Obecnie na aptecznej półce można znaleźć wiele leków, o których można byłoby tylko pomarzyć! Jedną z grup takich preparatów są leki przeciwwirusowe do stosowania m.in. w opryszczce na ustach i narządach płciowych, przeziębieniu i infekcjach górnych dróg oddechowych. Wiele z nich dostępnych jest dla dzieci w postaci syropy lub kropel. Niektóre z nich stosuje się jedynie na skórę zmienioną chorobowo. Więcej informacji na temat tych leków znajdziesz w dalszej części tego artykułu.
Co to są leki przeciwwirusowe?
Leki przeciwwirusowe to grupa leków, której celem jest łagodzenie objawów i/lub przyczyn chorób wywołanych przez wirusy i infekcję wirusową. Leki te nie działają bezpośrednio niszcząco na patogen, ale ograniczają jego namnażanie i aktywność. Typowe właściwości wirusobójcze posiada roztwór etanolu i innych alkoholi jak propan-1-ol czy izopropanol, a także olejek eukaliptusowy czy z drzewa herbacianego. Stworzenie leku przeciwwirusowego nie jest proste ze względu na dużą zdolność zmienności wirusów, co widać każdego roku w związku ze szczepionką na grypę, która jest wywołana wirusem grypy.
Lek przeciwwirusowy – działanie
Ze względu na złożoność grupy, jaką są wirusy istnieje kilka mechanizmów ich działania. Leki na wirusy mogą hamować ich wnikanie do organizmu czy komórek, ograniczać namnażanie poprzez wpływ na wirusowy materiał genetyczny, syntezę białek czy wirusowego genomu. Leki te hamują namnażanie wirusów — w porównaniu do antybiotyków nie posiadają swoistego działania “wirusobójczego”. Jak powinny działać leki na wirusy? Być maksymalnie skuteczne, charakteryzować się wysokim indeksem terapeutycznym i posiadać jak najmniejszą pulę skutków ubocznych.
Leki antywirusowe i ich wskazania
Stosowanie leków przeciwwirusowych zaleca się w przypadku ryzyka wystąpienia powikłań, u określonej grupy pacjentów (kobiety ciężarne, przewlekle chorzy dorośli i dzieci, osoby starsze po 65. roku życia). Produkty te stosuje się w infekcjach wirusowych jak:
- przeziębienie,
- grypa,
- opryszczka na ustach (wirus HSV1) lub narządów płciowych (HSV2),
- ospa wietrzna,
- półpasiec,
- cytomegalia,
- WZW (wirusowe zapalenie wątroby),
- AIDS i HIV.
Lek na wirusa bez recepty
Obecnie dostępnych jest kilka preparatów, które pomagają w walce z niektórymi infekcjami wirusowymi jak przeziębienie i opryszczka. Należy wymienić tutaj pranobeks inozyny, acyklowir, dokonazol, denotywir. Występują one w różnej postaci — są leki przeciwwirusowe w postaci tabletek, syropów, kremów czy sztyftów. Poniżej pokrótce scharakteryzowano wymienione wyżej substancje.
Acyklowir to syntetyczny nukleozyd o przeciwwirusowym działaniu. Jest stosowany w leczeniu infekcji wywołanych wirusem Herpes simplex (HSV1 i HSV2). Wpływa na proces replikacji (namnażania się) wirusa bez szkodliwego działania na procesy komórkowe żywiciela. Toksyczność tego związku jest niewielka — lek ten wnika tylko do komórek, w których obecny jest wirus. Obecnie dostępne są leki z acyklowirem w postaci tabletek, kremu i sztyftu na usta.
Dokonazol to inny lek przeciwwirusowy, który stosuje się w leczeniu opryszczki. Stosuje się go wyłącznie miejscowo. Dostępny jest jako krem do smarowania na usta i inne zmiany opryszczkowe wywołane wirusem Herpes simplex. Jego mechanizm działania opiera się “uszczelnieniu” błony komórkowej gospodarza, przez co wirus nie może wniknąć do jej wnętrza i rozpocząć procesu replikacji. Denotywir to lek antywirusowy stosowany wyłącznie miejscowo. Stosowuje się go podobnie jak dokonazol — w przypadku opryszczki.
Pranobeks inozyny to jeden z częściej stosowanych leków przeciwwirusowych. Wynika to chociażby z jego wskazań — lek ten stosuje się w nawracających objawach górnych dróg oddechowych, czyli m.in. w przeziębieniu. Oprócz tego znalazł również zastosowanie w łagodzeniu opryszczki. Produkt ten stosuje się zależnie od masy ciała — może być stosowany u osób dorosłych i starszych oraz dzieci. Pod względem chemicznym to pochodna puryny, która wykazuje działanie przeciwwirusowe i immunostymulujące