Sadziec przerośnięty na infekcje wirusowe, grypę, gorączkę

Sadziec przerośnięty [Eupatorium perfoliatum] jest jednym z najbardziej skutecznych ziół przy infekcjach wirusowych. W Ameryce Północnej, skąd pochodzi, znany jako kości [boneset], bo od wieków stosowano na „łamanie w kościach”.

Nazwa rodzajowa Eupatorium została nadana cześć króla Pontu Mitrydatesa Eupatora, który ponoć wykorzystywał jeden z gatunków jako antidotum na powszechnie stosowane wówczas trucizny. Drugi człon perfoliatum, pochodzi od łacińskiego perfoliátus – wyrastający przez liście.

Sadziec przerośnięty

Sadziec przerośnięty jest wieloletnią byliną z rodziny astrowatych wyrastającą do wysokości 1 metra. Wyprostowane, szorstko owłosione łodygi, często czerwonawe u nasady są mocno rozgałęzione w górnej części.

Duże, faliste liście wyrastają naprzeciwlegle. Są wystarczająco mocne, by unieść ciężar ptaków, które przysiadają jak na grzędzie.  Dolne zrośnięte u nasady, sprawiają wrażenie jednego „przerośniętego” w środku przez łodygę. Stąd nazwa gatunkowa.

Późnym latem na szczytach łodyg wytwarza gęste skupiska małych, białych kwiatów, które nocą  wydają się świecić w świetle księżyca. Surowcem zielarskim są liście i części naziemne zbierane przed kwitnieniem.

Lubi wilgotne, niezbyt słoneczne miejsca. Dziko wyrasta  terenach bagiennych, wilgotnych łąkach, wokół zbiorników wodnych, na styku wody i stałego gruntu. W Polsce jedynym rodzimym gatunkiem z tej rodziny jest sadziec konopiasty. Pozostałe uprawia się do celów ozdobnych. Sadziec przerośnięty jest atrakcyjną rośliną do ukrywania nieestetycznych miejsc w ogrodach. Wabi pszczoły i wiele pożytecznych owadów.

W tradycyjnym zielarstwie

Zgodnie z doktryną podpisów siedlisko jest sygnaturą wyznaczającą główny obszar działania. Sadziec przerośnięty lubi wilgotne stanowiska, idealne do wylęgu insektów. Tradycyjnie wykorzystywano roślinę do leczenia chorób przenoszonych przez komary: gorączka krwotoczna, dur brzuszny, żółta febra.

Wygląd łodygi „wyrastającej przez liść” sugerował dawnym zielarzom przydatność w nastawianiu kości. Większość plemion indiańskich owijało bandażami liście sadźca wokół złamań. Wywary stosowali przy napięciach, bólach, sztywności stawów, kości i infekcjach przebiegających z gorączką.

Nazwę zwyczajową boneset nadali pierwsi osadnicy, którzy zielem leczyli gorączkę denga, charakteryzującą się silnym bólem kości, dającym wrażenie, że zaraz pękną. Stosowali również przy grypie, innych chorobach z wysoką gorączką, „łamaniem w kościach”, bólem mięśni i stawów.

Profil energetyczny
Smak: gorzki, ostry
Energetyka: chłodzi, osusza
Tkanki: płuca, wątroba
Działanie: Uwalnia wiatr, ciepło, przenosi krążenie do zewnętrznych tkanek, wyrzuca na zewnątrz wilgoć, ropę, toksyny, wirusy, łagodzi gorączkę

Do początku XX wieku sadziec przerośnięty wysoko cenili amerykańcy lekarzy i zielarzy w okresach epidemii chorób wirusowych. Podczas pandemii grypy z 1918 r. w Stanach Zjednoczonych wykorzystywano sadziec przerośnięty, pluskwicę groniastą, trojeść bulwiastą. Według raportów medycznych leczenie ciężkich przypadków było bardzo skuteczne, zapobiegło wielu powikłaniom i zgonom. [1]. The Eclectic Medical Journal [2] omawia obszernie metody i środki jakie podejmowano.

Inne tradycyjne zastosowania: złamania kości do okładów i wewnętrznie z pokrzywą oraz środek wspomagający trawienie przy zaparciach.

Wzorce nierównowagi

Sadziec przerośnięty należy do kategorii ziół napotnych, rozkurczających stosowanych przy wzorcach gorąco/pobudzenie/wilgotna stagnacja. Najbardziej skuteczny przy specyficznych objawach: gorączka, silny, przyspieszony, „falujący” puls. Skóra czerwona, sucha, poczucie gorąca, pragnienie, ból mięśni, stawów, głowy, trudności ze snem, wszystko wydaje się być napięte.

Działa inaczej niż napotne zioła pobudzające. Zamiast rozgrzewać i stymulować krążenie obwodowe, rozluźniają napięcie w naczyniach włosowatych i porach skóry, pomagając krwi przepływać do wierzchnich warstw. Pobudzające, rozgrzewające zioła napotne można porównać do podkręcania ogrzewania, relaksujące do otwarcia okien. Dzięki czemu całe wewnętrzne ciepło zostaje uwolnione i gorączka spada.

Sadziec przerośnięty pomaga, gdy gorączka osiąga szczyt, podziała również przy wystąpieniu pierwszych objawów grypy oraz chorób na skutek „zablokowanego gorąca. Ma działanie wykrztuśne, otwiera drogi oddechowe i łagodzi kaszel. Działając pobudzająco, jest pomocny dla osób osłabionych, które mają trudności  zakaszleć wystarczająco mocno, by wydalić flegmę.

Złagodzi ból, gorączkę, zmniejszy przekrwienie i pomoże organizmowi w oczyszczaniu z toksyn, flegmy, śluzów, gorąca, wilgoci. By zbić gorączkę u małych dzieci tradycyjnie wywary stosowano do okładów i przemywania ciała.

Co mówi nauka?

Główne składniki: polisacharydy, glukozyd, diterpeny, kwas galusowy, sterole, olejki eteryczne, laktony, żywice, flawonoidy (kwercetyna, rutyna, kemferol, astragalin), alkaloidy pirolizydynowe.

Działanie: przeciwzapalne, przeciwmalaryczne [3], tonizujące, przeciwgorączkowe, napotne, wykrztuśne, oczyszczające, wiatropędne, żółciopędne, pobudzające, rozkurczowe, immunostymulujące, rozrzedzające naczynia obwodowe. Główne zastosowania:

• Infekcje wirusowe, grypa, gorączka,  ogólne rozbicie, brak apetytu
• Bóle mięśni, kości, pleców, głowy, oczu katar, kaszel,
• Zapalenie stawów, reumatyzm, gorączka reumatyczna, borelioza,

Zastosowania i przepisy

Napar
1-2 łyżeczki suszu zalać szklanką wrzątku, zaparzać pod przykryciem 10-15 minut. Jako środek napotny pije się 1/2 do całej szklanki gorącej herbatki 3/4 razy dziennie. Do wywołania wymiotów dawniej stosowano co kwadrans. Mocniejsze napary stosuje oczyszczania i okładów zewnętrznych.  Przy gorączce łączy się z krwawnikiem, kwiatem bzu czarnego, miętą, jeżówką lub lukrecją. do wywołania wymiotów,

Nalewka z sadźca 
Suszone zmielone części naziemne zalać w słoiku wódką  w proporcji 1:5. Naczynie zakręcić i odstawić w ciepłym miejscu na 4-6 tygodni, co kilka dni wstrząsając. Przefiltrować i przelać do butelki z ciemnego szkła. Stosuje się 2-3 ml  rozcieńczone w wodzie lub soku owocowym 2-3 razy dziennie.

Uwagi: Większe dawki mogą spowodować wymioty i biegunkę. Stosuje się nie dłużej niż pięć dni z rzędu. Nie podaje kobietom w ciąży, karmiącym i małym dzieciom.