Rumianek pierwsza pomoc w domowej apteczce. Zapomniane przepisy

Rumianek pospolity [Matricaria chamomilla] był znany ludzkości od zawsze.  Łacińska nazwa wywodzi się od słowa matka i wskazuje na jego uniwersalne działanie.

Starożytni Egipcjanie traktowali jako święte ziele boga Słońca,  powszechnie wyrabiali z niego lecznicze olejki . Rumiankiem leczono wiele chorób od niestrawności po nerwicę. Uważano za lekarza ludzi, zwierząt i roślin. Mawiano” jeśli w ogrodzie rośliny chorują posadź w pobliżu rumianek a on je wyleczy”.

Dziś rumianek pospolity jest jedną z najpopularniejszych roślin leczniczych na świecie. Może ze względu tę popularność wyrosło przekonanie, że to takie delikatne ziółko dla dzieci. Nic bardziej mylnego – rumianek jest ziołem dużej mocy.

Jak rozpoznać rumianek pospolity

Rumianek pospolity można go spotkać na polach, przydrożach, nieużytkach, ugorach. Ma delikatne, lekko wcinane listki. Kwiaty zebrane w koszyczki pojedynczo na szczytach rozgałęzień. Odchylają się do dołu w miarę przekwitania.  W warunkach naturalnych spotyka się inne gatunki o podobnych koszyczkach, które łatwo pomylić.

Aby zidentyfikować roślinę trzeba przeciąć koszyczek wzdłuż. Rumianek pospolity ma zawsze dno kwiatowe puste i wydziela bardzo przyjemny zapach. W żadnym innym gatunku te cechy nie występują razem.

Koszyczki rumianku zbieramy w słoneczne południa od maja do sierpnia. Suszymy zawieszone w bukietach w zacienionym miejscu. Same koszyczki rozłożone na papierze. Napary z rumianku zebranego z dzikich stanowisk mają intensywniejszy kolor, silniejszy aromat i dużo większą moc niż kupne.

Rumianek  lecznicze działanie

W średniowieczu wierzono, że rumiankiem można wyleczyć większość schorzeń. Rzeczywiście tak jest. Substancje aktywne zawarte w koszyczkach mają właściwości przeciwzapalne, antyseptyczne, uspokajające, przeciwbólowe, rozkurczowe i przeciwalergiczne.

Rumianek w sposób łagodny, ale znacząco reguluje cały system. Łagodzi napięcia fizyczne i emocjonalne. Usuwa blokady, pozwala płynniej płynąć energii.

Medycyna wschodnia uważa, że rumianek uwalnia energetyczną stagnację i „porusza” krew.  Tonizuje wątrobę, hamuje stany zapalne, łagodzi bóle, wzmacnia żołądek, koi system nerwowy, usuwa patologiczne ciepło bądź nadmiar chłodu.

Energetycznie ma naturę dyfuzyjną, rozpraszającą, rozgrzewająco neutralną. Smak aromatyczny, gorzki, słodki. Oddziałuje na płuca, serce, żołądek, wątrobę, jelita.

• Działa odkażająco i przeciwzapalnie w szczególności na błony śluzowe
• Potrafi niszczyć wiele bakterii
• Jest skutecznym antidotum na alergie
• Działa rozkurczowo, przeciwbólowo, wiatropędnie
• Reguluje trawienie
• Wspomaga funkcje wątroby i nerek
• Koi, uspokaja
• Pobudza system immunologiczny
• Wzmacnia kondycję fizyczną i psychiczną
• Ma szerokie zastosowanie zewnętrzne do okładów i przemywań.

Przepisy z rumianku 

Herbatka z koszyczków rumianku

Najpopularniejszy sposób użycia to napar. Łyżkę koszyczków rumianku zalewamy szklanką wrzątku, parzymy 10 minut. Pije się po pół szklanki 3 – 4 razy dziennie między posiłkami. Zastosowania:

• W stanach zapalnych przewodu pokarmowego, bolesnych skurczach, kwaśnym odbijaniu.
• Chorobie wrzodowej i zniszczonej śluzówce jelit.
• Dolegliwościach wątroby, nerek i infekcji dróg moczowych.
• W stresie i zdenerwowaniu.

Napar z rumianku korzystnie wpływa na przewód pokarmowy noworodków i niemowląt. Ułatwia trawienie, znosi kolki i wzdęcia. Herbatka z rumianku ukoi skołatane nerwy i pomoże zasnąć. Złagodzi bóle miesiączkowe, objawy menopauzy i nudności w ciąży. Zewnętrznie przemywamy podrażnioną skórę, spojówki oczu. Przy chorobach jamy ustnej i gardła robimy płukanki.

Rumianek w mieszankach

• Przy wrzodach żołądka i dwunastnicy mieszamy w równych ilościach rumianek, krwawnik i prawoślaz. 3 łyżki mieszanki zagotowujemy w 2 szklankach wody i zaparzamy 15 minut. Trochę odwaru wlewamy do szklanki  i dopełniamy gorącą wodą. Popija się w małych porcjach cały dzień.
• Na uspokojenie rumianek łączymy z męczennicą lub chmielem.
• Z glistnikiem, mniszkiem lub miętą w chorobach wątroby.
• Na żołądek z miętą lub wiązówką.
• Przy wzdęciach  z kminkiem i koprem włoskim.
• Dolegliwości wątroby i pęcherzyka żółciowego, bolesne skurcze żołądka i jelit: Mieszamy krwawnik, rumianek i miętę. Stosuje się 3 razy dziennie herbatkę z łyżeczki mieszanki parzonej 15 minut w szklance wrzątku.

Ostre zaparcia: mieszamy 2 części kwiatu bzu czarnego i po 1 części rumianku, kopru włoskiego i senesu. Dwie łyżeczki mieszanki parzymy 10 minut w 1/4 litra wrzątku. Pije się filiżankę niesłodzonego naparu wieczorem przed snem. Efekty pojawiają się następnego ranka.

Olejek rumiankowy

Dawnej to skuteczne lekarstwo miała w domu każda gospodyni.  Olejek rumiankowy pomaga na nerwy, zaparcia i skórę. Zmniejsza rozstępy, blizny, przebarwienia i odmładza. Pomaga przy bólach głowy, kończyn, zatok. Uśmierza łamanie w kościach.

Systematyczne masowanie olejkiem rumiankowym sparaliżowanych kończyn po wylewach i udarach przywraca im zdolność ruchu. Pomaga przy stwardnieniu rozsianym i zaniku mięśni.

Litrową butelkę albo słoik zapełniany do połowy suszonymi kwiatami rumianku. Świeżymi prawie do pełna.  Zalewamy oliwą z oliwek lub olejem lnianym. Szczelnie zamknięte naczynie odstawiamy na 3 tygodnie w ciepłe, słoneczne miejsce. Codziennie wstrząsamy. Przecedzamy przez gazę mocno odciskając zioła. Przechowujemy w chłodnym ciemnym miejscu.

Olejek rumiankowy można zrobić szybciej. Wkładany naczynie do garnka z wodą, zagotowujemy i ogrzewamy przez godzinę na małym ogniu. Odstawiamy na kilka godzin aż woda wystygnie.

Olejek rumiankowy zastosowania: 

• Zaparcia, stany zapalne przewodu pokarmowego, wyczerpanie nerwowe – doustnie 1 łyżka 3 razy dziennie.
• Zaparcia, hemoroidy, świąd odbytu.  Lewatywy z 100-200 ml olejku podgrzanego do temperatury 38°C
• Zmęczone nogi, niedowład kończyn – smaruje się codziennie do uzyskania poprawy. Tak samo przy bólach głowy, zatok, łamaniu kości
• Rozstępy, blizny – nakłada się 2 razy dziennie
• Włosy osłabione, delikatne: podgrzany olejek nakłada się na włosy, trzyma pod folią i ręcznikiem godzinę.

Olejek rumiankowy na bazie olejku ze słodkich migdałów ma właściwości odmładzające. Zmniejsza zmarszczki, nawilża i uelastycznia skórę.  Bardzo dobrze się wchłania, nie pozostawia tłustego filmu. Jest bardzo delikatny. Bezpieczny dla kobiety w ciąży i niemowląt. Można stosować do pielęgnacji zamiast kremów.

Przetwory ziołowe z rumianku

Łagodny ziołomiód rumiankowy

Świeże lub suszone koszyczki rumianku umieścić w słoiku.  Zalać wybranym miodem, tak by były przykryte. Odstawić na 2 tygodnie codziennie mieszając. Podaje się dzieciom powyżej pierwszego roku życia  1 -3 łyżeczki dziennie. Dorosłym 3 łyżki. Rumiankowy miód łagodzi dolegliwości trawienne, kolki, wzdęcia. Korzystnie wypływa na serce, układ krążenia, nerwowy i poprawia odporność. Można dosładzać herbatki.

Nalewka rumiankowa na trawienie i infekcje
50 g świeżych lub suszonych koszyczków rumianku, 250 ml wódki.Zioła zalać w słoiku wódką, odstawić na miesiąc często wstrząsając. Do przecedzonej nalewki dolać 200 ml przegotowanej wody wymieszanej z dwoma łyżkami miodu. Przelać do butelki.
Zażywa się 20-40 kropli nalewki dziennie. Zastosowania:  przewlekłe stany zapalne zatok, przewodu pokarmowego, infekcje, przeziębienia, dolegliwości trawienne.  Zewnętrznie do płukania gardła i nacierania.

Galaretka rumiankowa na niestrawność i biegunkę
Łyżkę żelatyny zalać 350 ml wrzątku. Mieszając doprowadzić do rozpuszczenia. Do gorącego płynu wlać 6 łyżek świeżych lub suszonych koszyczków rumianku. Zagotować, wymieszać, przelać do słoika. Słoik przenieść w zimne miejsce by galaretka się związała i masa roślinna opadła na dno.

Zażywa się 2-4 razy dziennie 1-2 łyżki przy niestrawności, biegunkach, wrzodach i krwawieniach przewodu pokarmowego.

Rumianek na dolegliwości kobiece

Mieszanka melisa rumianek
Przeznaczona jest dla młodych dziewcząt, które w przewrażliwiony sposób reagują na pojawienie się okresu. Mieszamy kwiat rumianku i liść melisy w proporcji 2:1. Dwie łyżeczki mieszanki parzymy 10 minut pod przykryciem w 1/4 litra wrzątku. Tuż przed i w trakcie miesiączki pije się 2-3 filiżanki bardzo gorącego, niesłodzonego naparu.

Mieszanka na PMS
Mieszamy rumianek, krwawnik i melisę w proporcji 2:2:1. Stosowanie jak wyżej.

Rumianek zewnętrznie

Okład na bolące oczy, stany zapalne
Kopiastą łyżkę koszyczków rumianku zalewamy szklanką wrzącego mleka. Po naciągnięciu robimy ciepłe okłady.

Kąpiel rumiankowa 
Napar z 50 g suszu po przecedzeniu wlewamy do wanny. Czas kąpieli 20 minut. Pomaga w atopowym zapaleniu skóry, stanach zapalnych, świądzie, odparzeniach.

Na zmęczoną i zwiotczałą cerę
4 łyżki rumianku zalewamy litrem wrzątku. Nakrywamy głowę ręcznikiem i robimy parówkę 10 minut. Po zabiegu wcieramy w skórę emulsję z świeżego jajka ubitego z łyżeczką ciepłej wody. Po zaschnięciu zmywamy maseczkę wywarem z siana i otrąb. Zabieg robi się 5 kolejnych wieczorów. Skóra odzyska sprężystość i nabierze blasku.

Wilgotny namiot
Do miski wody nalewamy szklankę przecedzonego naparu z rumianku i tymianku. Namaczamy w nim prześcieradło. Wyciśnięte wilgotne wieszamy nad łóżkiem lub dziecinnym łóżeczkiem jak namiot.

Stosuje się podczas infekcji, gdy błony śluzowe bardzo pieką i dokucza suchy kaszel. Pod wilgotną kopułą bardzo dobrze się śpi.  Bóle i kaszel szybko ustępują, łatwiej jest oddychać. Wilgotny namiot koryguje również rozkład ładunków elektrycznych w powietrzu, poprawia samopoczucie.

Katar, zatkane zatoki
2 czubate łyżeczki kwiatu rumianku parzymy pod przykryciem 10 minut w 1/4  litra wrzątku. Odcedzamy. Trochę letniego płynu wlewamy na dłoń i wciągamy nosem by dostał się do gardła. Zabieg stosuje się 3-5 razy dziennie, aż znikną dolegliwości. Najpóźniej po 2 dniach choroba powinna ustąpić

Poparzenia słoneczne
2-3 łyżki gęstej śmietany 36% mieszamy z łyżką naparu rumiankowego. Nakładamy na skórę.