Koper ogrodowy w ziołowej apteczce – nasiona, ziele, olejek

Koper ogrodowy [Anethum graveolens] zachwyca świeżym aromatem To jedna z ulubionych przypraw letnich dań, ale również lecznicze zioło znane od starożytności. Nazwa botaniczna pochodząca od greckiego ànetos – rozczochrany nawiązuje do kształtu liści.

Koper ogrodowy jest znakomitym ziołem trawiennym, kojącym i relaksującym. Angielska nazwa dill wywodzi się ze staronordyckiego dilla, co znaczy koić, uspakajać, kołysać do snu. Dawniej młode mamy piły herbatki z nasion by ukoić niemowlęta i złagodzić kolki. Po karmieniu maleństwa szybko zapadały w zdrowy sen. Wraz z pokarmem olejki lotne przedostają się do układu pokarmowego, gdzie również spełniają funkcje trawienne.

Koper ogrodowy

Koper ogrodowy jest jednoroczną, czasem dwuletnią rośliną z rodziny selerowatych. Pochodzi z Bliskiego wschodu, obecnie rozpowszechniona na całym świecie.

Koper ogrodowy szybko rośnie i jest łatwy w uprawie. Cały rok można siać  w domu, na balkonie i ogrodzie, będzie odstraszał komary i niektóre gatunki owadów. Do celów kulinarnych zbierać na bieżąco, zanim zakwitnie.
Na grządkach dobrze się czuje w sąsiedztwie szczypiorku, sałaty, tymianku, melisy, pomidorów, kapusty, papryki. Trzeba siać z dala od kopru włoskiego, selera i kolendry, które może zapylać krzyżowo.

Surowcem zielarskim jest ziele, kwiaty, nasionka i z nich olejek.

 W tradycyjnym zielarstwie

Koper ogrodowy w medycynie stosowali Egipcjanie ponad 5 tysięcy lat temu. Rzymscy gladiatorzy przed walką masowali ciało olejkami z kopru.  Dla odganiania burz palono koper ogrodowy z dziurawcem. Wierzono, że siła jego aromatu ma związek z kosmicznym ciepłem.(Wilhelm Pelikan, Le piante medicinali)

Dioskurydes wspomina o stosowaniu zwęglonych nasion na rany żołnierzy. Św. Hildegarda zalecała dla tłumienia nadmiernego popędu seksualnego. Medycyna wschodnia wykorzystuje nasiona by złagodzić niepokój, obniżyć gorączkę i wzmocnić ogień trawiennych. Głownie przy wzdęciach, zaparciach, kolkach, bolesnych skurczach, PMS, grypie, infekcjach i kaszlu.

Profil energetyczny
Smak: aromatyczny, gorzki, cierpki, listki ze słodkim akcentem
Energetyka: osusza, rozgrzewa
Tkanki: żołądek, śledziona, nerki, jelito grube
Działanie: Wprawia w ruch od środka na zewnątrz, rozprasza zastój, zimną stagnację, poprawia krążenie Qi.

Smak aromatyczny ma dyfuzyjny, oczyszczający, otwierający charakter. Koper ogrodowy rozszerza naczynia krwionośne i wypycha toksyczne gorąco z wewnętrznych warstw na zewnątrz w kierunku skóry. Działając moczopędnie rozprasza zastoje płynów i łagodzi obrzęki.

Upłynnia śluz, otwiera i udrażnia zatoki. Rozgrzewa głowę, uszy i klatkę piersiową. Jako środek napotny jest przydatnym dodatkiem do domowych zabiegów spa.  Ajurweda stosuje do okładów wywołujących pocenie w połączeniu z cedrem. W medycynie ludowej  tradycyjnie stosowano do „wypocenia” gorączki.

Wzorce nierównowagi

Koper ogrodowy cechuje odświeżający aromat, korzenno-cytrusowy smak z anyżową nutką. Ostrzejsze w smaku nasiona wydzielają zapach podobny do kminku. Po zjedzeniu koperku paradoksalnie można poczuć ochłodę, a to na skutek szybkiej utraty ciepła poprzez skórę.

Na subtelnym poziomie koper ogrodowy stymuluje płat ciemieniowy, łagodzi napięcie, wprowadza lekkość w umyśle. Chociaż  rozgrzewa, jego gorzki posmak łagodzi ciepło. Goryczka sprawia, że ​​jest użyteczny jako środek do oczyszczania krwi, usuwania toksyn i napięć z wątroby.

Dla osób niedoborowej konstytucji vata może być nadmiernie pobudzający, powodujący rozproszenie, nieugruntowanie. Aromatyczny, rozgrzewający charakter jest zbyt gorący przy nadmiarze  żywiołu ognia (pitta), może skutkować odbijaniem i refluksem.

Właściwości kopru ogrodowego

Roślina jest bogata w olejki eteryczne o dość złożonym składzie. Zawiera sole mineralne, białka, kwasy tłuszczowe, witaminy A,D,E, flawonoidy, kwas chlorogenowy i nikotynowy, związki kumarynowe.

Działanie: antyoksydacyjne, relaksujące, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwbólowe, przeciwskurczowe, napotne, moczopędne, mlekopędne, wiatropędne, przeciwnowotworowe.  Świeża natka ma dużą zawartość witaminy C, działa przeciwskurczowo i rozluźnia.

Najcenniejsze są zbierane w sierpniu nasiona. Wzmagają produkcję soków trawiennych, poprawiają trawienie i przyswajanie. Działają rozkurczowo na mięsnie gładkie przewodu pokarmowego, dróg żółciowych i moczowych. Hamują rozwój bakterii, grzybów, pleśni i drożdżaków candida albicans w przewodzie pokarmowym. Ekstrakty z nasion kopru skutecznie działają w przypadku większości patogennych szczepów bakterii. Przywracają równowagę flory bakteryjnej jelit. [1], [2].

Główne zastosowania:

• Niestrawność, brak apetytu, wzdęcia, czkawka, wymioty na tle nerwowym, choroba lokomocyjna, nieświeży oddech, dysbakterioza
• Drobne zaburzenia snu, kolka niemowlęca, infekcje przeziębieniowe, grypa, kaszel, gorączka
• Bolesne skurcze, nerwobóle, lęk, depresja,
• Owrzodzenia narządów płciowych, łuszczyca, choroby nerek, wątroby, układu moczowego

Zielarskie przepisy

Napary z ziela lub nasion kopru obniżają ciśnienie krwi i korzystnie wpływają na trawienie. U mam karmiących zwiększają laktację, pomagają niemowlętom trawić, łagodzą kolki, uspakajają i kołyszą do snu. Koperek  jest delikatniejszy od kopru włoskiego. Herbatka ze świeżego lub suszonego zioła na wodzie lub mleku obniża gorączkę, koi nerwy, wspomaga zdrowy sen.

Napar z nasion kopru ogrodowego 
Pół  łyżeczki suchych, rozdrobnionych nasion  zalać szklanką wrzątku. Zaparzać 10 minut pod przykryciem. Pije się 1- 3 łyżki po posiłku w zaburzeniach trawienia, wzdęciach i złej pracy żołądka. Łagodzi uporczywą czkawkę, odbijanie, nudności. Niemowlętom podaje 2-3 ml na 1kg  wagi ciała doustnie po karmieniu lub dodaje do butelki z mlekiem. Nasionka nie są w najmniejszym stopniu toksyczne.

Dysbakterioza 
Zmielić w młynku nasiona kopru ogrodowego. ½ łyżeczki zmielonych nasion wymieszać z ½ łyżeczki ekologicznego oleju słonecznikowego tłoczonego na zimno. Zażywać po łyżeczce mieszanki przed śniadaniem i obiadem przez 8 dni. Zrobić kilka dni przerwy, powtórzyć dwukrotnie. Kuracja przywraca równowagę flory bakteryjnej. Usuwa uczucie dyskomfortu, wzdęcia, gazy, odbijanie, normalizuje wypróżnianie.

Oczyszczenie naczyń krwionośnych

• 2 łyżki zmielonego korzenia kozłka
• 1/2 szklanki zmielonych nasion kopru ogrodowego
• szklanka miodu

Zioła zalać zalać 2 litrami wrzątku. Odstawić w termosie na dobę. Po przecedzeniu dodać miód, wymieszać i przelać do butelek. Przechowywać na dolnej półce lodówki. Stosuje się 50 ml lekko podgrzanej mikstury przed posiłkiem, do zużycia całej porcji. Oczyszcza naczynia krwionośne ze złogów i toksyn.

Napar na nadkwasotę
Wymieszać suche nasiona kopru ogrodowego,  majeranek, krwawnik, szantę, tysiącznik i kłącze tataraku. Łyżkę mieszanki zaparza w szklance wrzątku, po przecedzeniu popija cały dzień.

Przy infekcjach grypowych z objawami dolegliwości żołądkowo-jelitowych stosuje się herbatki z mieszanki: 30 g nasion kopru, 20 g owoc arcydzięgla i 50 g kwiat lipy. Łyżkę ziół zalewa się szklanką wrzątku, zaparza 15 minut.

Olejek z kopru ogrodowego stosuje się do masaży i aromaterapii. Dodaje energii, łagodzi stany depresyjne, bóle głowy, problemy trawienne. Równoważy, odblokowuje czakrę gardła i splotu słonecznego. Po 2-4 krople nakłada się na brzuch, skronie, środek splotu słonecznego, okolice gardła.