Niebieska werbena odpręża ciało i umysł, tonizuje układ nerwowy

Niebieska werbena [Verbena hastata] tonizuje, koi układ nerwowy, odpręża ciało i umysł. Stworzona dla osób ambitnych, przemęczonych pracą,  które nie potrafią oderwać się od obowiązków by odpocząć.

Towarzyszy człowiekowi od epoki kamiennej. W folklorze werbena nazywana zielem czarownic, witułką, w wielu kulturach uznawana za święte ziele o magicznej mocy. Nazwa botaniczna verbena oznacza roślinę ołtarzową, drugi człon hastata z łaciny „w kształcie włóczni” – odnosi się do szpiczastych liści w kształcie grotów.

Niebieska werbena krzaczasta

Pochodzi z Ameryki Północnej, łatwo zadomowiła się w Europie, gdzie jest chętnie uprawiana jako roślina miododajna. Wyrasta do 120 cm wysokości, podłużne, jasnozielone z ząbkowatymi brzegami są szorstkie w dotyku. Wytwarza zebrane w niewielkie kłosy, drobne, niebiesko-purpurowe kwiaty, o pięknym zapachu. Stąd na rodzimych terenach nazywana jest niebieską werbeną (blue vervain).

Dziko występuje na wilgotnych preriach i łąkach, przy brzegach strumieni, niskich, widnych lasach. W uprawie nie ma wielkich wymagań glebowych, lubi stanowiska słoneczne i lekko zacienione. Bujnie się rozkrzewia i zajmuje sporo miejsca na grządkach. Surowcem zielarskim są liście, kwiaty, korzenie i łodygi.

W tradycyjnym zielarstwie

Plemiona indiańskie wykorzystywały niebieską werbenę na uspokojenie, przy problemach krążeniowych, bezsenności, stanach lękowych, bólach głowy. Zewnętrznie do płukania jamy ustnej, obmywania, okładów na obrzęki, ukąszenia jadowitych stworzeń, wrzody, rany cięte i kłute.
Nasiona mielono na mąkę, prażono i wykorzystywano w kuchni. Z listków parzono ziołowe herbatki, dodawano do zup i sałatek. Prażone lub zmielone na mąkę nasiona wykorzystywano w kuchni. Listki stosowano do zielarskich herbatek, dodawano do zup i sałatek.

Profil energetyczny
Smak: gorzki, cierpki, ostro drażniący
Energetyka: chłodzi, osusza, relaksuje
Powinowactwo tkankowe: śledziona, wątroba, żołądek, płuca, macica, układ nerwowy, mięśniowo-szkieletowy, okolice szyi
Działanie: Rozprasza stagnację, oczyszcza krew, podnosi poziom energii Qi, stymuluje krążenie w kierunku na zewnątrz

Niebieska werbena rozluźnia, chłodzi osusza tkanki. Robiąc okład na skórę można dostrzec jak szybko różowieje, jest to oznaką zdolności  „wyciągania” krwi w kierunku do jej powierzchni, na zewnątrz. Relaksujące działanie widzimy w każdym aspekcie – od zdolności rozluźniania, zwiotczania napiętych mięśni, po uspokajanie rozdrażnionego umysłu.

Gorzki smak nadaje werbenie chłodzący charakter. Wreszcie gorycz zwiększa usuwanie wydzielin, co przejawia się efektem osuszającym. Ajurweda wykorzystuje werbenę krzaczastą w zaburzeniach vata dosha, przy skłonności do napięć w ciele i umyśle.

Wzorce nierównowagi

Niebieska werbena wygląda jakby była mocno naprężona, napięta. Wąskie, wrzecionowate wierzchołki skierowane jak włócznie ku górze. Przypomina vata dosha, którą równoważy.  Rozluźniające, przeciwskurczowe, relaksujące działanie jest panaceum na napięcia fizyczne i psychiczne, przepracowanie, wypalenie. Działa jak jak kanał między układem nerwowym a mięśniowo-szkieletowym, przynosząc odprężenie w ciele i umyśle.  Chłodzący i osuszający charakter może pogorszyć vata.  Stosując dłuższy czas, dla zrównoważenia energetycznego, łączy z roślinami rozgrzewającymi, nawilżającymi.

Niebieska werbena pomocna jest również dla pitta dosha, z tendencją do gorąca. Gorycz chłodzi podrażnione układy, rozluźnia umysł. Wskazań,  gdy żywioły ognia i powietrza łączą się, nawzajem się napędzają tworząc błędne koło, aż do całkowitego wypalenia.

Może to być nerwowość, niepokój prowadzące do silnego podekscytowania i wyczerpania, połączonego ze skurczami i bólem. Działanie chłodzące zmniejsza obrzęk, przekrwienie i stan zapalny. Ciepło to również nadmierne pobudzenie nerwowe, gorące stany emocjonalne.

Niebieska werbena jest idealna dla osób nadmiernie pobudzonych, w ciągłym ruchu, nie potrafiących usiedzieć na miejscu, przemęczonych, wyeksploatowanych pracą. Życie w intensywnym pędzie wymaga pewnego poziomu napięcia, co w trybie ciągłym, bez odpoczynku prowadzi do zaburzenia równowagi. Najczęstsze objawy  -napięciowe bóle głowy, ramion, szyi, gdzie niebieska werbena przyniesie ulgę.

• Szczególnie pomocna dla osobowości typu A reprezentującej  żywioł ognia – energicznej, ambitnej, wybuchowej – gorącej, suchej, napiętej. Towarzyszy jej nadmierne pobudzenie, drażliwość, złość, niepokój.
• Nadpobudliwych dzieci, które mają problem z usiedzeniem na miejscu

Moje doświadczenia z niebieską werbeną

Od paru lat roślinę uprawiam i stosuję w praktyce. Niebieska werbena ma bardzo gorzki smak, z posmakiem cierpkości. W gardle wywołuje nieprzyjemne uczucie kwaśno-palące, drażniące. Można odnieść wrażenie, że treść żołądkowa cofa się do gardła i poczuć dreszcze wzdłuż kręgosłupa.

Gorzki smak odtruwa, usuwa nadmiar ciepła i wilgoci, ma energię uziemiającą. Ostro drażniący smak uwalnia wzorce napięć, relaksuje, rozluźnia ściśnięte, napięte tkanki, rozkurcza blokady hamujące ruch, uwalnia „wiatr”.  Zioła tej kategorii stosuje się w małych dawkach, mimo to fizjologicznie oddziałują na głębokim poziomie.

Myślę, że działanie rozluźniające, relaksujące werbeny krzaczastej można porównać do lobelii. Najbardziej pomocna jest przy zesztywnieniu, naprężeniu okolic karku, szyi, ramion, stawu skroniowo-żuchwowego, co często skutkuje bólami głowy. Bardzo ładnie rozluźnia napięcie w tych obszarach, które potęguje nadmierny stres, lęk i niepokój. Rozluźnienie napięcia w tkankach automatycznie wycisza umysł.

Niebieska werbena rozluźnia też napięcie w wątrobie, które skutkują napięciowymi bólami głowy. Tego typu ból zaczyna się w tylnej części szyi, karku promieniuje w kierunku czoła. Działa na pęcherzyk żółciowy i cały układ trawienny, stymulując wydzielanie soków trawiennych, żółci, pomaga w trawieniu tłuszczów. Ponadto łagodzi napięcia w okolicy miednicy, przy bólach miesiączkowych i kamicy moczowej. Jest przydatna przy gorączce, podziała napotnie, gdy inne środki nie skutkują.

Ziele, zwłaszcza korzeń jest bardzo dobrym środkiem uspokajającym układ nerwowy, nie zaburzając koncentracji. Sprawdza się w gorących stanach pobudzenia, spięcia, bez wydzielania potu, przy zwężonych porach i naczyniach włosowatych. Idealna dla osób rozdrażnionych napięciem, przepracowanych, z nawałem narzuconych sobie obowiązków, którym nie mogą sprostać, ani spać z powodu mętliku w głowie. Skutkiem tego jest wyczerpanie, wypalenie a nawet fizycznie odczuwalny ból.

Co mówi nauka?

Niebieska werbena ma w swoim składzie m.in alkaloidy, glikozydy, flawonoidy, triterpeny. Działanie: przeciwskurczowe, rozluźniające, uspakajające [1], tonizujące, przeciwgorączkowe, napotne, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, wykrztuśne, ściągające, przeciwbólowe, przeciwpasożytnicze. Zastosowania:

• Napięcie nerwowe, niepokój, drażliwość, bezsenność, bóle głowy
• Zapalenia dróg moczowych, kamienie nerkowe, dna moczanowa
• Infekcje układu oddechowego, zapalenie oskrzeli, gorączka, astma,  bóle stawów, kości, mięśni,
• Podrażnienia przewodu pokarmowego, zastój żółci, pasożyty jelitowe
• Owrzodzenia jamy ustnej, krwawiące dziąsła,
• Zahamowanie miesiączki, skurcze menstruacyjne, dolegliwości menopauzy

Działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe jest podobne do aspiryny. Wyciągi z werbeny krzaczastej są dobrym środkiem ściągającym przy stanach zapalnych jamy ustnej. Płynem można przemywać zmęczone, zaczerwienione oczy. Według badań werbena krzaczasta ma tendencję równoważenia pracy układu hormonalnego i tarczycy. Zawiera werbeninę, która stymuluje laktację.

Przydatna przydatna do zwiększenia potliwości i regulacji temperatury, co pomaga, gdy ktoś jest chory. Ma pozytywne zalety, które poprawiają nastrój, dzięki czemu jest doskonałym środkiem na poprawę nastroju po chorobie. Werbena równoważy hormony i normalizuje pracę tarczycy. Stosowany jest w leczeniu dolegliwości menstruacyjnych, w tym hormonalnych bólów głowy, oraz jako nalewka do ochłodzenia menopauzalnych uderzeń gorąca.

Niebieska werbena  przepisy

Napar 
1-2 łyżeczki ziela zalać szklanką wrzątku, zaparzać 5 min pod przykryciem.  Pije się 1/2-1 szklaki trzy razy dziennie. Można dosłodzić miodem przy uporczywym kaszlu i zwężeniu oskrzeli. Zewnętrzne stosuje się do przemywania ran, oczu, skóry i płukania jamy ustnej. Herbatka jest bardzo gorzka, znacznie przyjemniej stosować nalewkę.

Nalewka z niebieskiej werbeny krzaczastej 

Garść świeżego ziela zalewa się 1/2 litra 60% alkoholu. Do suszu można użyć 40-50%.  Maceruje się 2 tygodnie codziennie wstrząsając naczyniem. Po przefiltrowaniu pije się 30 kropli rozcieńczonych w kieliszku wody.

Tonik nerwowy

Nerwowe wyczerpanie, napięcie psychiczne, bezsenność, migrena, ból głowy. Wymieszać w równych ilościach werbenę, melisę, rumianek i kwiat głogu. Łyżkę mieszanki zalać 250 ml wrzątku, zaparzać 20 minut pod przykryciem. Pije się 2-3 razy dziennie.

Mieszanka napotna

Przy gorączce i stanach grypowych, poruszy krążenie, podziała napotnie. 4 części krwawnika, po  dwie werbeny i dziewanny, jedna część tymianku. Z łyżki mieszanki na 250 wody zrobić odwar, zagotować 3 minut i zaparzać kwadrans. Pije się gorące leżąc w łóżku – 2-3 szklanki dziennie. Otwiera pory, rozgrzewa, uspakaja, łagodzi kaszel.

Mieszanki z innymi ziołami

• Przy napięciowych bólach głowy, połączonych z mentalną paplaniną – z tarczycą bocznokwiatową lub męczennicą.
• Przewlekłe zmęczenie po długotrwałym stresie/chorobie z mlecznym owsem, depresja poporodowa – z rumiankiem.
• Otępienie, stany depresyjne, niezdolność odczuwania radości – z melisą i dziką różą
• Bóle głowy, gardła z towarzyszącym napięciem ramion i szyi – z dziewanną i szałwią – do picia i okładów.
• Wypalenie, stres, ,stany lękowe, zmęczenie, brak sił witalnych, w nalewce połączyć w równych ilościach werbenę krzaczastą z rumiankiem, rzepikiem, witanią ospałą,  tragankiem lub korzeniem arcydzięgla.  Niebieska werbena, rzepik i rumianek złagodzą napięcie, niepokój, uczucie przytłoczenia, wyciszą układ nerwowy i umysł, adaptogeny podwyższą poziom energii, sił witalnych.
• Zaburzenia trawienia z powodu napięć, bóle brzucha spowodowane stresem – z rumiankiem, dziurawcem

Przeciwskazania: Werbeny nie stosuje się u kobiet w ciąży i małych dzieci. Może kolidować z lekami hormonalnymi i na nadciśnienie. Duże dawki mogą wywołać wymioty lub efekty przeczyszczające.

B. della Porta