Widłak goździsty na niegojące rany, ciężkie schorzenia wątroby

Widłak goździsty[lycopodium clavatum] był magicznym zielem celtyckich druidów, przez słowiańskie „wiedźmy” używany do czarów. Żółty, oleisty pył zarodnikowy zwany „mąką czarownic” po wrzuceniu do ognia eksplodował jasnym rozbłyskiem. Ta właściwość sprawiła, że stał się narzędziem średniowiecznych ulicznych magików, kuglarzy.

W początkach fotografii „siarkę roślinną” używano do wywoływania błysków aparatu. Współcześnie wykorzystuje się do produkcji fajerwerków, a do niedawna był powszechnie stosowany w medycynie ludowej.

Widłak goździsty [lycopodium clavatum]

Widłak goździsty  jest wiecznie zieloną rośliną z rodziny widłakowatych.  Wygląda jak mech, ale jest bliżej spokrewniony z paprociami. Nazwa łacińska lycopodium wywodzi się z greki, od lykos wilk i podion stopa, jako że wygląd kojarzono ze śladem wilczych łap.

W Polsce regionalnie znany pod nazwami widłak babimór, wilcza albo niedźwiedzia łapa, kołtun leśny, włóczęga, czołga. Jak można wywnioskować z nazwy, roślina ma ciekawy kształt.

Występuje niemal na całym świecie, tworząc łany runa pokrywającego poszycia lasów, wrzosowiska i torfowiska. Preferuje gleby kwaśne, wilgotne, bogate w krzemionkę. Główne pędy pełzają po ziemi. Rosną bardzo wolno, osiągnięcie długości metra może zająć około 30 lat.

Od mchów odróżniają go kłoski z żółtymi zarodnikami. Z płożących się pędów wyrastają wyprostowane, miękkie w dotyku łodyżki. Kończą je długie kolce trójkątnych przylistków, otoczone licznymi zarodnikami. Widłak nie kwitnie, rozmnaża się przez zarodniki dojrzewające od lipca do września. W okresie rozrodczym wydziela charakterystyczny pył.

W tradycyjnym zielarstwie

Od wieków różne kultury wykorzystywały widłak jako środek osuszający, moczopędny, rozluźniający, przeciwbólowy.  Zalety widłaka wymieniali Syreniusz, Marcin z Urzędowa, ks. botanik Jan Kluk. Zalecali jako środek wymiotny, w celu wyrzucenia zrzucenia „wszelkiej tru­cizny”. Pył zarodnikowy stosowano w zaburzeniach pracy wątroby, żołądka, nerek, dróg moczowych, dnie moczanowej. Zewnętrznie do osuszania ran, wszelkich podrażnień i chorób skórnych.

Syreniusz polecał odwar z widłaka z winem przeciw kamieniom nerkowym, a na podagrę okłady. Gałązki wkładane do kołysek miały chronić niemowlęta od „wszelkiej niemocy”. Od średniowiecza lekarstwa z widłaka stosowano w medycynie. Aptekarze sporządzali „emulsję likopodium” chorym z zatrzymaniem moczu, nieżytami pęcherza, kamicą nerkową.

Profil energetyczny
Smak: gorzki, pikantny
Energetyka: rozgrzewa, silnie osusza
Tkanki: żołądek, śledziona, nerki, wątroba, skóra, mięśnie, ścięgna
Działanie: rozprasza wiatr, usuwa toksyczne, wilgotne ciepło, zastoje, blokady, łagodzi ból i stan zapalny

TCM wykorzystuje również inny rodzaj widłaka: Lycopodium serratum [Huperzia serrata] przy demencji, zaburzeniach pamięci i funkcji poznawczych. Obydwa gatunki  stosuje w leczeniu gorączki, bólów, zakrzepów, obrzęków, dolegliwościach układu trawiennego, moczowego, rozrodczego, skóry i ścięgien. Głównie w nalewkach.

Wzorce nierównowagi: bóle, nerwobóle nasilające się pod wpływem zimnej, wilgotnej pogody lub wychładzającej żywność. Obrzęki, bolesne stawy, poczucie drętwienia, osłabieni kończyn, skłonność do siniaków.

L. serratum, zawiera unikalne alkaloidy o nazwie huperzina A i B, który znacznie poprawiają pracę mózgu, zwiększa pamięć, koncentrację, funkcje poznawcze. Według wielowiekowej praktyki i współczesnych badań przynosi dobre rezultaty u pacjentów z łagodną do umiarkowanej demencją naczyniową, nawet chorobą Alzheimera [1]. Jego odpowiednikiem europejskim jest Kolcowidłak jałowcowaty [Lycopodium annotinum]

W homeopatii Lycopodium clavatum jest jednym z ważniejszych leków konstytucyjnych o długim, głębokim działaniu. Stosuje się u osób z zaburzeniami metabolicznymi, dolegliwościami przewodu pokarmowego, wątroby i układu moczowego, którym towarzyszy nadmierna wrażliwość i zmienne nastroje.

Co mówi nauka?

Zarodniki widłaka gwiaździstego zawierają 50% kwasów tłuszczowych, żywice, terpeny, olejki eteryczne, flawonoidy, sole mineralne. Liczne alkaloidy:  akryfolina, annotyna, annotynina, annopodyna, likopodyna, nikotyna. Liście i łodygi  zawierają toksyczne sybstancje: klawatynę, klawotoksynę.

Działanie: osuszające, hemostatyczne, przeciwskurczowe, przeciwbólowe,  przeciwzapalne, antybiotyczne, antybakteryjne, przeciwwirusowe, moczopędne, żółciopędne, przeczyszczający, uspokajające. L. Serratum i L. annotinum – nootropowe, przeciwnowotworowe.  Chroni wątrobę przed uszkodzeniami, pobudza regenerację miąższu.

Współczesne i dawne zastosowania

• Schorzenia układu moczowego,  zatrzymanie moczu na skutek skurczów, zapalenie pęcherza, nerek, moczowodów, piasek, kamienie, kolka nerkowa
• Niewydolność wątroby, stany zapalne, ciężkie uszkodzenia, marskość nowotwory
• Artretyzm, reumatyzm, deformacja stawów, skurcz ścięgien
• Gorączka, obrzęki, nadciśnienie, hemoroidy, zaburzenia miesiączkowania, zakrzepica
• Bolesne skurcze stop i łydek, żylaki
• Trudno gojące rany, odleżyny, wysypki, egzema, świerzb
• Ból i schorzenia jąder
• L. Serratum i L. annotinum – zaburzenia pamięci, koncentracji, funkcji poznawczych

Przeciwskazania doustne: ciąża, epilepsja, ostrożnie zaburzenia krzepnięcia krwi.

Widłak przepisy i zastosowania

Pył zarodnikowy osusza, dezynfekuje, tworzy ochronny film na ranach, wchłania wilgoć, stymuluje zrastanie i regenerację tkanek. Jest nietoksyczny, przemysł używa do produkcji zasypek dla niemowląt, talków, pudrów.

W Polsce i niektórych krajach Europy widłak podlega częściowej ochronie. Wolno ścinać tylko kłoski z zarodnikami, zresztą inny sposób zbierania niemożliwy. Zbiera się w okresie dojrzewania, kiedy zaczynają żółknąć. Delikatnie nad pudełkiem ścina nożyczkami kłosek, inaczej cały pył uleci.

Z pozyskanym pyłem trzeba obchodzić bardzo ostrożnie, byle iskierka wystarczy by wywołać ogień. Suszy się w temperaturze do 30ºC.  Rozkłada cienką warstwą na papierowych arkuszach, w suchym pomieszczeniu wolnym od przewiewów. Po wysuszeniu delikatnie wytrząsa zarodniki, przesiewa kilkakrotnie przez gęste sito i przechowuje w papierowych torbach.

Pyłek widłaka

Używa się bardzo prosto: delikatnie posypując problematyczne miejsca. Natychmiast osusza, hamuje krwawienia i wysięki. Łagodzi podrażnienia, świąd, ból i pieczenie skóry. Goi ropiejące, rany, odleżyny, poparzenia, przekrwienia, wysypki, trądzik, egzemę, łuszczycę AZS. Bardzo skutecznie wchłania płyny z uszkodzonych tkanek, można stosować przy urazach, obtarciach, skaleczeniach, siniakach, obrzękach. Doskonały na odparzenia pieluszkowe. Przy otwartych ranach, odleżynach  pierwszy zabieg przynosi ulgę.

Herbatka z widłaka 

Łyżeczkę surowca zalewa się szklanką wrzątku, krótko zaparza 2-3 minuty. Wypija małymi łykami na czczo, pół godziny przed jedzeniem. Pomaga na ból, dolegliwości układu moczowego, kolkę nerkową, zatrzymanie moczu. Rozluźnia mięśnie gładkie, przynosi ulgę w bólach wątroby, menstruacyjnych, dusznościach.

Przy ciężkim uszkodzeniu wątroby, marskości, nowotworach złośliwych stosuję się 2-3 szklanki dziennie między posiłkami, pierwszą na czczo. Dodatkowo robi okłady na wątrobę: 200 g suszonego ziela wkłada do płóciennego woreczka. Mocuje na chorym miejscu i nosi kilka godzin.

Jeżeli ktoś cierpi na marskość wątroby, nawet gdy przypadek jest beznadziejny. Dodajcie choremu otuchy i zwróćcie uwagę na nasz widłak, który zawiera rad i jest tak ważny w przyrodolecznictwie. Nawet ci, którzy cierpią na złośliwe nowotwory wątroby, mogą mieć nadzieję na poprawę stanu zdrowia. Maria Treben

Okłady na bóle i skurcze

Zielem widłaka wypełnia się woreczek płócienny i zaszywa w poduszeczkę. Na noc przykłada na bolące miejsca, pierwszym zabiegu już nastąpi poprawa. Przy zapaleniu nerwu trójdzielnego ze skurczami, warto dodać macierzankę, krwawnik i rumianek. Poduszeczka zachowuje działanie około rok. Na skurcze łydek, stóp korzystne jest ich moczenie w wywarze. Przy bólach pęcherza, miednicy najlepsze efekty przynoszą kąpiele.

Kamica nerkowa

• Po 25 g widłaka i nasion pietruszki • 20 g dziurawca, przytulii, 30 g strąków fasoli i rdestu ptasiego.  2 czubate łyżki mieszanki zalewa się szklanką wrzątku. Parzy pod przykryciem 15 minut. Po przecedzeniu pije po szklance o godzinie 6.00 i 17.00.

Hemoroidy i żylaki

Wymieszać po 50 g widłaka, bodziszka cuchnącego, szanty zwyczajnej i tasznika. Łyżeczkę mieszanki zalać szklanką wrzątku. Zaparzać 5-10 minut i odcedzić. Pije się 2 szklanki na dobę.