Gruszki jako pożywienie i lekarstwo. Tradycyjne przepisy zielarskie

Gruszki to smaczne, orzeźwiające i odżywcze owoce. Koją układ pokarmowy, łagodzą niepokój, chłodzą i uspakajają serce. Bez wątpienia należą do najsmaczniejszych i najbardziej wartościowych owoców.

W starożytności ceniono jako lekarstwo i pożywienie, nie spożywano na surowo. Dawne odmiany były bardzo twarde, wymagały długiego gotowania by nadawały się do zjedzenia. Rzymianie gruszki zapiekali, gotowali, dusili z miodem i przyprawami.

Od  XVIII zaczęto uprawiać odmiany, które znamy dziś, o bardziej miękkim, słodszym miąższu. Ale i współczesne zawierają twarde komórki kamienne nasycone solami mineralnymi.

Gruszki w tradycyjnej medycynie

Grecy stosowali gruszki przy nudnościach, zaparciach i dla oczyszczenia przewodu pokarmowego.  Św. Hildegarda twierdziła, że oczyszczają żołądek. „Spożywane na surowo wywołują bóle głowy, gotowane są dobre na trawienie, bo zabierają ze sobą zgniliznę”.

Gruszki mają chłodną naturę. Słodki, lekko kwaskowaty smak działa na kanały energetyczne płuc, żołądka i śledziony. Usuwa nadmiar gorącej wilgoci, śluzy i flegmę. Nawilża tkanki płuc i przewodu pokarmowego. Pomaga złagodzić kaszel, oczyszcza zatkany nos i zatoki. Gotowane gruszki w połączeniu z rozgrzewającymi ziołami wspiera układ pokarmowy.

TCM zaleca gruszki jesienią ze względu na zdolność odżywiania płuc i usuwania gorąca z ciała. Słodko-kwaśny smak uzupełnia element sezon. Soczysty miąższ równoważy suchość, która często pojawia się po ochłodzeniu pogody.

Główne działanie energetyczne według TCM 🍐

Gruszki są lekkostrawne, łagodne dla żołądka i układu trawiennego, bezpieczne dla osób z nietolerancją pokarmową.

• Nawilżają płuca i łagodzą podrażnienia dróg oddechowych. Idealne na jesień, kiedy częściej występuje suchość gardła, krtani błon i kaszel, ich spożywanie złagodzi objawy.
• Usuwają nadmiar flegmy, pomagają wydalić nadmiar śluzów z organizmu, łagodzą mokry kaszel, oczyszczają zatkany nos.
• Działają chłodząco, wskazane przy nadmiarze ciepła, gorączce, stanach zapalnych dróg oddechowych i gardła.
• Chociaż gaszą pragnienie, działają moczopędne, usuwają nadmiar płynów.
• Gotowane z rozgrzewającymi ziołami lub przyprawami typu: imbir cynamon, wspomagają trawienie, oczyszczają żołądek, śledzionę i przewód pokarmowy.

Ale wszystko w umiarze. Nadmiar zbytnio wychłodzi i osłabi ogień trawienny.

Według ajurwedy gruszki, jak i wszystkie owoce spożywane w sezonie odżywiają rasa – plazmę– odpowiednik limfy i cytoplazmy, odpowiadający za odżywienie wszystkich tkanek.   Zaleca spożywanie owoców rano lub jako przekąskę, oddzielnie od innych pokarmów.

Wartość odżywcza gruszek

Grusze [Pyrus communis] należą do rodziny różowatych, są spokrewnione z pigwą. Szacuje się, że jest ich ponad 70 gatunków, do tego łatwo się krzyżują tworząc liczne podgatunki. Większość gruszek ma podobną wartość odżywczą i właściwości.

Pachnące, aromatyczne owoce dostarczają wielu składników odżywczych, witamin i soli mineralnych. Bogate w przeciwutleniacze, witaminę C, cynk i związki miedzi chronią przed stresem oksydacyjnym zwłaszcza tkanki płuc i układu oddechowego.

Zawierają flawonoidy, przeciwnowotworowe polifenole, kwasy fenolowe, garbniki, arbutynę (rozjaśnia skórę), glutation, kwasy tłuszczowe, cukry, białka  i sporo błonnika. Ponadto witaminę A, E, K, wapń, żelazo, kwas foliowy, magnez, fosfor, żelazo, selen. Najwięcej aktywnych związków jest skoncentrowanych w skórkach. Obecne w miąższu komórki kamienne (sklereidy) stymulują perystaltykę jelit i  zapobiegają zaparciom.

Badania donoszą,  spożywanie gruszek wspiera układ odpornościowy, serce i skórę. Zmniejsza problemy z zaparciami, występowaniem kamieni nerkowych i cukrzycy. [1] 

Przepisy z gruszek

Świeże, dojrzałe gruszki można spożywać na różne sposoby. Surowe mogą być zbyt ciężkostrawne dla słabych żołądków. Gotowanie gruszek z dodatkiem naturalnego cukru, miodu i przypraw zwiększa działanie odżywcze na płuca, pomaga przy kaszlu, katarze, bólu gardła.

Kompot z gruszek czyli leczniczy wywar

Umyte, pokrojone 3-4 gruszki zalać  1,5 litra wody. Dodać goździki, pół laski cynamonu lub wanilii, gotować do miękkości.  Zdjąć z ognia, dosłodzić miodem. Z dodatkiem świeżego i odrobiną suszonego imbiru kompot będzie bardziej „gorący” pikantny. Rozgrzeje żołądek, płuca i klatkę piersiową.

Gruszki z kaszą jęczmienną

Cztery gruszki wydrążyć, pokroić w kostkę. Zagotować pół litra wody. Wrzucić pokrojone gruszki i 1/2 szklanki uprzednio namoczonej kaszy jęczmiennej, perłowej. Dodać laskę cynamonu, kawałek świeżego imbiru wielkości kciuka i kilka rodzynek. Gotować pod nieco uchyloną przykrywką, na małym ogniu do miękkości kaszy, około pół godziny.  Po ugotowaniu, na talerzu można posypać prażonymi orzechami włoskimi.

TCM mówi, że kasza jęczmienna usuwa z tkanek nadmiar wilgoci i flegmy. Działa na żołądek i śledzionę, która oczyszcza krew z patogenów i zanieczyszczeń. Przeciwdziała zastojom, blokadom w przewodzie pokarmowym. Przeciwdziała biegunkom przy niedoborze Qi śledziony. Odbudowuje krew i płynne tkanki, łagodzi nerwowość, irytację, bezsenność. Ugotowana z gruszkami wspiera leczenie infekcji dróg oddechowych i przewodu pokarmowego.

Złoto św. Hildegardy

Miód gruszkowy regenerujący jelita z dodatkiem lukrecji, galgantu, wszewłogi górskiej i cząbru. Delikatna mikstura gruntownie oczyszcza jelita, wątrobę i drogi żółciowe ze złogów, pleśni, grzybów, toksycznych odpadów. Naturalnie wzmacnia i odżywia wszystkie tkanki i narządy, regeneruje organizm. Przepis TUTAJ.

Przy uporczywym kaszlu TCM zaleca zupę gruszkową. Przepis tutaj.  Upieczone z miodem  i przyprawami, wspomagają organizm przy infekcjach, są lubiane przez dzieci. Przepis TU.

Gruszki i owoce z niską zawartością cukrów wspierają florę bakteryjną, która częściowo odpowiada za trawienie. Pomagają łagodzić stany zapalne i kontrolować wagę. Niewskazane przy refluksie, nie powinno się ich jadać późnym wieczorem.