Mitochondria – elektrownie naszych komórek. Co im szkodzi, co pomaga ?

Mitochondria to mikroorganizmy, pełniące rolę centrów energetycznych komórek.

Te właśnie mikroskopijne organizmy odgrywają większą rolę niż jądro komórkowe. Decydują o życiu i śmierci komórki. Naturalnie, przekłada to się na funkcjonowanie całego organizmu. Wypływa na zdrowie, kondycję, odporność, sprawność umysłową, zapadalność na choroby i długość życia.

Czym są mitochondria?

Zaimplementowane z zewnątrz przez komórki mitochondria, powstały pierwotnie z bakterii, i co istotne, wykazują jeszcze typowe cechy dla drobnoustrojów.

Są częściowo autonomicznymi organellami, z własnym DNA i własnym aparatem syntezy białek. Pełnią rolę elektrowni komórek: są głównymi dostawcami energii. Funkcjonują na zasadzie ognia paliwowego – spalają wodór przy udziale tlenu uwalniając z olbrzymią siłą energię w postaci ATP. Dziennie produkują około 50 kg ATP.

Ogromna armia organelli, o masie ok 10% wagi ciała,  ciężko pracuje wydzielając w każdej sekundzie, gram po gramie 10 tysięcy razy więcej energii niż Słońce!

fot. wikimedia

Większość tej energii wykorzystywana jest do podtrzymania funkcji życiowych.

Rola mitochondriów

Mitochondria również przekształcają składniki odżywcze – cukry, białka i tłuszcze , w energię wykorzystywaną do zasilania komórek. Spełniają też inne funkcje, sygnalizują wszystkim organom ich zadania oraz przesyłają do podwzgórza informacje o ilości energii ,jaką potrzebują poszczególne organy.

Średnio jedna komórka zawiera tysiąc mitochondriów, ale ich liczba zależy jej funkcji i aktywności. Im większa aktywność metaboliczna komórki tym większa liczba mitochondriów.

• Komórki wątroby mają po około 1600
• Nerki około tysiąca
• Komórki jajowe mogą mieć 300 tysięcy i więcej
• Najwięcej mitochondriów posiadają komórki organów, które zużywają najwięcej energii np. serca, mózgu, mięśni.
• Najmniej komórki tkanki tłuszczowej
• Nie mają ich transportujące tlen erytrocyty, dzięki czemu nie zużywają tlenu na własny metabolizm.

Aktywność mitochondriów maleje wraz z wiekiem. Wpływa to na osłabienie mięśni, w tym mięśnia sercowego, pamięci, wzroku, słuchu, koncentracji. Wraz z ograniczeniem ich aktywności,  zwiększa się ryzyko przestawienia metabolizmu komórek z procesu spalania na fermentację, co prowadzi do powstawania komórek nowotworowych.

Co wzmacnia mitochondria a co im szkodzi ?

Najbardziej mitochondriom szkodzi stres. Pod wpływem traumatycznych wydarzeń, szkodliwych emocji dochodzi w mitochondriach do mikrouszkodzeń. Ponadto:

• Antybiotyki,  niszczą nie tylko pożyteczne bakterie, również mitochondria, które z bakterii  przecież powstały [1]
• Zanieczyszczenia środowiskowe: smog, środki ochrony roślin, kwaśne deszcze
• Substancje syntetyczne w żywności, leki, suplementy
• Organizmy genetycznie modyfikowane
• Nadmiar cukru i zbóż  – mitochondria nie mogą ich spalić wystarczająco szybko, więc odkładają się w tkance tłuszczowej, wytwarzając wolne rodniki. Sporo osób nieświadomie przesadza z cukrami jedząc tzw. zdrowe ziarna.

Spokojny umysł, wyciszone emocje i harmonia wewnętrzna są najlepszą ochroną mitochondriów i naszych komórek. Ponadto regularna aktywność fizyczna, przerwy w jedzeniu, posty i świeża, naturalna, lokalna żywność zgodna z porą roku, w szczególności:

• Świeże warzywa, owoce o różnych barwach
  Im więcej kolorów na talerzu, tym więcej fitoskładników. Zielone warzywa liściaste, zioła, warzywa bogate w siarkę, witaminy, enzymy i przeciwutleniacze odżywiają i chronią te maleńkie elektrownie. Najcenniejsze są te świeżo zerwane, najmniej wartości mają przechowywane w chłodniach, transportowane na duże odległości.
• Kwasy tłuszczowe
  Dobre kwasy tłuszczowe, zamiast węglowodanów, mogą być wykorzystane do wytwarzania ATP. Tłuszcz jest bardziej wydajny i powstaje mniej produktów ubocznych – wolnych rodników
• Rosół długo gotowany na kościach
  Chroni i naprawia wyściółkę jelita, dostarcza pewnego rodzaju aminokwasów – pokarmu dla komórek i bakterii.
• Naturalna żywność bogata w witaminy, sole mineralne i przeciwutleniacze. Szczególnie istotne są kwasy omega 3, koenzym Q10, witaminy z grupy B, magnez, siarka, cynk, żelazo, kreatyna, kwas liponowy, L-karnityna. Warzywa, orzechy, jaja, ryby mięso szczególnie wątróbka od zwierząt z naturalnych hodowli
• Posty, przerwy w jedzeniu są doskonałym sposobem na poprawę funkcji mitochondriów i wydłużenie telomerów. Więcej na ten temat TU

Zaburzenia funkcjonowania mitochondriów mają bezpośredni wpływ na zmniejszenie energii, wydolności mięśniowej, spadek koncentracji, osłabienie odporności, pamięci, wzroku i słuchu.  Czyli tego, co wiążemy ze starzeniem.

Warto wiedzieć, że procesy zapalne, które są przyczyną większości chorób, mają swój początek w mitochondriach. Zagadnieniami z tego zakresu zajmuje się medycyna mitochondrialna.