Dieta wegańska – nie każdemu wyjdzie na zdrowie

Od czasu jak stały się modne różne diety wegańskie i ich odmiany toczą się zażarte dyskusje i spory na argumenty między zwolennikami i przeciwnikami.
Jak jest naprawdę ? Czy dieta wegańska służy człowiekowi ?

Z punktu widzenia etyki, zważywszy na współczesny barbarzyński sposób hodowli i pozyskiwania mięsa na przemysłową skalę stronienie od mięsa to jak najbardziej słuszna postawa.

Ale z punktu widzenia zdrowia prawda jest taka, że dieta wegańska niestety nie każdemu służy.
Zaś twierdzenie, że każdy kto nie je produktów odzwierzęcych jest zdrowszy, najdelikatniej powiedziawszy jest mijaniem się z prawdą.

Jeżeli zaś podejrzewasz u siebie lub cierpisz na jakiekolwiek choroby autoimmunologiczne ,choroby tarczycy, choroby skóry, zaburzenia hormonalne, choroby jelit i układu trawiennego, nowotwory, anemię, osteoporozę, niedobory witamin lub Twój organizm nie w pełni przyswaja składniki odżywcze to dieta wegańska w skrajnym przypadku może zagrażać nawet Twojemu życiu.
(Co innego czasowa dieta oparta na warzywach i sokach, która  jest częścią kuracji leczniczej pod ścisłą kontrolą lekarza)

Fakt, że jakiś weganin czy wegetarianin świetnie się czuje i wspaniale wygląda, wcale nie oznacza, że także Ty podobnie się będziesz czuć i wyglądać. Coś co jest dobre dla innego człowieka – niekoniecznie i nie zawsze jest dobre dla Ciebie.
U wielu ludzi dieta roślinna znakomicie się sprawdza, u innych wręcz odwrotnie. To w równej mierze zależy genów, potrzeb organizmu, metabolizmu, tolerancji pokarmowej i zdrowia, jak i miejsca oraz klimatu w którym żyjemy.
Dieta wege w zimnym klimacie, wymaga bowiem dużo czasu i zaangażowania lub dobrego zdrowia. 

Jeśli dajmy na to Eskimosi zaczęliby by się odżywiać samymi roślinami to najprawdopodobniej w ciągu jednego pokolenia wyginęli by wszyscy. Żyją do dziś bo nie sprowadzają nowinek z drugiego krańca globu i jedzą to samo co  ich przodkowie mieszkający na tym terenie.

Znam wiele osób nie jedzących mięsa, które doskonale się z tym czują.
Jedną z nich jest pani doktor Chandrika ze Sri Lanki. Lekarz medycyny kilku specjalizacji, jedna z lepszych specjalistek medycyny ajurwedyjskiej, buddystka, wegetarianka od zawsze, czyli grubo od ponad 50 lat.
Kiedyś podczas diagnozowania, udzielając mi odpowiednich zaleceń stwierdziła :
„Jak jesteś tutaj, to dobrze ci robi dieta wegetariańska, bo i człowiek i rośliny w naszym klimacie otrzymują dużo energii od słońca. Ale u was na północy, jak chcecie zachować zdrowie musicie od czasu do czasu jeść mięso”
Ona sama, będąc tego świadoma podczas długich pobytów w Europie czy Kanadzie – również od czasu do czasu je mięso.

Nie da się porównać żywności dostępnej mieszkańcom tropików, np. wysp Oceanu Indyjskiego a przeciętnemu warszawiakowi, który zaopatruje się  najczęściej w supermarketach w gotowe wegetariańskie produkty przetworzone, owoce pryskane pestycydami, warzywa o niemalże zerowej bioaktywności , które dojrzewają w sztuczny sposób, a nawet hodowane bez gleby tzw hydroponika.

Ci pierwsi mają przez okrągły rok dostęp do niezliczonej ilości naturalnie rosnących i dojrzewających gatunków warzyw, owoców, roślin jadalnych, starych i dzikich odmian ryżu, ziół, pachnących przypraw korzennych, własnego oleju kokosowego dodawanego niemal do każdej potrawy, mleka i wody kokosowej z własnej palmy itd.
Do tego zawsze świeże, bez żadnych nawozów, co powoduje, że niektóre owoce zerwane wcześnie rano jak np. banany czy papaja już wieczorem nie nadają się do jedzenia.

I co istotne mieszkańcy stref tropikalnych odżywiają się prawie tak samo jak ich przodkowie. Dla tych ludzi potrawy jarskie to naturalny element codziennej diety , co wcale nie przeszkadza im od czasu do czasu skosztować ryby czy kurczaka.

Znam również osoby na diecie wegańskiej mieszkające w miastach na północy Europy, które ewidentnie mają typowe problemy z niedoborem składników odżywczych – niezdrowa cera, przerzedzone włosy, kruche paznokcie, cierpią na problemy zdrowotne, nie mają wystarczająco energii.  Mówią: nie wiem dlaczego choruję, bo odżywiam się zdrowo – jestem wegetarianinem jakby samo to gwarantowało zdrowie.  Jeżeli  chorujesz lub nie czujesz się dobrze, to znaczy że nie odżywiasz się zdrowo!

Jedna z takich osób zwróciła się do mnie z prośbą o poradę. Zaproponowałam jej kilka zmian w jadłospisie i środek leczniczy w postaci rosołu na kościach, który uszczelni  jelita, zrównoważy układ hormonalny i jako bogate źródło kolagenu i kwasu hialuronowego – poprawi stan skóry.

Nie posłuchała mnie, ponieważ była na diecie wegańskiej. Zasięgnęła porady dietetyczki, która zaproponowała jej specjalne odżywki by zwiększyć masę, poprawić trawienie i morfologię  Byłam zdumiona, że można bać się zwykłego wlasnorecznie ugotowanego rosołu, a bez obawy łykać proszek wyprodukowany w fabrykach z nie wiadomo z czego.
Po dłuższym czasie otrzymałam informacje, że niestety super odżywki nie pomogły, samopoczucie się pogorszyło a wyniki laboratoryjne krwi były tak złe, że zdesperowana zdecydowała się zastosować do moich rad i „o dziwo” poczuła się znacznie lepiej.

A przecież nie ma w tym niczego dziwnego. Długo gotowany rosół na kościach, nie mający  niestety wegańskiego odpowiednika, jednym z najbardziej skutecznych sposobów leczenia np.  nieszczelnego jelita, a problem ten dotyka coraz większą liczbę osób i powoduje kilkadziesiąt  różnych chorób w tym autoimmunologicznych.

Nie namawiam nikogo ani do jedzenia mięsa ani do diety bezmięsnej. Każdy powinien w tej kwestii słuchać własnego organizmu.

Ale chcąc być zdrowym to decydując się na weganizm, należy przedtem wyleczyć jelita, mieć pewność, że organizm doskonale sobie radzi z trawieniem i upewnić się, że zdołamy zapewnić sobie zbilansowaną dietę w przypadku gdy mieszkamy w mieście, bez własnego ogródka i zimnym klimacie. Dieta wegańska w krajach północy rzadko się sprawdza.
Większość ludzi zachodu ma problemy z układem trawiennym, głownie jelitami – zatruty i wyjałowiony przemysłowym, sztucznym jedzeniem, pestycydami, antybiotykami i zrujnowanym metabolizmem  w tym  tzw zdrową żywnością
W takim przypadku trudno jest przyswoić rośliny strączkowe. Białko w mięsie i rybach jest dużo łatwiej przyswajalne  ze względu na komplet egzogennych aminokwasów, o krótszych łańcuchach  i w proporcjach zbliżonych do zapotrzebowania człowieka oraz nie zawiera węglowodanów, które powodują dalszą dysbiozę jelitową i masę innych problemów. 
W zbożach i roślinach strączkowych występują ponadto liczne  substancje antyodżywcze m.in  niestawny kwas fitynowy, który wypłukuje i poważnie obniża wchłanianie minerałów z pożywienia, toksyczne lektyny w otoczce ziarna mające chronić rośliny przed szkodnikami, a powodujące stany zapalne jelit.
Białka zwierzęcego organizm nie musi ich mocno przerabiać podczas trawienia  i nawet przy niedyspozycji  zaabsorbuje większość aminokwasów, witamin i minerałów.

Ważne jest to co jemy, ale jeszcze ważniejsze co zdołamy przyswoić.

Jeśli nie jemy mięsa i mamy problem z przyswajaniem zbóż, roślin strączkowych oraz nie dostarczamy dobrego tłuszczu to hamowane są procesy rozwoju i wzrostu tkanki budulcowej czyli de facto odbieramy organizmowi szanse na regenerację i zdrowie.

Niektórzy twierdzą, że w każdym klimacie dieta wegańska jest optymalna, że jest możliwe  dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych bez pokarmów odzwierzęcych. Jednak chyba to nie jest takie proste.

Diety wegetariańskie, szczególnie wegańska, są niemalże pozbawione niektórych składników odżywczych istotnych dla funkcji fizjologicznych. Liczne badania wykazały, że zarówno wegetarianie i weganie mają  niedobory witaminy B12, wapnia, żelaza, cynku, długołańcuchowych kwasów tłuszczowych EPA i DHA, oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, takie jak A i D

I tak np.

83% wegan ma  niedobór witaminy B12, w porównaniu do zaledwie 5%  wszystkożerców. Niedobór witaminy B2 powoduje przedwczesne starzenie, zaburzenia neurologiczne, problemy z pamięcią, znacznie podwyższony poziom homocysteiny (choroby serca, udary, problemy naczyniowe) zaburzenia odporności, choroby autoimmunologiczne i raka, bezpłodność. Niedobór witaminy B12 jest alarmujący w przypadku dzieci do lat 6.

Rozpowszechnionym mitem w środowisku wegańskim jest twierdzenie jakoby witaminę B12 można równie dobrze pozyskać z niektórych źródeł roślinnych jak np. wodorosty. Faktem jest że np. algi zawierają pseudo witaminę B12, która blokuje wchłanianie i zwiększa zapotrzebowanie na prawdziwą B12.

Niedobór żelaza. Biodostępność żelaza w produktach roślinnych, jest znacznie mniejsza niż w produktach pochodzenia zwierzęcego. Roślinne formy żelaza są również hamowane przez inne wapń i  substancje występujące we włóknach. Stąd wegetarianie i weganie mają znacznie niższy zapas żelaza i jak wykazano ich dieta wykazuje niższe niehemowe wchłanianie żelaza o 70% i całkowitą absorpcje żelaza o 85%.

Długołańcuchowe kwasy tłuszczowe. Wegetarianie mają o 30% niższy poziom EPA i DHA a weganie  o 50% niższy EPA 50% i prawie 60% ​​niższy DHA. Ponadto, konwersja ALA do DHA  jest zależna od poziomu cynku, żelaza i witaminy B6, których poziom jest niższy u osób będących na diecie wege.

Ponadto niższy poziom witamin rozpuszczalnych w tłuszczach witaminy D aż o 58% u wegetarian, 74% u wegan, wapnia, witaminy A, cynku i innych minerałów. 

Jeśli masz zamiar restrykcyjnie przestrzegać tego co proponuje dieta wegańska, upewnij się że dostarczasz tych wszystkich potrzebnych składników. A już zwłaszcza jeśli w ten sposób karmisz małe dzieci, bo może to mieć fatalne skutki. Jeden z przykładów: Kilka dni temu do szpitala w Mediolanie trafiło w stanie skrajnego niedożywienia, na granicy śmierci małe dziecko wegańskiej pary.

Teoria o tym, że człowiek jest istotą z natury roślinożerną ze względu cechy układu pokarmowego nie jest prawdziwa. Historia sięgająca czasów prehistorycznych jednoznacznie wskazuje że w diecie człowieka było mięso i tłuszcze zwierzęce dużo wcześniej niż zboża i oleje roślinne. 

I na koniec mała dygresja.

Współczesny człowiek cywilizowany, szczególnie człowiek zachodu – jako jedyny organizm żywy na planecie posiada cechy powodujące samodestrukcję, jedna z nich to ślepe naśladownictwo. Podążając za modą lub wzorując się na innych często porzuca instynkt a nawet wszelką logikę i wchodzi na ścieżkę samozniszczenia.
Dotyczy to także odżywiania i mody na weganizm. Rzadko kto na północy wybiera ten styl życia w zgodzie z samym sobą, z potrzebami własnego organizmu, chociaż są i tacy. Przy czym bardzo łatwo rozpoznać czy coś przychodzi naturalnie czy nie.
Człowiek, który z natury jest wegetarianinem lub weganinem nawet o tym nie myśli – to jego naturalny stan. Jak również nie obnosi się z tym, nie ingeruje w życie innych, nie krytykuje i akceptuje ich wybory.