Nasturcja [Tropaeolum] całe lato ozdabia ogrody i balkony kwiatami o ciepłych, słonecznych barwach.
W upalne dni po zmierzchu na kielichach kwiatów można zauważyć iskierki światła. A to ze względu na dużą zawartość kwasu fosforowego. Nasturcje nie tylko cieszą oko, ale mają korzystne właściwości lecznicze.
Pochodzi z Ameryki Południowej, stanie naturalnym rośnie w Peru i Ekwadorze.
Do Europy przybyła na statkach konkwistadorów w XVI wieku i zadomowiła się w klimacie umiarkowanym . Początkowo nie zwrócono uwagi na lecznicze działanie. Dopiero w XX wieku zaczęto prowadzić badania pod kątem właściwości antyseptycznych. Odkryto, że spożycie 5-10 g nasturcji stymuluje organizm do wytwarzania substancji hamujących wzrost bakterii tyfusu, czerwonki, błonicy i drobnoustrojów wywołujących zapalenie płuc.
Nasturcja właściwości lecznicze
Kwiaty, liście, pędy i nasiona nasturcji są bogatym źródłem łatwo przyswajalnych witamin, związków mineralnych i substancji bioaktywnych[1]. Wśród nich olejek gorczyczny niszczący bakterie oporne na antybiotyki. Używane do sałatek listki mają rekordowe stężenie witaminy C 200- 465 mg na 100 gram. [2]
Nasturcja większa [Tropaeolum majus]:
- Ma silne właściwości antyoksydacyjne
- Przeciwzapalne [3], antyseptyczne
- Antybakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze,
- Wykrztuśne, przeciwskurczowe
- Zmniejsza uszkodzenia DNA komórek narażonych na stres [4]
- Moduluje odporność
Bujne liście mają wyższą aktywność antybiotyczną, niż pozostałe części rośliny. Najbardziej pomocne przy infekcjach dróg oddechowych i moczowych. Hamują odpowiedź zapalną wywołaną lipopolisacharydami (LPS) w pierwotnych komórkach układu odpornościowego.
Pomaga przy:
- Szkorbucie, niedoborach witaminy C
- Infekcjach dróg oddechowych, grypie, przeziębieniu
- Zapaleniu gardła, oskrzeli
- Zakażeniach dróg moczowych i miedniczek nerkowych
- Schorzeniach gośćcowych, bólach mięśni
- Zewnętrznie w chorobach skórnych, infekcjach grzybiczych, drożdżycy
- Wrzodach, ropniach, liszajach, opryszczce
- Jest doskonałym kosmetykiem dla skóry i środkiem na wypadanie włosów
Nasturcja przepisy lecznicze
Świeże zioło jest najbardziej skuteczne. Suszony surowiec ma słabszy aromat i działanie. Energetycznie nasturcja większa ma smak gorzko-pikantny. Gorzki redukuje nieżyty i wydzielanie śluzu. Ostry działa przeciwzapalnie.
Herbatka z liści nasturcji
Kilka świeżych liści lub łyżeczkę suszonych zalewamy przegotowaną, lekko przestudzoną wodą. Parzymy kwadrans pod przykryciem. Po przecedzeniu można dosłodzić miodem. Stosuje się w infekcjach dróg oddechowych i moczowych.
Herbatka z kwiatów nasturcji
Sposób parzenia i stosowanie jak wyżej. Mocniejsze napary używa się do przemywania skóry i jako płukankę do włosów. Świeże, rozgniecione liście przykładane na skórę leczą ropnie, liszaje, opryszczkę.
Sok z nasturcji
Jest doskonałym suplementem, uzupełnia witaminy i związki mineralne. Od razu po wyciśnięciu, pije się w dawce 30 g dziennie.
Ocet z nasturcji
- Niepełną szklankę świeżo zebranych kwiatów nasturcji wkładamy do słoika
- Dodajemy obrany ząbek czosnku
- Zalewamy 1/2 litra octu jabłkowego, 2-3 centymetry nad surowiec
- Odstawiamy w chłodne ciemne miejsce na 4 tygodnie
- Filtrujemy, przelewamy do butelki
Stosuje się 1 łyżeczkę octu dziennie dla wzmocnienia odporności, przy infekcjach i katarze. Można dodawać do potraw lub rozcieńczyć w szklance wody.
Nalewka na wzmocnienie włosów
3 łyżki szklanki świeżo zebranych pączków nasturcji zalewamy szklanką alkoholu 70%. Macerujemy 10 dni codziennie wstrząsając i filtrujemy. Co wieczór przed snem wmasowujemy w skórę głowy. Tygodniowe zabiegi wzmocnią włosy, zahamują wypadanie i zlikwidują łupież.
Nasturcja w kuchni
Wszystkie części rośliny są jadalne. Świeże liście i kwiaty mają lekko pikantny smak, podobny do rukwi wodnej, chrzanu, rzodkiewki. Pasują do sałatek, twarożków, jajek, ziemniaków, dań z ryżem, makaronem, zup, pesto, sosu tatarskiego. Świetnie smakuje z zupą pomidorową.
Do sałatek zbieramy rankiem pąki, kwiaty i młode listki. Delikatnie myjemy, osuszamy. Można jeść na surowo, dusić jak szpinak lub gotować na parze. Niedojrzałe zielone pączki marynuje się i przyrządza jak kapary.
Nasturcja à la kapary
- Dwie pełne garście zielonych, świeżych pączków nasturcji posypujemy łyżką soli
- Odstawiamy na 2 godziny
- Przekładamy do słoiczków.
- Gotujemy 1,5 szklanki octu z 4 łyżkami cukru, liściem laurowym, zielem angielskim i goździkiem
- W słoiczkach zalewamy pączki marynatą, szczelnie zakręcamy.
- Maceruje się minimum tydzień
Nasturcja w soli
Dno słoiczka posypujemy solą. Układamy centymetrową warstwę zielonych pączków, przesypujemy solą. I tak do zapełnienia słoiczka. Można dodawać do sałatek, past, dań na ciepło zamiast soli.
Przeciwwskazania
Nasturcji nie podaje się małym dzieciom. Nie stosuje przy wrzodach żołądka i niewydolności nerek.
Wszędzie jest napisane, że nie można podawać małym dzieciom, ale nie napisano jak małym i dlaczego… Dla mnie to istotne.
Córka ma od kilku lat oporną E.Coli na antybiotyki doustne i część dożylnych.
może być nośnikiem toksoplazmozy, stąd nie poleca się kobietom w ciąży oraz małym dzieciom