Wyżlin wielki – lwia paszcza odtruwa, działa przeciw nowotworom

Wyżlin wielki [Antirrhinum majus] zwyczajowo zwany lwią paszczą to popularna roślina kwietnych rabatek. Przez wzgląd na piękno i różnorodność kolorów lwią paszczę chętnie się uprawia do celów dekoracyjnych.

Nie każdy wie, że ma działanie lecznicze, dobrze znane mieszkańcom krajów południowych.

Wyżlin wielki

Lwia paszcza jest  jednoroczną rośliną z rodziny babkowatych, blisko spokrewnioną z lnicą. Wzniesione łodygi dorastające do 60 cm, pokrywają lancetowate liście. Charakterystyczne, aksamitne kwiaty przybierają soczyste różnokolorowe barwy. Od białej, poprzez odcienie żółci, różu, czerwieni, po rubinowy. Rytmicznie naciskając palcami podstawę, korona się zamyka i otwiera jak… paszcza lwa.

Nazwa botaniczna Antirrhinum wywodzi się z greki, od słowa antirrinon, które oznacza „podobny do pyska”.

Wyżlin wielki pochodzi z basenu Morza Śródziemnego. Dobrze zadomowił się chłodniejszym klimacie, nie ma specjalnych wymagań w uprawie. Kwitnie od czerwca do pierwszych mrozów. Kwiaty wraz z liśćmi zbiera się w czasie kwitnienia, suszy w przewiewnym, zacienionym miejscu.

Regionalnie z nasion wytłacza się olej jadalny, który ponoć nie ustępuje oliwie w oliwek. W Rosji do XV w. powszechnie wykorzystywano go do celów kulinarnych.

Jedna z legend opowiada historię biednego chłopa, który żył wokół rozległych łanów lwiej paszczy. Pewnego dnia w jego progach zjawił się wędrowiec, prosząc o jedzenie. Chłop podzielił się samym chlebem, żaląc się, że nie ma nawet masła. Na co gość odrzekł, że pokaże mu, jak je zastąpić. Nazrywał sprzed chaty kwiatów, wyjął z nich nasiona i wycisnął olej. Był on tak wyborny, że odtąd chłop zaczął sam go tłoczyć  i sprzedawać na targu.

W tradycyjnym zielarstwie

Wyżlin wielki  ma bogatą historię w europejskim folklorze. Wiele wieków wierzono, że roślina daje  schronienie elfom i chroni przed urokami. Dioskurydes i Pliniusz Starszy zalecali noszenie wianków leonis ora dla ochrony przed zatruciem i chorobami. Ten ostatni odnotował, że pocieranie się tymi kwiatami poprawia urodę. Do XVI w. na europejskich dworach, na przyjęciach arystokracja nosiła lwie paszcze jako symbol statusu społecznego, chwały i honoru.

Tradycyjnie lwią paszczę stosowano jako środek przeciwzapalny, oczyszczający, moczopędny. Wyciągi wodne z liści i kwiatów tradycyjnie wykorzystywano do odtruwania krwi, schorzeniach wątroby, nerek i dróg moczowych. Przy  gorączce, szkorbucie, refluksie, wrzodach żołądka, żółtaczce, hemoroidach. Zewnętrznie w formie okładów na poparzenia słoneczne, wysypki, wrzody, czyraki, guzy, nowotwory oraz do płukanek jamy ustnej, gardła.

Profil energetyczny
Smak: gorzki, oleisty
Energetyka: chłodzi, nawilża
Tkanki: serce, nerki, pęcherz, gardło stawy, skóra
Działanie: rozpuszcza stwardniałe złogi, pobudza, odżywia, oczyszcza z zastałej chłodnej wilgoci

Według TCM wyżlin z silnie gorzkim smakiem wpływa na meridian serca, uspakaja umysł, wyrównuje shen, przywodzi zdrowy sen. Przy niedoborze yin (niedoborowej konstytucji vata), gorzki smak trzeba zrównoważyć ziołami o smaku słodkim lub miodem.

Lwia paszcza relaksuje system nerwowy, rozluźnia napięcia – szczególnie w okolicy: żuchwy, szczęk, szyi, gardła. Może to się objawiać nieświadomym zaciskaniem zębów, wzmożoną pracą aparatu żuchwy, zbyt  intensywnym przeżuwaniem pokarmów, mocnym gryzieniem, częstym żuciem gumy. A przecież według doktryny podpisów lwia paszcza kojarzy się właśnie z tym obszarem!

Działanie esencji kwiatowych na głębszym poziomie skierowane jest na centrum mowy.  Uwalnia od nawyków przesadnej, ostrej krytyki, złośliwości, sarkazmu, wypowiadania „gryzących, kąsających” słów.

Co mówią współczesne badania?

Wyżlin wielki jest rośliną bogatą w  aminokwasy, sole mineralne, olejki eteryczne, antocyjany, flawonoidy, flawony, glikolizy, śluzy. Zawiera kwas cynamonowy i aktywne substancje o działaniu:

• oczyszczającym, odtruwającym, moczopędnym, zmiękczającym, kojącym, przeciwbólowym, pobudzającym, antyhistaminowym, przeciwalergicznym, przeciwzapalnym, przeciwdrobnoustrojowym, przeciwbakteryjnym, antyoksydacyjnym, przeciwnowotworowym.

Przeciwdziała obrzękom, tonizuje ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy [1]. Główne zastosowania jako środek oczyszczający, odtruwający, moczopędny:

• W gorączce i ogólnoustrojowych ogniskach zapalnych.
• Przy szkorbucie, infekcjach układu moczowego i płciowego, zaburzeniach czynności wątroby, kamicy moczowej, skąpomoczu.
• W reumatyzmie i artretyzmie skraca czas ostrych ataków choroby.
• Pomocny przy guzach, chorobach nowotworowych, zaburzeniach pamięci, koncentracji, funkcji poznawczych.
• Zewnętrznie na poparzenia słoneczne, wrzody, stany zapalne skóry, hemoroidy, zapalenia jamy ustnej.

Wyżlin wielki przepisy

Herbatka z lwiej paszczy
Cztery łyżki drobno pociętych świeżych kwiatów lub suszu zalewamy 2 szklankami wrzątku. Zaparzamy pod przykryciem 5 minut i przecedzamy. Pije się małymi porcjami kilka razy dziennie. Stosuje w celu odtrucia, oczyszczenia z toksyn, zrelaksowania, złagodzenia bólów reumatycznych. Przy infekcjach układu moczowego, przeroście prostaty. Zimny nastój zalecany jest przy zapaleniu błony śluzowej żołądka.

Herbatkę z fioletowych kwiatów lwiej paszczy, odczułam  jako gorzką, lekko cierpką, mimo, że gorąca – chłodną z natury. Wczesnym wieczorem po wypiciu mocnego naparu zmorzył mnie sen. Cały następny dzień czułam się bardziej spokojna, rozluźniona i wyraźnie miałam więcej cierpliwości.

Okłady
Cztery łyżki drobno pociętych kwiatów parzymy w szklance wrzątku. Bez odcedzania moczymy w naparze gazę i przykładamy do bolących stawów na pół godziny. Kuracja trwa do ustąpienia objawów. Napar można stosować do płukanek, okładów na: piekące oczy, hemoroidy, wrzody i poparzenia skóry.

Na bolące stawy skuteczny jest też kataplazm chrzanowy. By go zrobić, do startego korzenia chrzanu dodajemy taką samą ilość: octu, mąki i soli. Wyrabiamy ze składników ciasto i przykładamy do bolących miejsc na 1–2 godziny.

Maść
W kąpieli wodnej rozpuścić 35 ml oleju kokosowego, dodać 10 ml oliwy z oliwek i 5 g posiekanych kwiatów wyżlinu, podgrzewać na małym ogniu pół godziny. Odstawić na 24 godziny. Następnego dnia podgrzać, wymieszać i przelać do słoiczka bez przecedzania. Skuteczna na hemoroidy i niegojące się rany.

Kwiaty są jadalne, nieco gorzkie w smaku. Wyżlin wielki to doskonałe źródło minerałów, goryczek i witamin. W niewielkich ilościach można dorzucać do sałatek jako zdrowy dodatek.
B. della Porta