosują ziele dla obniżenia gorączki, by złagodzić niepokój i wspomóc trawienie.

Profil energetyczny
Smak: aromatyczny, gorzki, cierpki, ziele ze słodkim akcentem
Energetyka: osusza, rozgrzewa
Tkanki: żołądek, śledziona, nerki, jelito grube
Działanie: Rozprasza zimno, stagnację, poprawia krążenie Qi, porusza do zewnątrz,

Aromatyczny smak nadaje mu rozpraszający zastoje, oczyszczający i otwierający charakter. Koperek rozgrzesza naczynia krwionośne, wypycha patologiczne ciepło od wewnątrz do skóry. Działając moczopędnie rozprasza zastoje płynów i łagodzi obrzęki.

Otwiera i udrażnia zatoki, jako  środek wykrztuśny upłynnia śluz. Rozgrzewa głowę, uszy i klatkę piersiową. Jako środek napotny jest przydatnym dodatkiem do domowych zabiegów spa.  W połączeniu z cedrem Ajurweda stosuje do okładów wywołujących pocenie. W medycynie ludowej koperek tradycyjnie stosowano do „wypocenia” gorączki. Po zjedzeniu koperku paradoksalnie można poczuć ochłodę, z powodu szybkiej utraty ciepła przez skórę.

Koperek  wprowadza lekkość w umyśle i łagodzi napięcie, stymuluje płat ciemieniowy. W medycynie wschodniej koperek stosuje się na zaburzenia apetytu i trawienia, dla wzmocnienia ognia trawiennego. Przy zaparciach, wzdęciach, gazach, kolkach, bólach brzucha, skurczach menstruacyjnych, przeziębieniach, kaszlu, grypie i dla złagodzenia napięcia, niepokoju.

Dla osób niedoborowej konstytucji vata może być nadmiernie pobudzający, powodując rozproszenie, nieugruntowanie. Aromatyczny, rozgrzewający charakter może być zbyt gorący dla osób z nadmiarem żywiołu ognia (pitta), powodując odbijanie a nawet refluks.

Chociaż koperek rozgrzewa, jego gorzki posmak łagodzi ciepło. Goryczka sprawia, że ​​jest użyteczny jako środek do oczyszczania krwi i wątroby.

Co mówi nauka?

Koperek ogrodowy zawiera sole mineralne i olejki eteryczne o dość złożonym składzie. Jest źródłem białka, kwasów tłuszczowych, wapnia, fosforu, żelaza, miedzi, potasu, witamin z grupy A, D, B. Zawiera flawonoidy, kwas chlorogenowy i nikotynowy, związki kumarynowe. Świeża natka o dużej zawartości witaminy C działa przeciwskurczowo i uspokajająco.

Najcenniejsze w zielarstwie są zbierane w sierpniu owoce koperku ogrodowego. Mają działanie rozkurczowe na mięsnie gładkie przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych. Wzmagają produkcję soków trawiennych, poprawiają trawienie i przyswajanie.

Jak wykazały badania,  skutecznie hamują rozwój bakterii, grzybów, pleśni i drożdżaków candida albicans w przewodzie pokarmowym. Ekstrakty z nasion kopru skutecznie działają w przypadku większości patogennych szczepów bakterii. Przywracają równowagę flory bakteryjnej jelit. [1], [2]

Główne działania: przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwbólowe, przeciwskurczowe, napotne, moczopędne, mlekopędne, wiatropędne, antyoksydacyjne, przeciwnowotworowe, antystresowe.

Lecznicze zastosowania koperku

Napary z ziela lub nasion kopru obniżają ciśnienie krwi i korzystnie wpływają na trawienie. U mam karmiących zwiększają laktację, pomaga niemowlętom w trawieniu, łagodzi bolesne kolki, delikatnie uspakaja i kołysze do snu. Jest delikatniejszy od kopru włoskiego.

Herbatka ze świeżego lub suszonego zioła na wodzie lub mleku obniża gorączkę, koi nerwy, wspomaga zdrowy sen. Wskazania:

• Kolki, wzdęcia, słaba laktacja, nieświeży oddech
• Utrata apetytu, zaburzenia trawienia, gazy, wzdęcia, dysbakterioza
• Grypa, gorączka, kaszel
• Skurcze menstruacyjne, bóle brzucha, hemoroidy
• Zaburzenia dróg moczowych, osłabione nerki
• Nerwobóle, bezsenność, lęk, depresja
• Wrzody, rany, łuszczyca

Przepisy z koperku

Napar z owoców kopru ogrodowego 
½ łyżeczki suchych, rozdrobnionych nasion zaparza się 10 minut w szklance wrzątku. Pije 1- 3 łyżki po jedzeniu. Działa skutecznie w zaburzeniach trawienia, wzdęcia i złej pracy żołądka. Stosuje się przy odbijaniu, uporczywej czkawce, skłonnościach do wymiotów. Niemowlętom podaje 2-3 ml na każdy kilogram wagi ciała doustnie po karmieniu lub dodaje do butelki z mlekiem. Nasionka nie są w najmniejszym stopniu toksyczne.

Olejek przywracający równowagę flory bakteryjnej
Pół łyżeczki zmielonych nasion koperku ogrodowego wymieszać  ½ łyżeczki dobrej jakości oleju słonecznikowego tłoczonego na zimno. Stosuje się łyżeczkę mieszanki przed śniadaniem i obiadem przez 8 dni.  Po kilku dniach przerwy kurację powtarza dwukrotnie. Po zakończeniu ustępują wzdęcia, nadmierne gazy, zgaga odbijanie. Znika uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej i inne objawy dysbakteriozy.

Na oczyszczenie naczyń krwionośnych 

• 2 łyżki zmielonego kozłka lekarskiego
• 1/2 szklanki zmielonych nasion kopru ogrodowego
• 1 szklanka miodu

Zioła zalać zalać 2 litrami wrzątku. Odstawić w termosie na dobę. Po przecedzeniu dodać miód, wymieszać i przelać do butelek. Przechowywać na dolnej półce lodówki. Stosuje się 50 ml lekko podgrzanej mikstury przed posiłkiem, do wyczerpania całej porcji. Oczyszcza naczynia krwionośne ze złogów i toksyn.

Olejek z kopru ogrodowego dodaje energii, pomaga przy depresji, zaburzeniach pokarmowych, bólach głowy. Stosuje się do masaży i aromaterapii. Równoważy, odblokowuje czakrę gardła i splotu słonecznego. Po 2-4 krople nakłada się na brzuch, skronie, środek splotu słonecznego, okolice gardła.