Owsica uznawana jest za chorobę wieku dziecięcego, ponieważ łatwo się nią zarazić w przedszkolu lub na podwórku, ale dotyczy także dorosłych. Infekcja rozprzestrzenia się na trzy sposoby. Najbardziej powszechna jest droga pokarmowa. Objawy owsicy mogą pojawić się w kilka dni.
Sposoby zakażenia
Owsik, czyli nitkowaty pasożyt ludzki rozmiarem przypominający ziarnko ryżu, nierzadko stanowi źródło problemów zdrowotnych dzieci w wieku przedszkolnym i jednocześnie spędza sen z powiek rodzicom zainfekowanych maluchów. Ze względu na krótki cykl rozwoju robaków, dużą liczebność kolonii i łatwość przenoszenia zagrażają szczególnie domownikom, ale też najbliższym znajomym nosiciela. Do zakażenia może dojść na kilka sposobów. Jednym z bardziej powszechnych jest droga pokarmowa, np. poprzez skażone ręce, artykuły spożywcze i przedmioty codziennego użytku, takie jak zastawa stołowa, zabawki lub przybory szkolne. Również korzystanie z tej samej łazienki i toalety bywa niebezpieczne. Najczęściej przyczyną rozwoju pasożyta jest niewłaściwa higiena osobista i środowiskowa, a źródłem infekcji bywa kontakt z ręcznikiem chorej osoby, odzieżą, wanną, deską klozetową i innymi powierzchniami, z którymi miała kontakt.
Leczenie owsicy nie jest trudne, ale wymaga szybkiej interwencji. W kuracji sprawdzą się przede wszystkim domowe sposoby na owsiki, a także jedno- bądź dwudawkowa farmakoterapia, w zależności od liczebności kolonii i przebiegu choroby. Owsiki po dostaniu się do organizmu nosiciela dojrzewają w jelicie grubym, a samice pasożyta wychodzą nocą przez odbyt, aby na skórze w okolicy okołoodbytniczej złożyć jaja. To najczęściej prowadzi do autoinwazji, która polega na przeniesieniu owsików przez ręce do ust drapiącego się przez sen dziecka, ale też na bieliznę, pościel i inne pobliskie przedmioty. Dzięki temu cykl infekcji się zapętla, a choroba trwa dłużej. Po złożeniu jaj samice wracają do światła jelita, a jej potomstwo dołącza do kolonii po kilku godzinach. Owsiki przenoszą się też drogą lotną, np. unosząc się w powietrzu z kurzem.
Objawy owsicy
Obecność owsików wywołuje zespół nieprzyjemnych dolegliwości. Najbardziej charakterystyczny jest świąd odbytu różnej intensywności. Uporczywy sprawia trudności w zasypianiu oraz staje się przyczyną wybudzeń nocnych, co z kolei przekłada się na zmęczenie i gorsze samopoczucie w dzień. Dorośli mogą zauważyć spadek koncentracji w pracy, a dzieci kłopoty ze skupieniem uwagi w szkole. Maluchy mogą też odczuwać silne parcie na częstą zmianę pozycji. Trudno im usiedzieć w miejscu. Poza tym zdarza się moczenie nocne, zgrzytanie zębami i obgryzanie paznokci.
Owsiki wywołują także dolegliwości ze strony układu pokarmowego. W przebiegu infekcji pojawiają się bóle brzucha, nudności i zaburzenia wypróżniania. Owsicy czasem towarzyszy wysypka na pośladkach. Ponadto pasożyty bywają widoczne w stolcu i w okolicy ujścia odbytu. Nieleczona choroba może prowadzić do spadku masy ciała. Wywołuje też bladość skóry. Zwykle nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, ale może stać się przyczyną różnych ostrych stanów zapalnych i przewlekłych problemów jelitowych, takich jak np. zapalenie wyrostka robaczkowego czy otrzewnej, ale też niekorzystnie wpływać na pracę wątroby i narządów miednicy mniejszej.