Hibiskus [Hibiscus rosa sinensis] to należący do rodziny ślazowatych [Malvaceae] egzotyczny kuzyn staropolskiej malwy.
Mieszkańcy Egiptu kwiat hibiskusa nazywają czerwonym złotem faraonów. Nieprzerwanie od starożytności towarzyszy celebrowaniu świąt i uroczystości. Z płatków hibiskusa robi się popularny napój – karkade. Regionalnie spotykamy też nazwy: ketmia, chińska róża, malwa sudańska.
W Afryce Północnej, Egipcie, Sudanie i Iranie hibiskus ma bardzo długą historię użytkowania. Głównie dla wspomagania zdrowia serca, układu oddechowego, kontrolowania ciśnienia krwi, poprawy krążenia i utrzymania równowagi płynów.
W Afryce herbatki z hibiskusa stosuje się w celu obniżenia gorączki, leczeniu zaparć, chorób wątroby, raka a miazgą z liści leczono rany na skórze.
Hibiskus czerwony
Ketmia jest wiecznie zielonym krzewem, wyrastającym do wysokości ponad 2,5 metra. Ma mocne gałęzie i ciemnozielone, błyszczące, owalne liście. Kwiat z pączka otwiera się tylko na jeden dzień, stąd hibiskus nazywany jest kwiatem jednego dnia.
Zakwita wydając piękne, grube mięsiste płatki zebrane w kielich przypominający puchar. Kwiaty są prawie bez zapachu, ale mają wyraźny, kwaskowaty smak, który znalazł zastosowanie w kuchni. Używa się jako dodatek do deserów, robi z płatków napoje, syropy, galaretki.
Kwiaty występują w różnych barwach: czerwonej, białej, żółtej pomarańczowej. Czerwone kwiaty hibiskusa stosuje się w celach leczniczych, podobnie jak korę i liście. Roślina nie wydaje owoców.
Działanie lecznicze hibiskusa
W starych tekstach Ajurwedy hibiskus występuje pod nazwą japa. Od tysięcy lat stosuje się jako środek wzmacniający serce i drogi oddechowe. Leczy się anemię, problemy metaboliczne, złe samopoczucie psychiczne, łysienie i choroby „gorące” powiązane z zepsutą Pitta dosha.
Profil energetyczny
- Smak kwaśny, posmak cierpki, lekko słodki, ochładza, nawilża i tonizuje skórę.
- Reguluje ciepło, uspokaja bioenergię Pitta
- Pobudza wydzielanie soków trawiennych.
- Łagodzi przekrwienie naczyń limfatycznych.
- Obkurcza nabrzmiałe tkanki i naczynia krwionośne.
- Oddziałuje na meridiany płuc i nerek.
- Rozluźnia splot słoneczny
- Usuwa napięcie z oczu.
- Wzmacnia energetycznie śledzionę.
- Zmniejsza namiar ciepła we krwi, uspakaja przegrzany żołądek i wątrobę.
- Usuwa gorącą żółć z pęcherzyka żółciowego.
- Łagodzi kaszel, świszczący oddech, oczyszcza z toksyn i nadmiaru flegmy
- Orzeźwia dodaje świeżości, energii
W zachodniej medycynie
Hibiskus zawiera sporo witaminy C, wapnia, żelaza, fosforu. Dużą ilość kwasów organicznych m.in hibiskusowy, jabłkowy, cytrynowy. Szereg związków aktywnych o działaniu rewitalizującym i leczniczym. Enzym gossypina hamuje rozrost komórek czerniaka złośliwego. [1]
Działanie: moczopędne, przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, antyseptyczne, przeciwskurczowe, przeciwbakteryjne, przeczyszczające, odmładzające, przeciwnowotworowe.
- Hibiskus poprawia trawienie, metabolizm.
- Stymuluje układ immunologiczny.
- Eliminuje wodne rodniki, oczyszcza z toksyn
- Obniża ciśnienie, zmniejsza poziom tłuszczu we krwi, działa przeciwmiażdżycowo
- Chroni miąższ wątroby
- Przyspiesza spalanie tkanki tłuszczowej, wspomaga odchudzanie, hamuje alfa-amylazę trzustkową, biorącą udział w trawieniu węglowodanów, zapobiega skokom insuliny.
- Bogactwo polifenoli chroni przed nowotworami [2]
- Hamuje rozwój niektórych drożdżaków, pierwotniaków i bakterii odpowiedzialnych za infekcje układu moczowego.
- Równoważy pracę hormonów.
- Zewnętrznie wspomaga porost włosów, leczy trądzik, wypryski, wrzody, półpaśca, wysypki alergiczne.
Herbatki z hibiskusa stosuje się w przeziębieniach, gorączce, infekcjach układu moczowego, zaparciach, anemii, zaburzeniach metabolizmu.
Uwaga: Nie wolno stosować w ciąży, wywołuje poronienia. Nie stosuje się przy zbyt niskim ciśnieniu krwi i w trakcie terapii hormonalnych, wpływa na poziom estrogenów.
Ajurweda stosuje wodne roztwory oraz olejki w chorobach Pitta. Kwiaty hibiskusa pomagają równoważyć Kapha. Ze względu na działanie uspokajające Pitta i właściwości przeciwkrwotoczne kwiaty hibiskusa są szeroko stosowane w leczeniu wyprysków, krwawiących dziąseł, zaburzeń krwi. Stosuje się w przy wydłużonych lub bolesnych miesiączkach, obfitych krwawieniach, hemoroidach, bezsenności.
Działanie ściągające i chłodzące uspokaja przegrzany żołądek, zmniejsza apetyt do naturalnego poziomu, poprawia nastrój, przywraca zdrowe krążenie.
Picie herbatki z białego hibiskusa łagodzi objawy menopauzy, uderzenia gorąca, depresję, wahania nastroju, osłabienie psychiczne. Białe płatki gotuje się 3-4 minuty, pije szklankę dziennie.
Hibiskus czerwony przepisy
Herbatka z hibiskusa
Kilka płatków hibiskusa zalewamy szklanka gorącej wody. Podgrzewamy 2 minuty. Można zalać wrzątkiem zaparzając pod przykryciem kilka minut. Nie przeparzy się, nie zgorzknieje. Nabierze intensywnej czerwonej barwy i będzie bardziej kwaśna. Można dosłodzić miodem, przy infekcji dodać goździk, kawałek imbiru.
Przy anemii, hibiskus łączy się z kminkiem lub kuminem rzymskim. W naturalny sposób pomaga zwiększyć poziom żelaza i uspokoić nadmiar ciepła (Pitta) we krwi. Przy odchudzaniu pije się z kuminem do 3 szklanek dziennie.
Orzeźwiający napój
Płatki zalewamy zimną wodą i odstawiamy na noc. Można dodać sok z cytryny, szczyptę wanilii, miód, cukier trzcinowy.
Herbatka na dobry sen i nastrój
Mieszamy w równych ilościach kwiat rumianku, hibiskusa i lawendę. Łyżeczkę mieszanki parzymy 5 minut w szklance wrzątku. Można dodać szczyptę cynamonu i dosłodzić miodem. Stosuje się 1-2 razy dziennie, po południu i wieczorem. Herbatka wycisza system nerwowy, działa przeciwzapalnie, poprawia pracę układu trawiennego.
Olejek do wypadających włosów
- Gotuje się kwiaty hibiskusa i nasionka kozieradki w oleju kokosowym. Stosuje do masażu skóry głowy.
- Można drobno zmielić liście i kwiaty. Dusić w oleju kokosowym aż odparuje woda. Przefiltrować i przelać do szklanego naczynia. Olejek stosuje się do włosów, problemów skórnych głowy, swędzenie, pieczenie.
Hibiskus wspomaga porost włosów i zapobiega przedwczesnemu siwieniu. Redukuje nadmiar ciepła, stymuluje krążenie krwi w skórze głowy. Osoby z dominującą Pitta i zarywające noce mają tendencję do łysienia z powodu nadmiaru ciepła uwięzionego pod skórą głowy. Herbatki z hibiskusa równoważą Pitta, a olejek odżywia skórę głowy.
Płyn do mycia włosów
Zalewamy 10 płatków kwiatu hibiskusa 2 szklankami wody. Odstawiamy na noc. Rano odciskamy starannie płatki. Nakładamy na roztwór na włosy. Zakrywamy czepkiem. Po 20 minutach robimy masaż głowy i spłukujemy ciepłą wodą.
Pasta do włosów
Według Ajurwedy cebulki włosów niszczy nadmiar „ciepła”. By poprawić ich stan robimy pastę. Mieszamy z wodą na papkę 8 kwiatów i liści hibiskusa. Nakładamy na łysiejące miejsca. Nakrywamy czepkiem i ręcznikiem na 3 godziny. Stosuje się 2 razy w tygodniu. Wspomaga porost włosów, odżywia skórę i cebulki.
Pastę można stosować na skórę, obrzęki, swędzenie, pieczenie i inne problemy. Przy trądziku można dodawać sproszkowany hibiskus do maseczek.