Maca znana jako peruwiański żeń-szeń od tysięcy lat jest uprawiana jako warzywna roślina jadalna, ceniona za działanie wzmacniające, energetyzujące, relaksujące system nerwowy i terapeutyczne.
Jako pierwszy roślinę opisał Pedro Cieza de León – hiszpański konkwistador i kronikarz z czasów podbojów Ameryki Południowej. Zaobserwował, jak rdzenni mieszkańcy Peru wykorzystywali korzeń maca w codziennym życiu, by wzmacniać witalność, płodność i poprawiać samopoczucie. Dodawali również do paszy swoich zwierząt.
Maca Lepidium meyenii
Maca czyli pieprzyca peruwiańska [Lepidium meyenii] pochodzi z Peru. Wyrasta na wulkanicznych płaskowyżach Andów. Lubi gleby bogate w minerały , duże wysokości, nie strasznej jej ekstremalne warunki: przenikliwe zimno, wiatry i ostre światło słoneczne.
Jest dwuletnią rośliną jadalną z rodziny kapustowatych. Bulwy wyglądające podobnie do rzepy są bardzo odżywcze. Występują w kolorach kremowo-żółtych, filetowych, czarnych, odcieniach czerwieni. Są bardzo twarde, wymagają obróbki przed spożyciem.
Korzeń macy ma ziemisty, orzechowy, słodkawy przyjemny smak, o aromacie przypominających toffi lub wanilię. Rdzenni mieszkańcy od wieków zbierają twarde jak kamień bulwy, suszą je, rozdrabniają na mączkę, którą wykorzystują do zup, sosów i wypieków.
W tradycyjnym zielarstwie
Macę zawsze kojarzono z siłą i witalnością. Podawano słabym, chorowitym dzieciom i dorosłym. W etnicznej, lokalnej medycynie stosowano przy osłabieniu fizycznym i psychicznym, anemii, gruźlicy, słabej pamięci, dolegliwościach kobiecych, niepłodności, niektórych nowotworach. Do dziś wyrabia się z niej sfermentowany napój zwany maca chicha.
Andyjscy szamani twierdzą, że różne kolory korzeni są niezbędne do wytworzenia wyjątkowego leku. Czerwona maca uważana jest za kobiecą, odżywia, pielęgnuje, ugruntowuje energię wewnętrzną. Czarna maca bardziej męska, aktywna podnosi na duchu, przeciwdziała stagnacji, zmęczeniu.
Profil energetyczny
Smak: Kremowy korzeń słodki, czarny z gorzkim posmakiem
Energetyka: Rozgrzewa, nawilża
Tkanki: śledziona, nerki, nadnercza
Działanie: odbudowuje krew, tonizuje, wzmacnia energię Qi, harmonizuje potrójne ogrzewacz
Ogólnie maca wzmacnia ciało i ducha, rozjaśnia myślenie. Odżywia tonizuje i odbudowuje organizm. Zwiększa energię witalną, masę mięśniową, wydajność fizyczną i psychiczną, wytrzymałość. Redukuje stres, mgłę mózgową, lęk i depresję.
Przydatna w okresach wzmożonego narażenia na stres, wysiłku fizycznego i psychicznego. Jako adaptogen skutecznie wspiera układy najbardziej narażone wysokim poziomem hormonów stresu: układ neuroendokrynny, nerwowy, odpornościowy, mięśniowo-szkieletowy.
Co mówi nauka?
Korzeń maca jest bogaty w białko, węglowodany, aminokwasy, kwasy tłuszczowe, witaminę C, B1, B2, B12, E, K, cynk, fosfor, potas, miedź, żelazo cynk, selen, bor. Zawiera alkaloidy, glukozynolany, saponiny, garbniki, beta-sitosterole, lipidy, fitohormony.
Działanie: odżywcze, wzmacniające, tonizujące, przeciwutleniające, neuroprotekcyjne [1], adaptogenne, przeciwcukrzycowe, pobudzające, zmniejszające poziom stresu, przeciwdepresyjne, zwiększające płodność.
Dotychczasowe badania wykazały działanie na układ nerwowy, hormonalny, rozrodczy, sercowo-naczyniowy i metabolizm. Korzeń maca ma zdolność przywracania równowagi na osi HPA – podwzgórze/przysadka/nadnercza. Jest ona krytycznym czynnikiem odpowiadającym schematowi reakcji na stres, przyjmującym formę pętli, gdzie bodźce powtarzają się aż do całkowitego wycieńczenia.
Regulujący wpływ na oś HPA pośrednio poprawia funkcje układu hormonalnego, podnosi witalność i zdolności adaptacyjne. U mężczyzn podnosi poziom testosteronu, zwiększa płodność, leczy zaburzenia erekcji i przerost prostaty. U kobiet poprawia libido, wzmacnia układ rozrodczy, wspiera zdrowie hormonalne na każdym etapie życia. Zastosowania:
- Niski poziom energii witalnej. Chroniczne zmęczenie, wyczerpanie nadnerczy, anemia, przedwczesne starzenie
- HIV/AIDS, rak żołądka, gruźlica, cukrzyca, nadciśnienie, niedożywienie, zaburzenia metaboliczne
- Brak równowagi hormonalnej kobiet, objawy menopauzy: suchość pochwy, nocne poty, uderzenia gorąca, wahania nastroju
- Zaburzenia erekcji u mężczyzn, mało plemników, słaba wytrzymałość fizyczna i psychiczna, nisko poziom testosteronu, przerost prostaty
- Wysoki poziom stresu, słaba pamięć, koncentracja, mgła mózgowa, lęk, depresja
Zalecana dla osób prowadzących intensywny tryb życia, sportowców jak i osłabionym, wyniszczonym chorobami przewlekłymi.
Zastosowania macy
Zwykle stosuje się łyżeczkę sproszkowanego korzenia 2-3 razy dziennie. Można dodawać do potraw, koktajli. Aby w pełni skorzystać z właściwości, spożywa się regularnie, dłuższy czas. Ugotowana ma skuteczniejsze działanie.
Wzmacniający koktajl
2-3 łyżeczki sproszkowanego korzenia wymieszać z łyżką kakao, zalać szklanką wody. Podgrzewać na wolnym ogniu mieszając, doprowadzić do wrzenia. Odstawić do wystygnięcia. Dodać 2 szklanki mleka, filiżankę owoców jagodowych lub badana, dosłodzić miodem i zmiksować.
Ciasteczka makaroniki
- ¼ szklanki sproszkowanego korzenia maca
- Szklanka wiórków kokosowych
- 6-7 daktyli bez pestek
- ½ szklanki oleju kokosowego
- Aromat waniliowy, odrobina soli
- ¼ szklanki wody
Wymieszać korzeń maca, wiórki, szczyptę soli z olejem kokosowym. Daktyle zblendować z wodą i aromatem waniliowym. Dolać do suchych składników, zmiksować na gładką masę. Nabierając łyżką do lodów układać na blasze. Wstawić na 25 minut do rozgrzanego piekarnika o temperaturze 60°C.
Uwagi: Maca jest uważaną za bezpieczną roślinę jadalną. Ze względu na właściwości estrogenopodobne, naśladujące naturalne estrogeny lepiej zachować ostrożność przy mięśniakach macicy, raku piersi, jajników lub skonsultować z lekarzem. Ekstrakt maca dostępny w naszym sklepiku TUTAJ.