Liść damiana podnosi na duchu, dodaje energii jednocześnie relaksuje

Liść damiana dodaje energii, wigoru jednocześnie relaksuje i podnosi na duchu. Ziele znane Majom i Aztekom dziś cieszy się popularnością jako łagodny stymulant poprawiający nastrój, odtruwający i wzmacniający libido.

Klasyfikowany jako adaptogen, często postrzegany jako łagodny afrodyzjak (tak jest w istocie) to głównie jest tonikiem układu nerwowego, przywracającym homeostazę.

Liść damiana

Turnera rozpierzchła [Turnera diffusa] zwana zwyczajowo damiana jest niewielkim krzewem z rodziny męczennicowatych. Pochodzi z Meksyku, Ameryki Środkowej i Karaibów.

Do Europy roślina trafiła w początkach XIX wieku, sprowadzona przez hiszpańskiego misjonarza Juana María de Salvatierra wraz z formułami do użycia. Nazwana zielem świętego Damiana, na część średniowiecznego lekarza i męczennika, patrona aptekarzy.

Nazwa gatunkowa diffusa – rozproszona odnosi się do sposobu wzrostu. Damiana dorasta do metra wysokości, wydaje żółte, pięciopłatkowe kwiaty. Dziko rośnie na nieużytkach, obrzeżach lasów, poboczach dróg i domostw.

W tradycyjnym zielarstwie

Rdzenna ludność uważała damiana za ziele dla kobiet z ciężkim sercem i mężczyzn z oziębłym duchem. Przypisywano mu działanie energetyzujące, rozgrzewające, rozpraszające stagnację nerwową, emocjonalną, duchową.

Stosowano przy utracie witalności, zmęczeniu psychicznym i wyczerpaniu fizycznym. Tradycyjne zastosowania obejmowały smutek, „zwężenie serca”, co dziś byśmy nazwali lekką depresją, stany lękowe oraz z drugiej strony nadmierny stres i napięcie nerwowe.

Hiszpański misjonarz donosił, że ziele stosowano przy zawrotach głowy, utracie przytomności, nocnym moczeniu, bólach napięciowych, bezpłodności, zimnym, ospałym trawieniu, kaszlu, astmie, cukrzycy, wrzodach żołądka, zaburzeniach miesiączkowania.

Do dziś rdzenna ludność Ameryki Południowej używa naparu rytualnego na poprawę nastroju, maceratu na tequili jako lekki środek psychoaktywny, wywołujący stan euforii i wzmacniający odczuwanie przyjemności.

Profil energetyczny
Smak:  ostry, lekko gorzki, słodkawy
Energetyka: rozgrzewa, osusza
Tkanki: serce (emocjonalne), śledziona, wątroba, nerwy, narządy płciowe
Działanie: wprawia w ruch, usuwa zastoje, zimną wilgoć, tonizuje układ nerwowy, koi zmysły, poprawia nastrój, uspakaja umysł

Liść damiana tonizuje układ nerwowy – może działać pobudzająco lub relaksująco, inteligentnie dopasowując się do potrzeb organizmu. Niewątpliwie obniża napięcie nerwowe i nadmierną aktywność umysłową, z drugiej strony rozpala, usuwa letarg i mgłę mózgową. W obydwu podnosi na duchu, poprawia koncentrację i skupienie umysłu. 

Działa dobrze przy wzorcach: słaby ogień trawienny, niedobór krwi, ciepła, Yang nerek (zimno, niskie libido), stagnacja wątroby. Niewskazany przy nadmiarze gorąca w tkankach i suchości, którą może pogłębiać. W przypadku stanów lękowych pomocny,  gdy lęk nasila się wieczorem – rano powoduje ospałość. Herbatki działają oczyszczająco, przywracają homeostazę, pozytywnie wpływają na libido u kobiet i mężczyzn.

Co mówi nauka?

Skład: olejki eteryczne, krzem, fosfor, selen, siarka, witamina C, flawonoidy, glikozydy, garbniki, taniny, beta-sitosterol, arbutyna. Główny związek damianina jest gorzką substancją o działaniu tonizującym układ nerwowy, przywracającym homeostazę.
Działanie:  silnie antyoksydacyjne, oczyszczające, adaptogenne, przeciwdepresyjne, przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, pobudzające, ściągające, wiatropędne, żółciopędne, moczopędne, tonizujące układ moczowy i nerwowy.

• Liść damiana reguluje pracę przysadki mózgowej, zwiększa odporność na stres, podnosi poziom energii
• Wspomaga system nerwowy poprawiając komunikację między mózgiem a narządami i tkankami w całym ciele.
• Wspiera pracę układu hormonalnego, krwionośnego i serca
• Potwierdzone działanie energetyzujące, regenerujące, przeciwdrgawkowe, przeciwlękowe, antydepresyjne, uspokajające [1].
• Koi umysł jednocześnie pobudza, energetyzuje.
• Wskazany przy nadmiernym pobudzeniu psychicznym, nerwicy natręctw jak i przy pogorszeniu funkcji poznawczych, demencji.

W XIX w. medycynie opisywany jako tonik układu nerwowego, moczowego i rozrodczego.  Łagodny stymulant podnoszący nastrój,  przywracający libido, witalność i siły osobom wyczerpanym, przygnębionym, dręczonym melancholią. Bez skutków ubocznych.

Praktyczne zastosowania

Surowcem zielarskim jest liść damiana stosowany w naparach i nalewkach.

Napar
Łyżeczkę – półtorej suszu zaparza się pod przykryciem w szklance wrzątku 5-10 minut. Działanie rozgrzewające, stymulujące, relaksujące. Przy dłużnym parzeniu gorzknieje. Dla poprawy smaku można łączyć  z innymi ziołami lub dosłodzić miodem.

• Dobrze się łączy z tarczycą bocznokwiatową, owsem (wyczerpanie, wypalenie, zmęczenie) – wzmacnia, odżywia, delikatnie stymuluje, stopniowo odbudowuje witalność.
• Z miłorzębem, rozmarynem (pogorszenie funkcji poznawczych)
• Z cynamonem, żeń-szeniem, goździkami, imbirem – słabe krążenie, niskie libido, melancholia, zimno, zastój w miednicy

Herbatka energetyzująca

• Liść damiana i miłorzębu – po 1 łyżeczce
• ½ łyżeczki tarczycy bocznokwiatowej
• ¼ łyżeczki rozmarynu i centymetrowy kawałek świeżego imbiru.

Zalać 2 szklankami wrzątku, zaparzać pod przykryciem 10 minut, po odcedzeniu dosłodzić miodem. Herbatka odżywia układ nerwowy, wyostrza zmysły, poprawia funkcje poznawcze, koncentrację, ułatwia skupienie i zapamiętywanie. Zalecana w okresie wytężonej pracy umysłowej, nauki i egzaminów. Pomaga w stanach  wyczerpania, depresji, niepokoju, smutku, przygnębienia, melancholii, wyczerpaniu.

Nalewka liść damiana

30 gram suszu zalać 2 szklankami wódki. Odstawić do maceracji na 5 dni. Przefiltrować mocno odciskając zioła. Zachować wyciąg, a liście zalać półtorej szklanki wody i odstawić na 3 dni. Przecedzić przez gazę. W garnku podgrzać ekstrakt wodny, dodać szklankę miodu, podgrzewać do całkowitego rozpuszczenia.  Zdjąć z ognia, połączyć z wyciągiem alkoholowym. Stosuje się 1-3 ml dziennie.

W Meksyku popularny jest likier damiana na alkoholu dodatkiem wanilii i cynamonu – stosowany jako eliksir poprawiający nastrój.

Ponadto liść damiana ma działanie moczopędne i oczyszczające, pomaga przy infekcjach dróg moczowych. Rozgrzewa, stymuluje krążenie w okolicach miednicy, stąd zastosowania w łagodzeniu problemów ginekologicznych, takich jak stagnacja, nieregularne miesiączki.

XIX w tonik dla kobiet

Liść damiana – 30 g, korzeń arcydzięgla – 20 g, liść maliny – 20 g, po 15 g – nagietka, krwawnika, przywrotnika, krwawnika, 5 g lawendy. Łyżkę mieszanki zalać 300 ml wrzątku, zaparzać 15 minut pod przykryciem. Stosuje się 2 razy dziennie 21 dni, przerwa w czasie miesiączki.

Stosowano przy nieregularnych cyklach na skutek zimna stagnacji w miednicy, zmęczenia, osłabienia, napięcia nerwowego. Przy problemach z układem moczowym łączono z nawłocią, liściem brzozy, rdestem ptasim, odrobiną jałowca, wrzosu i skrzypu.

Uwagi:
Przeciwskazania: ciąża, przyjmowanie leków rozrzedzających krew. Unikać przed snem, u niektórych może utrudniać zasypianie. W niewielkich ilościach liść damiana jest bezpieczne dla dzieci powyżej 8 roku życia.

Warto rozpocząć od małych dawek. Paradoksalnie, zwłaszcza w przypadku ziół, które działają na układ nerwowy lub/i hormonalny, często mniej oznacza więcej. Można zacząć od słabego naparu lub małej dawki nalewki dolanej do herbaty spokojnie obserwują efekty. Czasem pół łyżeczki może zadziałać lepiej niż cała.

Więcej sprawdzonych, skutecznych, niekiedy zapomnianych przepisów ziołowych w nowej książce Bogusławy della Porta:  Tajemnice Ziół zapomniana wiedza cz.4 Zapraszamy!