Czereśnie – odmładzający tonik. Kosmetyczne i zielarskie przepisy

Czereśnie pojawiają się w czerwcu na krótko. Słodkie, soczyste, aromatyczne o szczególnym smaku składają się w ponad 80% z wody. Sezon na owoce trwa zaledwie miesiąc, w sam raz by zakończyć proces oczyszczania wątroby przed latem.

Owoce czereśni to  znakomity tonik limfatyczny i odmładzający. W zielarstwie wykorzystuje się również pestki, ogonki, liście, korę i żywicę.

Czereśnie walory odżywcze

Uprawiane w sadach czereśnie pochodzą od trześni, dzikiej wiśni ptasiej  [Prunus avium]. Początkowo Linneusz wprowadził nazwę botaniczną Prunus cerasus, od miasta Cerasus, które słynęło z upraw czereśni. Tam przypadły do gustu Rzymianom, którzy nazwali je  śliwkami z Cerasus.

Na świecie znanych jest ponad tysiąc odmian czereśni. Owoce mogą mieć barwy od jasnych żółtych, po czerwone, ciemnoczerwone do niemal czarnych. Im ciemniejsze, tym mają większą wartość odżywczą.

Przebogate w witaminy i składniki mineralne czereśnie są odżywcze, sycące ale niskokaloryczne. Dostarczają sporo energii w postaci łatwo przyswajalnych węglowodanów. Zawierają dużo potasu, magnezu, wapnia, cynku, selenu, jodu, fosforu, żelaza, witaminy z grupy B, A, C, K, P. Czereśnie to bogate źródło kwasu elagowego o działaniu przeciwnowotworowym i przeciwutleniaczy, m.in kwercetyny. Mają niski indeks glikemiczny, bez obaw mogą z nich korzystać osoby chore na cukrzycę.

Działanie: przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwutleniające, rozluźniające, regenerujące, przeciwbakteryjne, przeciwzakrzepowe, grzybobójcze

• Czereśnie działają poprawiają trawienie i krążenie, wzmacniają serce, zapobiegają arytmii.
• Ciemnoczerwone odmiany obniżają ciśnienie krwi, te najbardziej cierpkie zawierają 20 razy więcej beta-karotenu niż jagody!
• Oczyszczają z toksyn i nadmiaru soli, obniżają poziom kwasu moczowego we krwi.
• Poprawiają pracę układu moczowego, nerek, tarczycy, są dobre dla kości i zębów, zapobiegają osteoporozie.
• Wzmacniają ścianki naczyń krwionośnych, wskazane przy cerze naczyniowej, pajączkach, skłonnościach do siniaków, żylaków, hemoroidów.
• Korzystne dla osób cierpiących na dnę moczanową, reumatyzm, artretyzm.
• Dzięki dużej zawartości przeciwutleniaczy, w tym flawonoidów i antocyjanów odmładzają zewnętrznie i od wewnątrz.
• Są jednym z niewielu roślinnych źródeł melatoniny.

W tradycyjnym zielarstwie

Owoce czereśni medycyna ludowa wykorzystywała dla odtruwania, oczyszczenia, odmłodzenia organizmu, poprawy przemiany materii i dla zrzucenia wagi przy otyłości. Szczególnie w przy tzw. suchych zaparciach..

Pestki czereśni w epoce renesansu  stanowiły niezbędnik  domowych apteczek. W pudełeczkach cukierkowych trzymano słodkie electuaria z ziół i przypraw z miodem na wypadek sytuacji awaryjnych. Wśród nich były pestki wiśnie, które w małych dawkach stosowano na ból gardła i żołądka. Trzeba je używać ostrożnie, ponieważ zawierają amigdalinę z grupy glikozydów cyjanogennych. Z żywicy gotowanej w winie robiono syropy na kaszel, ból gardła, przeziębienie.

Profil energetyczny
Smak: Lekko słodki, cierpki, kwaśny (owoce), gorzki, cierpki (pozostałe części).
Energetyka: Chłodzi, nawilża (owoce), osusza (pozostałe części).
Tkanki: Płuca, jelito cienkie i grube, śledziona, nerki, macica  (tylko owoce).
Działanie: Nawilża i odblokowuje jelita, zmniejsza obrzęki, uspokaja nerwy i Shen (ducha), regeneruje i tonizuje Górny Ogrzewacz (serce i płuca).

Według TCM czereśnie są wskazane przy nadmiarze „ognia serca”. Jego objawy: pobudzenie, niepokój, bezsenność, gorączka, przyspieszony puls, kołatanie serca, nadmierne pragnienie, owrzodzenia w jamie ustnej, żółty nalot na języku, gorący, ciemny mocz, czerwona końcówka języka.

Kora z gałązek tonizuje i pobudza układ pokarmowy, jednocześnie wpływa uspakajająco na system nerwowy i krążenie. Wzmacnia tkanki naczynek, napina, nadaje tonusu nie obciążając serca i naczyń krwionośnych.  Wskazana przy rekonwalescencji po ostrych chorobach zapalnych z gorączką płuc, opłucnej, wątroby. Łagodzi podrażnienia błon śluzowych. Przydatna przy problemach żołądkowo-jelitowych, dróg moczowych, gorączce, kaszlu, krztuścu, biegunce, niestrawności. Garbniki zawarte w korze osuszają zatoki, rozrzedzają śluz.

Czereśnie przepisy

Kuracja oczyszczająca
1-2 dni spożywa się wyłącznie czereśnie. Dieta czereśniowa doskonale oczyszcza organizm, nawilża tkanki i tonizuje. Odmładza, skóra staje się bardziej elastyczna, rozjaśniona, rozświetlona. Czereśni nie należy popijać wodą, może spowodować roztrój żołądka.

Kompot do słoików
Składniki: Litr wody, 600 g czereśni, 14 łyżek cukru. Oczyszczone, umyte owoce ułożyć w słoikach. Zalać wodą zagotowaną z cukrem. Zakręcić słoiki i zapasteryzować. Duży garnek wyłożyć ściereczką do naczyń, włożyć słoiki z przetworami. Zalać wodą pod wieczka i gotować na małym ogniu 5 minut od momentu wrzenia. Zakręcić gaz i zostawić do ostygnięcia. W chłodnym miejscu, piwnicy kompot może stać kilka lat. Jest smacznym i zdrowym napojem na zimę. Przed podaniem zalewa się wrzątkiem i zagotowuje. Poprawia apetyt i trawienie.

Dżem czereśniowy 

• 1 kg czereśni
• 250 g cukru
• sok z 2 pomarańczy i  4-5 zmielonych goździków albo połówki cytryny i 1/2 łyżeczki kardamonu

Oczyszczone, umyte, wydrylowane czereśnie zasypać w garnku cukrem, dodać przyprawę. Odczekać, aż puszczą sok postawić na ogniu, mieszając gotować 20 minut. Dodać sok z wybranych cytrusów i cukier żelujący. Gotować na małym ogniu kilka minut, przelać do wyparzonych słoiczków i zapasteryzować.

Chłodnik z czereśni
70 dag oczyszczonych czereśni wrzucamy do 3 litrów wody. Opcjonalnie można dodać kilka goździków lub odrobinę cynamonu.  Doprowadzamy do wrzenia. Gotujemy 5 minut, doprawiamy 2-3 łyżeczkami cukru i odrobiną soli.  Zaprawiamy śmietaną. Chłodnik lekko kwaśny orzeźwiający smak. Podajemy schłodzony z młodymi ziemniaczkami na osobnym talerzyku.

Herbatka z ogonków lub liści  czereśni

25 g wysuszonych ogonków zalać 1/2 litra wody. Gotować pod przykryciem 10 minut i odstawić do naciągnięcia. Po odcedzeniu pije się 100 -150 ml  2 razy dziennie kwadrans po posiłku. Oczyszcza z toksyn, przyspiesza metabolizm i spala tłuszcz szczególnie z okolic brzucha. Znacznie obniża poziom kwasu moczowego, pomaga przy artretyzmie. Tak samo można zrobić wywar ze świeżych liści : 10 gram na szklankę wody.

Infekcje dróg moczowych

Dwie łyżki suszonych ogonków czereśni zalać litrem wody i zagotować. Podgrzewać na małym ogniu 2-3 minuty. Dorzucić 1/3 szklanki  czereśni i pokrojone jabłko. Ostawić pod przykryciem na kwadrans i przecedzić do termosu. Popija się w niewielkich ilościach cały dzień.

Wywar z kory
Korę z gałązek rozdrobnić nożem na małe kawałeczki i wrzucić na wrzątek. Gotować kilka minut i odcedzić. Pije się w niewielkich ilościach między posiłkami. Dawniej stosowano na robaczycę, krążenie i wzmocnienie po chorobach.

Maseczki z czereśni

Działają jak lifting na cerę zniszczoną, z oznakami zmęczenia, starzenia. Garść niepryskanych czereśni rozgnieść na miazgę. Ubić piane z białka jednego jajka i zmieszać z owocową papką. Nałożyć na twarz, szyje i dekolt na około 20 minut, po czym zmyć letnią wodą. W sezonie warto stosować 2-3 razy w tygodniu. Dla cery wysuszonej, poszarzałej miesza się z tłustą śmietaną lub oliwą z oliwek i odrobiną soku z cytryny.
Kompres z miazgi czereśni położony na czoło łagodzi bóle migrenowe, na szyję wzmacnia i odmładza organizm.