Wierzbówka kiprzyca [Chamaenerion angustifolium] jest uroczą, użyteczną rośliną z rodziny wiesiołkowatych.
Cechuje się ogromną siłą przetrwania. Jej maleńkie nasionka unoszone przez wiatr dają nowe życie tam, gdzie zaniesie je los. Majestatyczna, niezłomna wierzbówka z wysokimi, silnymi łodygami wyrasta przy drogach, w lasach, na nieużytkach, łąkach i ogrodach jako chwast.
Kolonizuje tereny zniszczone przez ogień, wojny i wycieki ropy naftowej. Jako pierwsza wyrosła w miejscach po bombardowaniu Londynu. Wierzbówka odnawia glebę, jest pionierem w odbudowie zdrowego ekosystemu, nie tylko własnego gatunku.
Latem kwiaty w różnych odcieniach różu i fioletu wnoszą piękno do surowych krajobrazów. Są cienkie jak pergamin, że wydają się przezroczyste.
Wierzbówka kiprzyca
Rzadko wyrasta pojedynczo. Najczęściej występuje w większych skupiskach, rozprzestrzeniając się poprzez nasiona i boczne systemy korzeniowe. Liście mają podłużny kształt, podobny do wierzby, stąd polska nazwa wierzbówka.
Najbardziej charakterystyczne są czteropłatkowe kwiaty, o kolcowatym kształcie, w intensywnych kolorach od różowych po fiolet, które nie zamykają się na noc.
W przeciwieństwie do większości roślin, wierzbówka zaczyna kwitnąć od dołu. Latem pierwsze kwiaty pojawiają się nisko na łodygach i kolejno wyżej, aż do szczytów, co często ma miejsce tuż przed zimą. Roślina jest pokarmem łosi, jeleni, owadów i ptaków oraz cennym surowcem leczniczym. Ma również zastosowania w kuchni.
Wiosną młode pędy można jeść na surowo lub podgotowane. Są pysznym i pożywnym pokarmem bogatym w witaminę C i beta-karoten. Są chrupkie, orzeźwiające, lekko śluzowate. Starsze robią się łykowate.
Zastosowania lecznicze
Surowcem zielarskim są młode pędy, korzenie, liście i nasiona.
W tradycyjnym zielarstwie wierzbówkę kiprzycę stosowano w leczeniu zatruć pokarmowych, przewlekłych biegunek, krztuścu, astmy, infekcji dróg moczowych, impotencji, zapaleniu prostaty, obrzęku dziąseł i chorób skórnych od egzemy, po trądzik i czyraki. Soki zawarte w płatkach kwiatowych mają silne działanie antyseptyczne. Wywary z korzenia z korzenia stosowano w lewatywach dla niemowląt z zaparciami.
Profil energetyczny
Smak: gorzki, cierpki, lekko tłusty
Energetyka: osusza, ochładza
Tkanki: płuca, pęcherz, nerki, prostata
Działanie: Rozprasza patologiczne ciepło, usuwa flegmę, koi jelita, nasiona tonizują energię Qi nerek
Wierzbówka kiprzyca jest szczególnie przydatna do wzmacniania, tonizowania układu trawiennego. Jak potrafi odbudować ekosystem po zniszczeniach środowiskowych, tak w podobny sposób działa na jelito cienkie i okrężnice. Herbatka z liści wierzbówki tzw. Iwan Czaj chłodzi i osusza, zatem koi gorące i zbyt wilgotne tkanki.
Tworzy zdrowe środowisko do rozwoju pożytecznych bakterii, wspomagając absorbcję składników odżywczych i usuwanie produktów przemiany materii. Wspomaga jelita w rozpoznawaniu i rozróżnianiu tego, co do wchłonięcia i usunięcia. To pomaga utrzymać cały system, nie tylko trawienny, w stanie równowagi. Wiadomo, że jelita są ważną częścią układu odpornościowego i ogólnie zdrowia.
Na głębszym poziomie emocjonalnym wierzbówka wnosi harmonię w emocjonalny nieład. Łagodzi poczucie wypalenia, pomaga stanąć w swojej własnej prawdzie, wymywa stary, niepotrzebne już nawyki. Esencję kwiatową wierzbówki poleca się kobietom i mężczyznom z niedoborem męskiej energii Yang. Osobom, które mają trudności z wyrażaniem się, rozpoznawaniem swoich talentów ale również w nadmiernym stresie, wypaleniu nerwowym, bezsenności.
W medycynie współczesnej
Wierzbówka kiprzyca jest bogatym źródłem kwercetyny, witamin C, A, B. Zawiera m.in liczne flawonoidy, taniny, kwas ursolowy, oleinowy, linolenowy, laurowy.
Działanie: przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, łagodzące, tonizujące, ściągające, rozkurczowe, wykrztuśnie.
Wierzbówka kiprzyca jest łagodnym, ale skutecznym środkiem przeciwzapalnym idealnym dla żołądka i jelit. Ściągające taniny poprawiają napięcie okrężnicy, spowalniają wchłanianie wody, mogą działać jako łagodny środek przeczyszczający ale i hamujący biegunki. Roślina jest przydatna w leczeniu przerostu Candidy.
Śluzy działają kojąco, łagodzą podrażnienia tkanek układu pokarmowego, oddechowego i skóry. Wyciągi, herbatki łagodzą przekrwienie płuc, ból gardła, mają działanie przeciwskurczowe co pomaga w przypadku kaszlu, astmy, świszczącego oddechu i skurczu jelit.
Wierzbówka sprawdza się przy zaburzeniach równowagi trawiennej, alergiach, nietolerancjach pokarmowych, z objawami typowymi dla jelita drażliwego, jasnymi miękkimi stolcami oraz kandydozie. Przy niewielkich zmianach w diecie bogatej w kiszonki, żywność fermentowaną i piciu herbatek z wierzbówki często szybko następuje poprawa.
Jest świetna w przywracaniu równowagi, ale nie działa przeciw bakteriom i pierwotniakom. Tego typu infekcje należy najpierw wyleczyć, a następnie wykorzystać wierzbówkę do przywrócenia odpowiedniego środowiska w jelitach.
Zastosowania:
- grypa, stany przeziębieniowe, astma, krztusiec, kaszel, świszczący oddech,
- dolegliwości jelitowe, dysbakterioza, zapalenie okrężnicy, biegunki
- infekcje układu moczowego, prostaty
- alergie, nierównowaga hormonalna
- wyczerpanie nerwowe, stres, bóle i zawroty głowy, nerwobóle,
- trudno gojące się rany, wysięki skórne, wypryski, trądzik, czyraki, egzemę, łuszczycę, AZS i wszelkie stany zapalne
Wierzbówka kiprzyca przepisy
Herbatka z ziela
Dwie łyżki suszu zalane szklanką wrzątku zaparza się kwadrans pod przykryciem. Po przecedzeniu pije się 2-3 razy dziennie. Mocniejsze napary stosuje się do okładów, przemywania skóry i płukanek do włosów z łupieżem. W leczeniu prostaty łączy się z palmą sabałową. Przy chorobach nerek i układu moczowego skuteczniej działają napary i wywary z nasion.
Iwan czaj
Świeżo zebrane, opłukane młode listki luźno się rozkłada by lekko zwiędły. Po kilku godzinach roluje się w kształt cygara, zgniata w dłoniach by puściły sok. Przekłada do słoika, przykrywa ściereczką i odstawia w ciepłe miejsce. Można raz, dwa lekko zrosić wodą. Po kilkunastu godzinach powinny zmienić kolor na brązowy. Wtedy trzeba je wysuszyć i przełożyć do szczelnego naczynia. Iwan czaj ma zbliżony smak do czarnej herbaty gruzińskiej, można popijać do smaku lub wykorzystać do wyciągów wodnych, olejowych i alkoholowych.
Nalewka z wierzbówki
Szklankę świeżych, zmielonych liści lub 100 g Iwan czaj zalać się 1/2 litra wódki, dodać łyżkę miodu. Odstawić na 2 tygodnie i przefiltrować. Pije się 1-3 razy dziennie 2 łyżeczki rozcieńczone w odrobinie wody. Można zalać gorącym, czerwonym lub białym gronowym winem. Stosuje się mały kieliszek 1-3 razy dziennie.
Olejek w wierzbówki
Świeżo zebrane ziele powiesić łodygami do góry by wyschło. Poodrywać liście i kwiaty, przełożyć do słoika i zalać oliwą z oliwek lub wybranym olejem. Proporcje: na 1/2 szklanki suszu 2 szklanki oleju. Szczelnie zamknąć i odstawić na 4-6 tygodni, co kilka dni wstrząsając. Po przefiltrowaniu stosuje się jako środek łagodzący, szybko się wchłania i ma długi okres przydatności do użycia.
Na bazie olejku można zrobić maść regenerującą skórę.
Do garnka wlać szklankę oleju, dodać 2 łyżki wosku pszczelego, ¼ łyżeczki witaminą E (lub dwie kapsułki), i kilka kropel ulubionego olejku eterycznego. Podgrzewać w kąpieli wodnej aż składniki się równomiernie wymieszają, odstawić do stężenia.