Galgant czyli alpinia lekarska [Alpinia officinarum] zwana dzikim kardamonem, to pikantna, aromatyczna przyprawa bardzo popularna wieki temu w Europie. W średniowieczu uważana za afrodyzjak. Do dziś w niektórych regionach używa się do aromatyzowania octów, piwa i alkoholów. W Rosji służy do wyrabiania likieru „nastojka”.

Aromatyczny, pikantny smak galgantu jest zbliżony do imbiru, bardziej ostry, gorzkawy. Świeży korzeń ma korzenny aromat z nutką owocową, suszony nieco słodszy, zbliżony do cynamonu.  W kuchni azjatyckiej wykorzystywany do tradycyjnych potraw rybnych, ryżowych, zup i duszonych warzyw.

Galgant alpinia lekarska

Jest byliną z rodziny imbirowatych występującą naturalnie w wilgotnym, tropikalnym klimacie od południowych Chin po Malezję.  Wieloletnie pędy podobne do trzciny z lancetowatymi, ostro zakończonymi liśćmi dorastają do 2 metrów wysokości.

Zebrane w wiechy dzwonkowate, białe kwiaty mają przyjemny zapach, nasiona przeciwnie – nieprzyjemny. Grube guzowate płożące się kłącza rzadko mają więcej, niż 3/4 cala grubości. Są podobne do imbiru ale jaśniejsze, bardziej okrągłe i znacznie twardsze. Surowcem leczniczym są kłącza, korzenie, liście nasiona i wyrabiany z nich olej.

W tradycyjnym zielarstwie

W tradycyjnej medycynie chińskiej, arabskiej i ajurwedzie galgant stosowany jest od tysięcy lat. Do Europy trafił w czasie wypraw krzyżowych i od razu stał się popularną przyprawą i lekarstwem.

Św. Hildegarda uważała galgant za przyprawę życia. Zalecała dodawać szczyptę do potraw każdego dnia by utrzymać „soki ustrojowe w równowadze”.  Wykorzystywała w recepturach na wzmocnienie serca, w leczeniu zaburzeń żołądkowych, jelitowych, nieświeżego oddechu i umiarkowanej gorączki.

Galgant jest bardzo ciepły. Nie ma w sobie chłodu i działa leczniczo. Człowiek nękany wysoką gorączką niech rozetrze galgant i wypije miazgę z wodą źródlaną… A kto w plecach czy boku czuje bóle z powodu złych soków, niech gotuje galgant w winie. I często pije na ciepło wtedy ból ustanie.   A kogo boli serce i jest słaby na sercu, niech zje szybko dość galgantu, a będzie się miał lepiej.

Profil energetyczny 
Smak: aromatyczny, pikantny, gorzki
Energetyka: rozgrzewa, osusza
Tkanki: śledziona, żołądek
Działanie: rozgrzewa od środka, usuwa zimno, porusza energię Qi, wspiera aktywną Yang poruszającą się do zewnątrz, ku górze

TCM stosuje alpinię w dolegliwościach żołądkowo jelitowych, refluksie, bólach brzucha, wymiotach, utracie apetytu, anoreksji, kaszlu, przeziębieniach, zaburzeniach krążeniowych i nowotworach. Ajurweda dla łagodzenia gazów, skurczów i zaparć. Indonezyjczycy spożywają świeżo starty galant z odrobiną soli na pusty żołądek by złagodzić niestrawność i refluks.

Ostro goryczkowy smak  poprawia krążenie, ukrwienie i rozprasza zimno. Silnie oczyszcza krew, poprawia stan skóry, włosów i paznokci. W potrawach i ziołowych mieszankach działa jak katalizator, pomaga składnikom z innych roślin docierać tam, gdzie są najbardziej potrzebne w ciele.

Co mówi nauka?

Alpinia lekarska jest bogata w olejki eteryczne, węglowodany, tłuszcze, skrobię, witaminę A, C i żelazo. Zawiera eugenol, cyneol, eugenol, kemferol, galanginę, seskwiterpeny, żywice, terpeny, kwasy fenolowe.

Działanie: pobudzające, przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne,  przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeciwutleniające, wykrztuśne, trawienne, wiatropędne, przeciwwrzodowe, przeciwzakrzepowe, przeciwcukrzycowe i oczyszczające.

Galgant wspiera mózg,  jest skuteczny w leczeniu bielactwa i ma działanie przeciwnowotworowe. [1] Badania wykazały pozytywne rezultaty w leczeniu białaczki, czerniaka, raka trzustki, okrężnicy, piersi, żołądka i wątroby. Płynny ekstrakt z galgantu znacząco niszczy komórki raka żołądka. Podobną zdolność wykazuje galgant mniejszy  w przypadku ostrej białaczki szpikowej monocytowej. [2] Nie niszcząc zdrowych komórek jak przy chemioterapii.

Typowe zastosowania:

• Zaburzenia trawienia: brak apetytu, rozstrój żołądka, nudności, wymioty, choroba lokomocyjna, nieświeży oddech, bóle brzucha, otyłość
• Wyczerpanie, zmęczenie, osłabienie, niska odporność
• Przewlekłe zapalenie błon śluzowych żołądka, refluks,
• Astma, kaszel, katar, ból gardła, zapalenie oskrzeli
• Wysoki poziom cukru we krwi
• Bóle zapalne stawów, mięśni, reumatyzm
• Dolegliwości serca, krążenie, niskie ciśnienie krwi
• Zewnętrznie, miejscowo w leczeniu grzybic i maseczkach regeneracyjnych

Alpinia galgant przepisy

Najlepiej suszony, sproszkowany korzeń dodawać do potraw. Św. Hildegarda zalecała szczyptę dodawać do zup, gulaszy, sałatek.

Herbatka ze świeżego kłącza
Obrany, pokrojony korzeń (potrzeba ostrego noża bo twardy) zalać 400 ml wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować pół godziny na małym ogniu. Stosuje się dla wyregulowania trawienia i krążenia.  Gdy potrzeba, dodać jedną pałkę trawy cytrynowej. Stosuje się 2 razy dziennie pół szklanki.

Herbatkę można przygotować z suszonego korzenia lub sproszkowanego. Łyżkę ciętego, suchego gotuje się 10 minut lub zaparza pół godziny w 250 ml wrzątku. Łyżeczkę mielonego zalewa się szklanką wrzątku i zaparza 10 minut pod przykryciem.

Wino św. Hildegardy
20 gram świeżego posiekanego korzenia lub suszonego zalać litrem białego wina. Dodać kilka łyżek miodu, doprowadzić do wrzenia, gotować na małym ogniu kilka minut, zdejmując szumowiny.  Odstawić do przestudzenia i przecedzić. Pije się kieliszek 2-3 razy dziennie przed posiłkami.

Nalewka
50 g ciętego, suchego korzenia zalać 250 ml wódki. Odstawić na 7-10 dni codziennie wstrząsając i przecedzić. Stosuje się łyżeczkę nalewki rozcieńczoną w wodzie 2-3 razy dziennie przed posiłkiem.

Złoto św. Hildegardy
czyli miód ziołowo-gruszkowy regenerujący jelita przepis Tutaj.

Mieszanka na słabe krążenie i migreny
Wymieszać 4 części kopru włoskiego, dwie galgantu i jedną dyptamu. Stosuje się łyżeczkę mieszanki z 1/2 szklanki ciepłego wina pół godziny po obiedzie. Wg mniszki to wspaniały środek na oczyszczenie krwi i dla niskociśnieniowców wrażliwych na zmiany pogody. Pomaga w stanach wyczerpania, migrenach, słabym krążeniu, zaparciach, problemach trawiennych. „Zdrowych utrzymuje w zdrowiu, a chorych wzmacnia”.

Doraźnie przy bólach serca, w okolicy żołądka i klatki piersiowej, słabości, niepokoju, dużych wzdęciach z kolką, zażywa się 1-3 szczypty sproszkowanej alpinii  pod język. Powinna przynieść ulgę.

Dla wzmocnienia przy drobnych dolegliwościach można zażywać z miodem. Wymieszać 10-30 gram sproszkowanego korzenia ze 100 g płynnego miodu. Mieszanka ze startego, świeżego kłącza wymieszana z miodem jest znakomitą maseczką odmładzającą.