Nasturcja większa wymiata wolne rodniki, wirusy, naprawia DNA

Nasturcja większa [Tropaeolum majus] cieszy oczy, serce i duszę zdobiąc rabaty kwiatami o ciepłych, słonecznych barwach. Kolorowe, pikantne kwiaty dodają smaku i koloru wielu potrawom, od przystawek po desery.

Dla doświadczonych zielarzy już sam zapach świadczy o ogromnej leczniczej mocy. I rzeczywiście, nasturcja większa jest najwyższej klasy przeciwwirusowym zielem.

Nasturcja większa

Pochodzi z Ameryki Południowej, dziko rośnie w Peru, Boliwii, Ekwadorze. Do Europy przybyła na statkach konkwistadorów w XVI wieku i łatwo zadomowiła się w klimacie umiarkowanym.

Charakteryzują ją jaskrawrawożółte, pomarańczowe do czerwonych kwiaty w kształcie trąbek na długich szypułkach i duże tarczowate liście. Pędy płożą się lub wspinają. Roślina kwitnie od połowy lata do września. W upalne dni po zmierzchu na kielichach kwiatów można zauważyć iskierki światła, a to ze względu na dużą zawartość kwasu fosforowego.

W tradycyjnym zielarstwie

Przez wieki nasturcja większa była ceniona w medycynie etnicznej Ameryki Południowej jako lekarstwo na szkorbut, kaszel, przeciw przeziębieniu, bólom w klatce piersiowej infekcjom układu moczowego. Zewnętrznie na rany i wypadające włosy.

Profil energetyczny
Smak: Ostry, pikantny, gorzki
Energetyka: Rozgrzewa, nawilża bądź osusza
Działanie: Stymuluje ruch, przepływ, tonizuje płuca, usuwa flegmę, nadmiar śluzu

Nasturcja większa wskazana jest w przypadku zimnej, wilgotnej stagnacji w tkankach układu oddechowego. Objawy: nadmierna produkcja śluzu, flegmy, kaszel, przewlekła astma, bronchit, zapalenie zatok. Wspiera układ sercowo-naczyniowy, łagodzi przekrwienie klatki piersiowej, rozgrzesza naczynia krwionośne, usuwa ból i dyskomfort. Tradycyjnie stosuje się z przy infekcjach dróg moczowych, kamieniach nerkowych.

Co mówi nauka?

Dopiero w XX wieku zaczęto prowadzić badania pod kątem właściwości antyseptycznych. Odkryto, że kwiaty, liście, pędy i nasiona nasturcji są bogatym źródłem łatwo przyswajalnych witamin, związków mineralnych i substancji bioaktywnych[1]. Listki mają rekordowe stężenie witaminy C 200- 465 mg na 100 gram. [2].

Działanie: antyoksydacyjne, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, wykrztuśne, przeciwskurczowe, przeciwcukrzycowe, modulujące system immunologiczny. Rozrzedza naczynia krwionośne, tonizuje krew.

Świeży sok z nasturcji aktywnie działa przeciw patogenom: Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Candida albicans, Pseudomonas aeruginosa. Zmniejsza uszkodzenia DNA komórek narażonych na stres [3]

Główny składnik: olejek gorczyczny niszczy wirusy i bakterie oporne na antybiotyki. W połączeniu z korzeniem chrzanu nasturcja działa skutecznie przy ostrym zapaleniu oskrzeli. Obydwa zioła wytwarzają jako metabolity wtórne, trzy różne izotiocyjaniany o silnym działaniu przeciwzapalnym, przeciwbakteryjnym i immunomodulacyjnym [4].

Zastosowania lecznicze

Bujne liście mają wyższą aktywność antybiotyczną, niż pozostałe części.  Najbardziej skuteczne przy infekcjach dróg oddechowych i moczowych. Hamują odpowiedź zapalną wywołaną lipopolisacharydami (LPS) w pierwotnych komórkach układu odpornościowego.

Nasturcja większa główne zastosowania:

• Niska odporność, niedobór witaminy C, szkorbut
• Infekcje dróg oddechowych, grypa, przeziębienie zapalenie gardła, oskrzeli, astma, przewlekły kaszel, bóle w klatce piersiowej
• Zakażenia dróg moczowych, miedniczek nerkowych, piasku i kamieniach w nerkach
• Insulinoporność, schorzenia gośćcowe, bólach mięśni, stawów
• Zewnętrznie: rany ropnie, liszaje, wrzody, opryszczka, grzybica, drożdżyca
• Wypadanie włosów, łysienie

Nie podaje się małym dzieciom, osobom z niewydolnością nerek i wrzodami żołądka.

Nasturcja większa receptury zielarskie

Do celów zielarskich wykorzystuje się wszystkie części rośliny, łącznie z nasionami.  Najlepsze efekty przynosi stosowanie świeżo zebranego ziela, ususzone ma słabszy aromat i działanie.

Herbatka z liści 
Kilka świeżych liści lub łyżeczkę suszonych zalać przegotowaną, lekko przestudzoną wodą. Zaparzać 10-15 minut pod przykryciem, po  przecedzeniu można dosłodzić miodem. Przy kaszlu, infekcjach dróg oddechowych i moczowych pije się gorącą herbatkę 2-3 razy dziennie.

Herbatka z kwiatów 
Sposób parzenia i stosowanie jak wyżej. Mocniejsze napary wykorzystuje się do przemywania skóry i jako płukankę do włosów. Świeże, rozgniecione liście przykładane na skórę leczą ropnie, liszaje, opryszczkę.

Świeży sok 
Jest doskonałym suplementem, uzupełnia witaminy i związki mineralne. Od razu po wyciśnięciu,  pije się w dawce 30 g dziennie.

Ocet z nasturcji większej 

• Niepełną szklankę świeżo zebranych kwiatów umieścić w słoiku, dodać obrany ząbek czosnku i odrobinę chrzanu.
• Zalać domowym octem jabłkowym,  2-3 centymetry nad powierzchnię surowca
• Odstawić w chłodne, ciemne miejsce. Po 4 tygodniach przefiltrować i zlać do butelki.

Dla wzmocnienia odporności, przy kaszlu, infekcjach stosuje się łyżeczkę rozcieńczoną w szklance wody. Można dodawać do sałatek i wielu potraw.

Nalewka na wzmocnienie włosów

Świeżo zebrane pączków nasturcji zalać  70% alkoholem w stosunku 1:4.  Macerować 10 dni codziennie wstrząsając, przefiltrować. Wieczorami, przed snem wmasowywać w skórę głowy. Po tygodniu zniknie łupież, wzmocnią się włosy i przestaną wypadać.

Nasturcja w kuchni

Wszystkie części rośliny są jadalne. Świeże liście i kwiaty mają lekko pikantny smak, podobny do rukwi wodnej, chrzanu, rzodkiewki.  Pasują do sałatek, twarożków, jajek, ziemniaków, dań z ryżem, makaronem, zup, pesto, sosu tatarskiego.  Świetnie smakuje z zupą pomidorową.

Do sałatek zbieramy rankiem pąki, kwiaty i młode listki. Delikatnie myjemy, osuszamy. Można jeść na surowo, dusić jak szpinak lub gotować na parze. Niedojrzałe zielone pączki marynuje się i przyrządza jak kapary.

Nasturcja à la kapary

• Dwie pełne garście zielonych, świeżych pączków nasturcji posypujemy łyżką soli i odstawiamy na 2 godziny.
• Gotujemy 1,5 szklanki octu z 4 łyżkami cukru, liściem laurowym, zielem angielskim i goździkiem
• Nasolone pączki wkładamy do słoików, zalewamy marynatą.
• Słoiki szczelnie zakręcamy i macerujemy tydzień.

Pączki nasturcji w soli
Dno słoiczka posypujemy solą. Układamy centymetrową warstwę zielonych pączków, przesypujemy solą. I tak do zapełnienia słoiczka. Można dodawać do sałatek, past, dań na ciepło zamiast soli.