Witamina K2 źródła występowania i tajemniczy paradoks wapnia

Witamina K 2 odgrywa fundamentalną rolę w utrzymaniu zdrowia człowieka. W 1943 r. duński uczony Henrik Dam otrzymał nagrodę Nobla za odkrycie witaminy K i jej roli w procesie krzepnięcia krwi.

Niezależnie od tego legendarny dentysta Weston A Price, przez kilkadziesiąt lat badający związek próchnicy zębów z niedoborem składników odżywczych, wykrył tajemniczy składnik “a new vitamin-like activator”. Odkrywa on znaczącą rolę nie tylko w zapobieganiu próchnicy.  Jest niezbędny do wzrostu, rozwoju, reprodukcji, przyswajaniu minerałów, oraz ochronie układu sercowo-naczyniowego i funkcji mózgu. Nazwał go Activator X  [1]

Przez ponad sześćdziesiąt lat wszystkie próby identyfikacji tajemniczego faktora X czynnika kończyły się na niczym. Dopiero w 1997 r. uznano, że witamina K to nie jeden a grupa związków. Tajemniczy faktor X to menachinon-6 znany obecnie jako witamina K 2. Przez kolejne lata nauka potwierdzała rolę witaminy K2 w kluczowych procesach metabolicznych, która jest tak samo ważna jak witamina D.

Witamina K 2 i jej znaczenie w procesach metabolicznych

Paradoks wapnia – układ kostny i krwionośny

Witamina K 2 kieruje wapń do kości.  Jednocześnie zapobiega powstawaniu niebezpiecznych zwapnień w naczyniach krwionośnych. Bez jej obecności organizm nie potrafi dostarczać wapnia do kości ale odkłada je w naczyniach krwionośnych.
Pojawia się tzw paradoks wapnia.  Z jednej strony są niedobory w tkance kostnej a więc podatność na złamania i osteoporoza.  Z drugiej występuje nadmiar wapnia w naczyniach krwionośnych. Powstaje zwapnienie tętnic i choroba wieńcowa [2]. 
Można dostarczać dużą ilość wapnia w diecie, ale bez odpowiedniego poziomu witaminy K 2 wapń nie trafi tam gdzie jest rzeczywiście potrzebny. Zamiast dotrzeć do kości i zębów odłoży się w tętnicach. [3]
Co więcej witamina K 2 potrafi skutecznie hamować i odwracać proces zwapnienia naczyń krwionośnych przywracając szlak apoptotyczny [4]
Jednakże jej działanie jest ściśle zależne od odpowiedniego poziomu witaminy D,  [5] 

Rola witaminy K 2

Metabolizm insuliny
Witamina K 2 poprawia wrażliwość insulinową, zapobiega cukrzycy typu 2 i zespołowi metabolicznemu [6]

Nowotwory
Witamina K 2 może powodować apoptozę niektórych komórek nowotworowych, zapobiega nowotworzeniu się komórek [7],[8],[12],[16],[17]

Przewlekłe stany zapalne
Witamina K 2 razem z witaminą D chroni przed powstawaniem przewlekłych stanów zapalnych.  Zmniejsza ilość markerów stanów zapalnego, obniża stężenie  białka C–reaktywnego [9]

Choroby autoimmunologiczne
Witamina K 2 pobudza funkcje mitochondrialne. Spadek funkcjonalności mitochondriów przyczynia się do szybszego starzenia, utraty funkcji mózgu, osłabieniu tkanki mięśniowej, wątrobowej, układu nerwowego, ogólnym spadkiem kondycji.  Jest nośnikiem elektronów [10], [11].  Pomocna np. w leczeniu stwardnienia rozsianego, choroby Parkinsona, zapalenia reumatoidalnego stawów 

Funkcje mózgu
Witamina K 2 stanowi ponad 98% całkowitej witaminy K jaką zużywa mózg niezależnie od wieku. Ma wpływ na system nerwowy i funkcje mózgu. [13]

Stres oksydacyjny
Chociaż witamina K 2 nie jest antyoksydantem i nie usuwa wolnych rodników to pełni o wiele większą rolę. Nie dopuszcza do ich powstawania. Szczególnie ważna jest w okresie ciąży, zapobiega wadom rozwojowym u płodów.  [15], [16]

Niedobór witaminy K

Istnieją dwa rodzaje niedoboru witaminy K 2 ostre i przewlekłe

Ostry niedobór charakteryzuje się krwawieniem z dziąseł, nosa lub przewodu pokarmowego. Konsekwencjami mogą być udar mózgu, uszkodzenie płuc i śmierć spowodowana dużą utratą krwi.
Niedobór może wystąpić na skutek używania leków przeciwzakrzepowych, długotrwałego stosowania antybiotyków, chorób pęcherzyka żółciowego i choroby Crohna.

Przewlekły niedobór jest trudniejszy do zdiagnozowania, tym bardziej jest niebezpieczny  bo nie występują niepokojące objawy. Zmiany następują stopniowo w kościach i układzie krwionośnym. Objawia się schorzeniami powszechnie łączonymi z tzw starzeniem się organizmu [15]

Niestety, mimo tak wielu badań i mocnych dowodów naukowych jak istotne znaczenie ma witamina K 2 dla zdrowia człowieka większość lekarzy nic nie wie na ten temat.
Nie uczy się  na uczelniach, nie dokształca na szkoleniach prowadzonych przez firmy farmaceutyczne.  Zresztą po co, skoro można zarabiać na produkcji opatentowanych leków.

Witamina K 2 źródła występowania

W niewielkim stopniu wytwarzana jest przez bakterie jelitowe. Powszechne stosowanie antybiotyków, żywności przetworzonej, chemii powoduje że rzadko kto obecnie ma prawidłową florę bakteryjną. Najwięcej witaminy K 2 zawiera sfermentowana żywność – rekordowo dużo natto i  zupa miso . Znajdziemy ją w tłuszczach od zwierząt karmionych naturalnie. W wątróbce, żółtkach jaj, maśle, kwaśnym mleku, serach długo dojrzewających. Witamina K jest rozpuszczalna w tłuszczach. Produkty odtłuszczone nie mają jej wcale.  Witamina D jest niezbędna do przyswojenia, korzystajmy ze słońca.

Źródłem witaminy K 1 są produkty roślinne głównie zielone warzywa liściaste.

Referencje:

(1)Price, Weston A. Nutrition and Physical Degeneration 
(2) European Review for Medical and Pharmacological Sciences
(3) NCBI
(4) NCBI 
(5) National Institutes of Health
(6) Manna, P, Kalita J. Beneficial role of vitamin K supplementation on insulin sensitivity, glucose metabolism, and the reduced risk of type 2 diabetes: A review. Nutrition, Volume 32 (2016)
(7)  NCBI
(8) NCBI
(9)NCBI
(10) NCBI
(11) Science Vitamin K2 Takes Charge
(12) NCBI
(13)Advances in Nutrition
(14) VitaminK
(15)NCBI
(16)Mercola
(17)Kvitamins