Oman wielki na drogi oddechowe, żołądek, trawienie i stres – receptury

Oman wielki [Inula helenium] jest jedną z największych roślin zielnych. Nie bez kozery nosi swoją nazwę, gdyż może osiągać wysokość ponad 2 metry.

Starożytni Rzymianie wierzyli, że roślina wyrosła z łez pięknej Heleny. Dekoracyjne kwiaty omanu wplatano w wieńce, sporządzano z nich mocne wino, a smażony w miodzie korzeń był słodką przekąską.

Doceniano też lecznicze działanie rośliny dla ciała i ducha. Nazywano kwiatem dobrego samopoczucia, a stara łacińska sentencja brzmi: Enula campana reddit praecordia sana czyli oman będzie podtrzymywać ducha.

Tradycja szczególną mocą obdarzyła oman wielki o czym świadczą nazwy gwarowe: korzeń bolączkowy, wielkie zioło. Świeże liście omanu przykładano na rany, korzeń stosowano na niestrawność, problemy trawienne i oddechowe. W niektórych regionach do dziś stosuje się oman jako środek na kołtun u ludzi i zwierząt. Na świerzb wyrabia się maści ze startego korzenia zmieszanego ze smalcem.

Oman wielki

Jest wieloletnią rośliną o złotożółtych kwiatach, silnych kłączach, grubym korzeniu i wysokiej łodydze. W Europie i Azji uprawiany jest dla celów spożywczych i farmaceutycznych.

W Polsce rośnie zdziczały na wilgotnych pastwiskach, nadrzecznych zaroślach, przy wiejskich zabudowaniach, płotach, ogrodach.

Surowcem zielarskim jest pozyskiwany jesienią korzeń omanu Radix inulae, w mniejszym stopniu liście i kwiaty. Z łacińskiego określenia wywodzi się nazwa inulina – wielocukier o właściwościach probiotycznych, który stymuluje rozwój mikroflory przewodu pokarmowego.

Inulina nie wchłania się ani w żołądku, ani w jelicie cienkim. Ludzki organizm nie wytwarza odpowiedniego enzymu, który mógłby ją rozłożyć. Natomiast w jelicie grubym jest przetwarzana przez bakterie na cenne kwasy tłuszczowe.

Chociaż inulina jest rodzajem skrobi, w przewodzie pokarmowych zachowuje się jak błonnik. Nie podnosi stężenia cukru we krwi, trzustka nie musi więc produkować insuliny. Inulina występuje również w topinamburze, pasternaku, cykorii, karczochach, czarnym korzeniu.

Oman wielki energetyczne działanie

W tradycyjnym zielarstwie uważany za jeden z najlepszych toników płucnych, Chińczycy korzeniowi omanu nadali przydomek „odzyskujący oddech”

Oman wielki należy do ziół gorzko aromatycznych, ma naturę suchą i ciepłą. Smak gorzko-ostry po strawieniu słodki. Działa na wilgoć i i zimno w tkankach, stagnację, atrofię, depresję.

Usuwa flegmę, nagromadzoną wilgoć i odpady, rozprasza stagnację, zastoje. Wskazany dla osób z chronicznym przekrwieniem tkanek, zastojach wilgoci, stagnacji z tendencją do zimna, zaflegmienia, depresji, które Ajurweda określa jako zaburzenia kapha.

Stosowany jako ogólny środek rozgrzewający, stymulujący – wprawiający w ruch o działaniu ściągającym, osuszającym, wykrztuśnym. Niezależnie czy to śluz w płucach, zaflegmienie jelit, zatrzymywanie płynów, powolne trawienie, przedłużający się stan podgorączkowy, czy opóźniający się okres oman jest odpowiednim ziołem.

Jest gorący środkiem wykrztuśnym do usuwania zastałego śluzu. Dobrze się sprawdza w niewydolności oddechowej, gdy nie można głęboko odkaszlnąć, by odkrztusić zalegającą flegmę. Oman wielki nie tylko rozpuszcza zastałe śluzy, ale znieczula ból w klatce piersiowej i łagodzi łaskotanie w gardle.  Przed wiekami Awicenna pisał:

Inula helenium , który Grecy nazywają elenio, ma dwie właściwości. Po pierwsze umacnia to, co w człowieku nazywa się precòrdia czyli dół żołądka, płuca i wszystko co serce otacza. Wyciąg winny – enulat, oczyszcza klatkę piersiową a przyjmowany z miodem wzmacnia i pociesza serce.

Po drugie razem z sokiem z ruty jest dobry dla cierpiących na przepuklinę. Ponadto oman działa na żołądek pełen szkodliwych humorów, uwalnia z niedrożności wątrobę i śledzionę. Pomaga na wszelakie cierpienia i bóle z zimna, obrzęki i poruszenia spowodowanym nadmiarem powietrza.

A Św. Hildegarda tak scharakteryzowała:

Oman człowieka wdzięcznym, miłym i przyjemnym czyni. Zmartwienia, żal i gniew odpędza. W  zapomnienie przywodzi, toteż  tęskność oddala i serce rozwesela. Cerę cudną czyni. Ma naturę ciepłą, suchą, osusza nadmiar flegmy i wilgoci.

Lecznicze zastosowania omanu

W lecznictwie ludowym oman wielki należy do najbardziej popularnych roślin leczniczych o uniwersalnym działaniu. Często stosowany jako środek tonizujący i pobudzający  w przewlekłych schorzeniach płuc i osłabieniu narządów trawiennych. Jest doskonałym prebiotykiem, lepszym niż suplementy

Wykazuje właściwości: 

• Przeciwzapalne, rozkurczowe, wykrztuśne
• Bakteriobójcze, przeciwgruźlicze [1]
• Żółciopędne, żółciotwórcze, moczopędne
• Przeciwcukrzycowe, przeciwnowotworowe
• Hamuje rozwój grzybów, bakterii, wirusów i pierwotniaków.
• Reguluje metabolizm wątroby, trawienie
• Pobudza wydzielanie soków trawiennych
• Poprawia pracę całego przewodu pokarmowego i układu moczowego
• Podnosi odporność
• Działa lekko uspokajająco, przeciwdepresyjnie, pomaga przy braku życiowej energii

Oman wielki przepisy

Odwary i nalewki z omanu stosuje się

• W chorobach dróg oddechowych. Szczególnie działa spazmatyczny kaszel nasilający się w nocy, zielony lub żółty śluz, trudność w złapaniu oddechu.  Ostre infekcje, duszności, zapalenie opłucnej, krtani, zatok, astma, krztusiec. Oman usuwa przekrwienie, rozluźnia tkankę mięśni gładkich tchawicy a lotne olejki pobudzają krążenie.
• Przy infekcjach wirusowych, bakteryjnych, grzybiczych, pasożytniczych
• Nieżytach żołądka i jelit. Rozgrzewający gorzko aromatyczny smak poprawia trawienie zaburzone z nadmiaru wilgoci. Jego oznaki to wzdęcia, odbijanie spowodowane nadmiarem śluzu. Oman pomaga w metabolizmie tłuszczów i poprawia ukrwienie narządów trawiennych. Duża zawartość inuliny pomaga kontrolować poziom cukru we krwi i działa tonizująco na trzustkę.
• Schorzeniach wątroby i dróg żółciowych.
• Zapaleniu nerek i dróg moczowych
• Zewnętrznie służy do przemywania przy stanach zapalnych skóry, egzemie, ranach oraz płukanek jamy ustnej i gardła.

W Chinach kwiat omanu stosuje się przy astmie, zapaleniu oskrzeli. Badania potwierdziły też działanie przeciwalergiczne, stymulujące układ nerwowy, trawienny, korę nadnerczy i regulujące system odpornościowy [2],

Oman wielki przepisy

Odwar z korzenia omanu
½ łyżki rozdrobnionego korzenia zalać szklanką ciepłej wody. Ogrzewać do wrzenia pod przykryciem. Pogotować 5 minut, odstawić na kwadrans pod przykryciem.

Po przecedzeniu pije się ½ szklanki 2 razy dziennie. Przy niestrawnościach, bólach brzucha, wzdęciach, nudnościach, wymiotach, zatruciach. Kandyzowany korzeń omanu można żuć przy niestrawności, dla ułatwienia trawienia i odświeżenia oddechu.

Napar z omanu 
1-2 rozdrobnionego korzenia zalać szklanką wrzątku. Zaparzać pod przykryciem 20 minut. Po przecedzeniu pije się małymi łykami wielokrotnie cały dzień przy kaszlu i chorobach dróg oddechowych.

Kuracja na dysbakteriozę 
Zmielić łyżkę korzenia omanu na proszek, podzielić na 4 dawki. Przyjmuje się 4 razy dziennie godzinę przed posiłkiem. Należy obficie popić wodą. Kurację stosuje się po antybiotykach, przy kandydozie i pasożytach.

Nalewka
Rozdrobniony korzeń zalać alkoholem 40-60% w stosunku 1:10. Ostawić na 2 tygodnie. Odcedzić przez kilkakrotnie złożoną gazę starannie odciskając surowiec. Pije się 3 razy dziennie po 15-20 kropli rozcieńczonych w 100 ml wody.

Winko z omanem przepis  św. Hildegardy
Pomaga przy migrenach. 50 g świeżego lub suszonego ziela omanu z korzeniami zalać litrem wina. Przyjmuje się  po l łyżce przed i po posiłkach jedynie do czasu polepszenia lub wyzdrowienia.

Herbatka na drogi oddechowe przepis S. Korżawskiej
2 łyżki rozdrobnionego korzenia zalać 3 szklankami wody. Ogrzewać do wrzenia pod przykryciem, gotować 5 minut, przecedzić, przelać do termosu. Popija się ciepły wywar łykami cały dzień. Stosuje przy uporczywym kaszlu, chrapliwym oddechu, nieżytach dróg oddechowych, astmie, gruźlicy, zapaleniu płuc opornym na antybiotyki. Gdyby stan był bardzo ciężki oman gotuje się na energetycznym rosole.

Syrop wykrztuśny 
Wymieszać w równych ilościach korzeń omanu, biedrzeńca, liść podbiału, nasiona kopru włoskiego. 40 g mieszanki zalać 500 ml wrzątku, odstawić pod przykryciem na 12 godzin. Po przecedzeniu do naparu wsypać pół szklanki cukru. Ogrzewać na wolnym ogniu do wrzenia. Stosuje się po łyżce 3-4 razy dziennie, dzieci łyżeczkę.

Oman dla kobiet

Zgodnie z tradycją oman jest przypisany planecie Wenus. Nosi jej sygnaturę i leczy typowe dolegliwości. Wenus w ciele jest energią witalną, energią przodków, która ma swoje miejsce w nerkach.

Łyżeczkę rozdrobnionego korzenia zalać szklanką wrzątku, gotować 15 minut na małym ogniu, naciągać 4 godziny. Pije się łyżkę 3-4 razy dziennie. Zapobiega przedwczesnym porodom,  stosuje się przy bolesnych, nieregularnych miesiączkach. Można połączyć z krwawnikiem i prawoślazem.

Endometrioza
W równych częściach wymieszać korzeń omanu, korę kaliny i wierzby.  2 łyżki mieszanki gotować w 500 ml wody 5 minut.  Pije się po 2/3 szklanki odwaru rano i wieczorem.

Mieszanki

Mieszanka na wątrobę
Wymieszać w równych ilościach korzeń omanu, łopianu, ziele dziurawca, krwawnika, rdestu ptasiego, uczepu, kwiat wrotyczu,  rumianku, owoc dzikiej róży, liść szałwii  Łyżkę mieszanki zalać szklanką wrzątku, parzyć 30 minut. Pije się  ½ szklanki 3 razy dziennie 20 minut przed jedzeniem przy marskości i przewlekłym zapaleniu wątroby.

Napar na astmę 
Ziele tymianku,bratka, liść podbiału, korzeń omanu, kwiat kupalnika, anyż wymieszać w równych ilościach. Łyżkę mieszanki parzy się 10 minut w szklance wrzątku. Stosuje się 2 razy dziennie po ½ szklanki lub popija łykami cały dzień.

Niestrawność połączona z brakiem kwasów żołądkowych lub nadkwasotą
Wymieszać w równych ilościach korzeń omanu, liść bobrka, mięty, kminek, krwawnik, ziele tysiącznika, piołunu. Łyżeczkę mieszanki zalać szklanką wody, ogrzewać do wrzenia, gotować łagodnie pod przykryciem 3 minuty. Odstawić 10 minut do zaparzenia. Popija się ½ szklanki przed jedzeniem.

Zioła przy raku żołądka przepis o. Klimuszki
Wymieszać po 50 g: kory wierzby, ziela jemioły, dziurawca, fiołka trójbarwnego, liści brzozy, borówki czernicy, pokrzywy, kłącza perzu, korzenia omanu i prawoślazu, pączków sosny lub porostu islandzkiego. Kopiastą łyżkę stołową mieszanki zalać szklanką wrzątku.  Odstawić na 3 godziny. Pije się 3 razy dziennie po szklance przed posiłkiem. O. Klimuszko zalecał dodatkowo przed snem pić szklankę soku z surowej, słodkiej kapusty.