Jeżyna – wyjątkowe właściwości zwłaszcza listków. Receptury domowe

Jeżyna [Rubus]należy do jednej z najstarszych znanych człowiekowi roślin.  Z wykopalisk archeologicznych wiadomo, że owoce jeżyny były przysmakiem ludów pierwotnych. Liście, gałązki, owoce i korzenie stosowano w medycynie ludowej od wieków.

Sok z jeżyn wykorzystywano w zapaleniach jelit, wywar z korzeniu w leczeniu biegunek, czerwonki i kokluszu. Z liści i gałązek robiono wywary, płukanki, herbatki lub żuto by uśmierzyć ból zębów.  Wiele przepisów na lecznicze eliksiry można znaleźć w pismach średniowiecznych kronikarzy.

Przed gwałtownym rozwojem farmacji liście jeżyny stanowiły stanowiły podstawę wielu leków. Z biegiem czasu, kiedy skład chemiczny został w pełni zbadany zastąpiono je syntetykami o tym samym wzorze chemicznym.

Dzikie jeżyny

Jeżyna, czarna malina, ożyna, ostrężyna to określenia tego samego krzewu o smacznych owocach, do których dostępu bronią ostre kolce. W Polsce ponoć jest ich przeszło 60 gatunków.  Z powodu ich mnogości powstała nawet osobna nauka zajmująca się badaniem, właściwościami i powiązaniami tej grupy – batologia. Dzięki niej udało się stworzyć uprawne odmiany pozbawione kolców i owocujące obficiej niż w naturze.

Jeżyna z naturalnych stanowisk, jak inne dzikie rośliny ma dużo silniejsze właściwości. Zawiera znacznie więcej składników niż hybrydy stworzone przez człowieka [1].  Surowcem leczniczym dzikiej jeżyny są liście, pędy, owoce i korzenie.

Jeżyna w stanie dzikim rośnie w poszyciu lasów, na polach i w zaroślach. W miarę dojrzewania owoce zmieniają kolor z zielonego, przez czerwony aż do lśniącej czerni.

Dzika jeżyna właściwości lecznicze

Dzika jeżyna zawiera masę witamin, soli mineralnych, kwasów organicznych i antocyjanów o silnych właściwościach przeciwzapalnych, antyoksydacyjnych i przeciwnowotworowych. Owoce mają podobną ilość ilości kwasów organicznych co maliny, ale zawierają dużo mniej cukrów dlatego wydają się być bardziej kwaśne.

Liście jeżyny były lekiem już w starożytności.  Grecy żuli by wzmocnić zęby a napary stosowano na dokuczliwie owrzodzenia. Dziś wiadomo, że mają działanie:

• bakteriobójcze, przeciwwirusowe,
• przeciwzapalne, antynowotworowe
• ściągające, antyseptyczne,
• napotne, wykrztuśne,
• przeciwbólowe moczopędne
• obniżają zawartość cukru we krwi
• regulują przemianę materii i odtruwają
• poprawiają stan flory bakteryjnej jelit
• pomagają utrzymać równowagę hormonalną w okresie menopauzy
• uspokajają układ nerwowy, pomagają w bezsenności, napięciu nerwowym, lękach i depresji
• znajdują zastosowanie w leczeniu chorób przewodu pokarmowego, nerwowego, dróg oddechowych, moczowych, zaburzeń przemiany materii
• zewnętrznie przy świądzie, trądziku, owrzodzeniach, ranach i do płukania gardła.

Liść jeżyny przepisy lecznicze 

Odwar z liści jeżyny

• 2 łyżki rozdrobnionych liści zalewamy 2 szklankami letniej wody. Ogrzewamy do wrzenia gotując pod przykryciem 5 minut. Odstawiamy na kwadrans do naciągnięcia pod przykryciem. Przecedzamy i pijemy 2-3 razy dziennie po ½ szklanki, dzieci połowę.

Pomaga przy bólach brzucha, przewlekłych biegunkach.  Dolegliwościach przewodu pokarmowego, odbudowuje florę bakteryjną. Pomaga regulować pracę kobiecych hormonów, obniża poziom cukru.

Napar z liści jeżyny

• 1 łyżkę rozdrobnionych liści zalewamy szklanką wrzątku i parzymy kwadrans. Pijemy 2-3 razy dziennie w ostrych biegunkach, wzdęciach, nieżycie żołądka. Zewnętrznie stosujemy do płukania gardła i jamy ustnej.

Uśmierza ból gardła, pomaga w anginie, chorobach dziąseł, owrzodzeniach, aftach.

Napar na grypę i infekcje

• 1 łyżkę liści zalewamy szklanką wrzątku. Odstawiamy pod przykryciem na 4 godziny. Pijemy wiele razy dziennie po łyżce.

Napar działa napotnie, przeciwzapalnie, wykrztuśnie.

Herbatka odtruwająca 

Mieszamy wysuszone liście, owoce i kwiaty jeżyny. Łyżeczkę mieszanki parzymy kwadrans w szklance wrzątku. Pijemy 2 razy dziennie po 200 ml przez 3 tygodnie.

• Napar odtruwa i oczyszcza krew, drogi moczowe, wątrobę i jelita.

Mieszanka poprawiająca skład flory bakteryjnej

Bierzemy 2 części liści jeżyny i po jednej części:  liścia babki lancetowatej, pokrzywy, szałwii, mięty, maliny i kwiatostanu rumianku.  Łyżeczkę mieszanki zaparzamy kwadrans w szklance wrzątku. Pijemy przy rozroście flory bakteryjnej SIDO, przewlekłych dolegliwościach żołądka i jelit, biegunkach i zespole jelita drażliwego.

Jeżyna z borówką dla cukrzyków

Przepis pobudzający trzustkę do pracy księdza Kunzle:

Cukrzycę dość szybko usuwają następujące zioła:

• po 3 części korzeni kuklika i pięciornika złotego,
• 2 części zielonych,wysuszonych strączków fasoli
• po 1 części liści jeżyny i borówki czernicy

Na 1/4 litra wody należy wziąć 1 kopiastą łyżeczkę do herbaty ziół, zaparzyć i pozostawić na 3 minuty do naciągnięcia. Dzienna porcja herbatki wynosi od półtora do dwóch litrów. Działanie lecznicze liści borówki zależy od prawidłowego ich zbierania: należy je zrywać jedynie przed dojrzeniem owoców. Zebrane w prawidłowym czasie, są wypróbowanym środkiem w leczeniu cukrzycy. Dowiedziono, że myrtylina występująca w liściach borówki przed dojrzeniem owoców, nie tylko obniża poziom cukru.  Jest w stanie całkowicie zlikwidować chorobę. Myrtylina z liści borówki nosi uzasadnioną nazwę „roślinnej insuliny” Źródło: M. Treben Apteka Natury, naukowe  [2]

Owoce jeżyny

Sok z owoców jeżyny

Umyte odsączone owoce przepuszczamy przez sokowirówkę. Sok zlewamy do butelek z ciemnego szkła i pasteryzujemy 20 minut.  Przechowujemy w ciemnym chłodnym miejscu.

Sok z jeżyny działa napotnie, wykrztuśnie, przeciwgorączkowo. Pomaga w zapaleniu pęcherza, dróg moczowych i na chore gardło. Śpiewacy dbający o struny głosowe stosują sok z jeżyn do picia i płukania gardła.  Mocno obciążone struny głosowe uzyskują większą wydajność.

Jeżyny w soku

Opłukane owoce warstwowo układamy w garnku. Każdą warstwę lekko ugniatając zasypujemy niewielką ilością cukru. Przykrywamy bawełnianą ściereczką i zostawiamy na noc. Nazajutrz podgrzewamy delikatnie mieszając. Po zagotowaniu przelewamy do wyparzonych słoiczków, zakręcamy i stawiamy do góry dnem.

Zastosowania kosmetyczne

Piling z jeżyn 

2 garście jeżyn mieszamy z 3 łyżkami grubego cukru.  Dodajemy ½ soku z cytryny i 50 ml jogurtu lub oliwy. Rozgniatamy i mieszamy, papkę nakładamy na ciało i porządnie szorujemy skórę. Oczyszcza, odświeża, ujędrnia ciało.

Kąpiel na problemy skórne 

3-4 garście liści jeżyny gotujemy w 4 litrach wody  pod przykryciem  3 minuty. Odstawiamy na 10 minut, przecedzony wywar wlewamy do wanny z wodą.  Czas kąpieli 20 minut. Zabieg łagodzi zmiany skórne, ujędrnia i działa wzmacniająco na organizm.

Ciekawostki
Kąpiele, płukanki i herbatki można robić z gałązek jeżyny o silniejszych właściwościach niż liście- PRZEPISY
Liście jeżyny i  krzewów owocowych możemy fermentować i robić czarną herbatę – PRZEPISY