Lebiodka pospolita [Origanum vulgare] czyli dziki majeranek w starożytności była lekiem na wszystko. W starożytności leczono lebiodką wiele chorób od drgawek po niewydolność serca.
Już 3000 lat p.n.e. Babilończycy stosowali dzikie oregano przeciw schorzeniom układu oddechowego. Naparami leczyli zapalenie płuc i problemy z sercem. Egipscy medycy za czasów faraonów z lebiodki robili tajemnicze wyciągi stosowane w leczeniu różnych dolegliwości i do pielęgnacji skóry. Odkażano nimi rany i konserwowano żywność. Kwiatami farbowano wełnę i tkaniny na różowo.
Lebiodkę bardzo cenili Hipokrates, św. Hildegarda i Paracelsus. W medycynie chińskiej stosowano wyciągi z lebiodki przy stanach zapalnych, gorączkach i biegunkach. Leczono reumatyzm, łuszczycę, nawet wściekliznę. Używano jako zamiennika tytoniu i herbaty.
O lebiodce zapomniano w ostatnim stuleciu. Z aptek poznikały nalewki i wyciągi a ich miejsce zajęły produkty chemiczne.
Lebiodka pospolita
Lebiodka jest dziką odmianą oregano i jak każda dzika roślina ma w sobie więcej siły. Pospolicie zwana duszką, macierduszką, dzikim majerankiem, macierzanką wysoką. Dorasta do ok 80 cm, ma owłosioną łodygę i jajowate listki ułożone na krzyż. Kwiaty różowe, purpurowe zebrane w baldachy. Cała roślina wydziela mocny, aromatyczny zapach przypominający macierzankę. Ususzona lebiodka ma silniejszy zapach od oregano. To za sprawą głównego składnika – olejku tymolowego.
W Polsce lebiodka jest rośliną pospolitą. Rośnie na brzegach lasów, w zaroślach, widnych lasach, przy drogach i miedzach. Jest zielem przyprawowym i leczniczym. Surowce zielarskim jest jest ziele lebiodki [origani herba]. Od czerwca do września zbieramy górne, gęsto ulistnione kwitnące pędy i suszymy w zacienionym, przewiewnym miejscu. Stosujemy jako przyprawę i zioło lecznicze.
Lebiodka właściwości lecznicze
Ziele lebiodki zawiera cenne olejki lotne, goryczki, flawonoidy, fitosterole, sole mineralne i żywice. Substancje czynne naturalny związek fenolowy – karwakrol i tymol są skuteczne w niszczeniu drobnoustrojów chorobotwórczych.
Według ajurwedy jest ziołem gorzkim w smaku, rozgrzewającym. Uspokaja bionergię kapha, leczy choroby krwi i zatrucia.
Lebiodka jest silnym, naturalnym antybiotykiem:
- Skuteczna w leczeniu stanów zapalnych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego
- Pomaga przy biegunkach, problemach z wątrobą, astmie
- Niszczy pasożyty, grzyby, bakterie, grzyby
- Poprawia metabolizm, wydzielanie soków trawiennych i przyswajanie pokarmów
- Działa rozkurczowo, moczopędnie, żółciopędnie
- Odkaża i odtruwa organizm, wiąże szkodliwe produkty przemiany materii
- Ma właściwości wykrztuśnie, odflegmia, rozgrzewa
- Wycisza, działa uspokajająco
Lebiodkę stosuje się :
- Przy infekcjach dróg moczowych, przewodu pokarmowego, układu oddechowego.
- W stłuszczeniu wątroby, niedoczynności dróg żółciowych
- Nieżytach żołądka, jelit, nadmiernej fermentacji, gazach.
- W stanach zapalnych górnych dróg oddechowych, kaszlu i utrudnionym odkrztuszaniu.
- Astmie, duszącym kaszlu, uczuciu wychłodzenia z bólami głowy i mięśni
- Uczuciu zimna w podbrzuszu, nieregularnych miesiączkach
- Zewnętrznie, jako napary do do płukania jamy ustnej i gardła
- W kąpielach przy stanach zapalnych i swędzeniu skóry, trudno gojących się ranach.
- W lecznictwie ludowym lebiodkę stosuje się jako środek uspokajający
- Skoncentrowany olejek z lebiodki niszczy drobnoustroje m.in lamblie, candidę, bakterie E coli, salmonellę, gronkowce nawet MRSA.
Lebiodka przepisy lecznicze
Napar z lebiodki
Łyżkę suszonego ziela parzymy pod przykryciem kwadrans w szklance wrzątku. Pijemy po pół szklanki 2-3 razy dziennie, pół godziny przed jedzeniem. Jako środek rozkurczowy przy problemach z żołądkiem, niedomaganiach wątroby.
Po jedzeniu jako środek wykrztuśny i wiatropędny. Przy chorobach gardła i jamy ustnej stosujemy do płukania w proporcji 3 łyżeczki na szklankę wody
Syrop przeciw infekcjom
- Bierzemy po łyżce ziela lebiodki, tymianku i sproszkowanego korzenia lukrecji
- Zioła zalewamy 2 szklankami wody.
- Gotujemy 5 minut.
- Odstawiamy na pół godziny godziny i przerzedzamy
- Dosładzamy miodem
- Dodajemy trochę soku z cytryny, 30 g gliceryny, 3 goździki i szczyptę cynamonu.
Syrop z lebiodki przechowujemy w lodowce. Przy przeziębieniu, kaszlu, nieżycie dróg oddechowych zażywa się 3-4 razy dziennie łyżeczkę syropu.
Mikstura przeciwzapalna, poprawiająca trawienie św. Hildegardy
Mieszamy: 30 g korzenia rumianku, 25 g liści jeżyny, 20 g ziela hyzopu i 15 g lebiodki. Gotujemy z 150 g miodu w 3 litrach wina. Odcedzamy i na gorąco rozlewamy do butelek. Pije się łyżkę po małym, 1-2 kieliszki po dużym posiłku.
Mieszanka na astmę, mokry oskrzelowy kaszel, niestrawność
Bierzemy w równych ilościach: lebiodkę, macierzankę, cząber i bazylię. Łyżkę ziół parzymy kwadrans w szklance wrzątku pod przykryciem. Pije się 2-3 razy dziennie po 1/2 szklanki lub więcej.
Stany lękowe, panika, histeria
Mieszamy:
Po 100 g lebiodki, kwiatu lipy, prawoślazu, kwiatu maku
50 g fiołka leśnego oraz po 30 g kozłka i kwiatu kasztanowca
Łyżkę mieszanki parzymy kwadrans w szklance wrzątku. Pije się przed snem od 7 do 21 dni.
Lebiodka zewnętrznie
Balsam na swędzenie skóry
Przy świądzie niewiadomego pochodzenia 20 g sproszkowanego ziela lebiodki ucieramy ze 100 g oleju lnianego lub arachidowego. Wcieramy delikatnie w ciało po kąpieli.
Kąpiel – choroby skóry
Mieszamy 200 g korzenia żywokostu, 100 g lebiodki i 50 g kwiatu lipy. Łyżkę mieszanki gotujemy pod przykryciem w 3 litrach wody 20 minut. Dolewamy do kąpieli. Stosujemy raz w tygodniu przy łuszczycy, egzemie, wypryskach, stanach zapalnych skóry.