Trojeść bulwiasta [Asclepias tuberosa] jest wieloletnią byliną z rodziny Asclepiadaceae. Pochodzi z Ameryki Północnej, chętnie uprawiana jako dekoracyjny kwiat dla w europejskich ogrodach.
Dziko zasiedla lasy, preria i suche tereny Środkowego Zachodu i Wielkich Równin Występuje od Kanady po Florydę. Nazwa rodzajowa Asclepias pochodzi od greckiego boga medycyny Eskulapa (Asklepiosa). Gatunkowa odnosi się tuberoza odnosi się do korzeni bulwiastych, guzowatych korzeni.
Trojeść bulwiasta
Jest piękną wieloletnią rośliną o prostych, owłosionych łodygach i grubych, mięsistych korzeniach. Wyrasta do 40-60 cm. Niemal całe lato wydaje baldachy ciemnożółtych i pomarańczowych kwiatów, których żywe barwy i słodki nektar wabią pszczoły i liczne owady. Potocznie zwana motylim mleczem.
Wiele gatunków trojeści wytwarza lekko toksyczny gęsty, mleczny sok. Inaczej jest u Asclepias tuberosa, jest on wodnisty, półprzezroczysty. Łatwo się rozmnaża z nasion, najlepiej je wysiewać z nasion jesienią na dosyć suchych stanowiskach.
Kwiaty trojeści są złożone z pięciu płatków skierowanych w dół, zwieńczonych koroną prostych kapturków. Wydają się kruche, delikatne, ale korzenie są silne, żywotne.
Od tysiącleci wykorzystywane roślina jest wykorzystywana przez rdzenne kultury w kuchni lecznictwie i tkactwie. Z zasuszonych łodyg wyrabiano liny i tkaniny.
W tradycyjnym zielarstwie
Na terenach, gdzie występuje dziko, trojeść bulwiasta nazywana jest korzeniem opłucnej, co wskazuje na podstawowe zastosowania w chorobach dróg oddechowych. W latach 1918-1919 kiedy szalała hiszpanka roślinę wykorzystywano do łagodzenia ostrych objawów. Do lat trzydziestych ubiegłego wieku w USA była na liście oficjalnych środków używanych w farmacji.
Korzeń trojeści bulwiastej wysoko ceniony w leczeniu zapalenia opłucnej, płuc, oskrzeli, grypy i dokuczliwego kaszlu. Jako środek napotny, obniżający gorączkę przy infekcjach dróg oddechowych. Z powodzeniem stosowano również w ostrym i przewlekłym reumatyzmie, biegunkach, czerwonce, durze brzusznym i wysypkach skórnych.
Energetyka
Chłodzi i nawilża. Smak: słodki, lekko gorzki, słonawo-mineralny.
Działa nawilżająco na skórę i błony śluzowe, łagodzi suchość, podrażnienia, rozrzedza flegmę. Otwiera klatkę piersiową ułatwia odksztuszanie i oddychanie. Zmniejsza ostry ból przy zapaleniu opłucnej i podrażnionych staną zapalnym oskrzeli.
Specyficzne wskazania: duszności, ostry ból, kłujący ból w klatce piersiowej nasilający się przy kaszlu i ruchu. Stan zapalny błon surowiczych, przyspieszony, silny, „pękający w szwach” puls. Zaczerwieniona, gorąca i sucha skóra, słabe wydzielanie potu. Suchy kaszel w górnych częściach płuc, mokry w dolnych. Wczesne stadia zapalenia płuc u dorosłych i dzieci.
W medycynie współczesnej
Korzeń trojeści bulwiastej jest bogaty w aminokwasy, flawonoidy, triterpeny, olejki lotne, żywice. Zawiera kwas kawowy, chlorogenowy, rutynę, kwercetynę oraz liczne glikozydy nasercowe.
Działanie: Rozkurczowe, przeciwbólowe, napotne, wykrztuśne, tonizujące, uspokajające, moczopędne, lekko przeczyszczające. Rozszerza naczynia krwionośne i spowalnia rytm serca.
Zastosowania:
- Ostre i przewlekłe schorzenia układu oddechowego: zapalnie płuc, oskrzeli, opłucnej
- Kaszel, grypa w początkowych stadiach, ostre infekcje z gorączką
- Ból w klatce piersiowej, nerwobóle międzyżebrowe,
- Osłabienie mięśnia sercowego, zastoinowa niewydolności serca
- Objawach przypominające dusznicę bolesną w przebiegu dolegliwości reumatycznych
- Według badań, wyciągi wodno-alhoholowe z liści, kwiatów, łodyg i owoców wykazały aktywność przeciwbakteryjną i i przeciwgrzybiczą. [1]
Sposób użycia
Korzenie pozyskuje się późnym latem lub jesienią, po pojawieniu się strąków nasiennych. Zbiera większe, grube, guzowate, po oczyszczeniu kroi na małe części i suszy na słońcu lub ciepłym, przewiewnym pomieszczeniu 5-10 dni. Przechowuje w papierowych torbach.
Suszony korzeń żółtawy, prawie bez zapachu, ma gorzkawy, nieco cierpki smak. W sklepach internetowych można kupić w kawałkach lub suszony. Tradycyjnie stosuje się często w małych dawkach.
Odwar
½ -1 łyżeczki zalać szklanką wrzątku. Gotować 30 minut i odcedzić. 2 łyżki stołowe przyjmowanie co godzinę wywołuje silne pocenie i stymuluje odksztuszanie. W początkowej fazie infekcji przez skórę usuwa patogeny i ich metabolity. Przy zapaleniu opłucnej, gorączce niektórzy łączą z dzięglem, bądź urzetem.
W nalewkach stosuje się 10-30 kropli co 3 godziny w początkowej fazie. Maksymalnie tygodniowo 80 ml.
Najlepiej używać tylko w stanach ostrych. Przeciwskazania: ciąża i karmienia piersią. W większych dawkach wywołuje biegunki/wymioty.