Kwiaty lipy – słowiańskie ziele o wszechstronnym działaniu. Przepisy

Kwiaty lipy są należą do najstarszych lekarstw w naszej rodzimej kulturze. Niezwykle wonne, aromatyczne, dosłownie pachną miodem.

W tradycyjnym lecznictwie Słowian zastosowanie miały głównie zioła. Liście i kwiaty lipy zajmowały wśród nich czołowe miejsce. W późniejszych wiekach to się nie zmieniło. Zielarki i panny apteczkowe robiły z nich syropy, miody, nalewki nieodzowne w zimowych przypadłościach.

Tu mała dygresja. Wbrew oficjalnej narracji medycyna Słowian istniała. Ten zorganizowany system, oparty był obserwacji natury, cyklach pór roku, energetycznych żywiołach. Człowiek jak część otaczającej przyrody podlegał prawom natury w ujęciu materialnym i duchowym.

Lipa u Słowian

Dzięki rozmaitym pożytkom jakie dawały drzewa, plemiona słowiańskie otaczały je szczególną czcią. W kulturze słowiańskiej Lipa [tilia] była świętym drzewem. Symbolizowała łagodność, płodność i harmonię. Chroniła ludzi przed piorunami i złymi duchami. Gdy pobierała się para z sąsiedztwa, na miedzy sadzono lipę by panowała zgoda między rodzinami.

Pośrodku każdej osady sadzono lipę jako centrum życia społecznego. Pod koronami rozłożystych lip odbywały się zebrania, sądy, narady wojenne i negocjacje pokojowe. Zawierano małżeństwa, proszono o urodzaj i rozwiązanie spraw trudnych. Stare tradycje uświęciło później  chrześcijaństwo wieszając na lipach przydrożne kapliczki. Od lip pochodzi nazwa miesiąca lipiec i nazwy wielu miejscowości.

Kwiaty lipy

Od połowy czerwca na rozłożystych gałęziach, ogromnych długowiecznych drzew pojawiają się delikatnie pachnące kwiaty. Z nich pszczoły zbierają nektar i wytwarzają miód lipowy – najsmaczniejszy i najzdrowszy.

Kwiaty lipy zbieramy, kiedy część z nich jest jeszcze w pączkach. Ręcznie obrywamy całe kwiatostany o naturalnej barwie, bez plam wraz z szypułką. Suszymy rozłożone cienkimi warstwami w ciepłym, przewiewnym,  zacienionym miejscu.

W tradycyjnym zielarstwie

Lipa  jest dobrym przyjacielem w smutku, rozwesela serce. Kwiaty lipy używano w leczeniu gorączki, przeziębień, lęków i zaburzeń nerwowych. Napary pomagały na rozstrój żołądka, wymioty będące skutkiem stresu i niepokoju, nawet w epilepsji.

Profil energetyczny:
Smak: słodki, cierpki
Energetyka chłodzi, osusza bądź nawilża
Tkanki: płuca, wątroba
Działanie: uwalnia na zewnątrz ciepło, rozprasza stagnację, rozluźnia tkanki

Kwiat lipy łagodzi formy suchego/zanikowego stanu tkanek, zmniejsza napięcie w ciele i umyśle, nawilża i koi układ nerwowy. Wskazania do stosowania: odczuwanie ciepła na skutek niedoboru płynów, zaczerwieniony język, zwężenie lub skurcz tkanek. Niepokój, napięcie w ciele i umyśle,  niepokój, zamęt emocjonalny, kiedy nie można się „oderwać” od przytłaczających informacji.

Pomaga, kiedy układ nerwowy jest w strzępkach, wyczerpany, wysuszony, sparaliżowany, wypalony, kiedy czujemy, jakby wyciśnięto z nas wszystkie soki. Kwiat i liść lipy mają delikatny charakter, bezpieczne nawet dla dzieci. Wskazane, kiedy maluchy są zestresowane, lękliwe bądź nadpobudliwe, nie mogą się zrelaksować na skutek czego odczuwają bóle głowy, mają kłopoty ze snem lub układem pokarmowym.

Lipa jest również nieocenioną pomocą dla osób z problemami sercowo-naczyniowymi, przy nadciśnieniu, gdzie jak wiadomo, że stres odgrywa dużą rolę, ale
porada, by „zmniejszyć stres” na niewiele się przydaje. I tutaj kwiat lipy w połączeniu z głogiem będzie znakomitym remedium, zwłaszcza, gdy dodamy listek bazylii.

W medycynie współczesnej

Działanie: przeciwzapalne, bakteriobójcze, przeciwgorączkowe, napotne, moczopędne, przeciwlękowe, relaksujące. Kwiat lipy [Flos Tiliae] znany głównie jako zioło przeciwgorączkowe, ale ma wiele innych zalet:

• Działa uspokajająco i nasenne, sprawdza się u nadpobudliwych dzieci.
• Poprawia trawienie, pobudza wydzielanie soków trawiennych, łagodzi podrażnienia żołądka
• Obniża temperaturę, łagodzi kaszel, ból gardła, zapalenie oskrzeli
• Wzmacnia naczynia krwionośne, wspiera układ krążenia,
• Łagodzi bóle głowy, migreny, obniża ciśnienie
• Pobudza system odpornościowy, oczyszcza z toksyn.
• Zmniejsza nudności, działa rozkurczowo na bóle miesiączkowe.
• Łagodzi zaczerwienienia skóry, świąd, przyspiesza gojenie ran.

Kwiaty lipy przepisy lecznicze

Herbatka z kwiatu lipy 
Łyżkę kwiatu lipy parzymy w szklance wrzątku 15 minut. Można dosłodzić sokiem malinowym lub miodem. Działa napotnie, lekko moczopędnie i obniża gorączkę. Oczyszcza drogi oddechowe z flegmy, łagodzi ból gardła, uspokaja i pomaga zasnąć.

Pije się 3—4 razy dziennie ½ szklanki między posiłkami przy grypie, zapaleniu gardła, anginie.  1-2 razy dziennie jako łagodny środek uspokajający, nasenny lub regenerujący po długotrwałym wysiłku umysłowym. Można podawać nadpobudliwym dzieciom przed snem.

Odwar z kwiatów
8 łyżek suszonego kwiatu zalewamy 2 szklankami letniej wody. Gotujemy 20 minut na wolnym ogniu i odcedzamy. Stosuje się płukania gardła, jamy ustnej, okładów i kąpieli uspokajających, przy nerwobólach i reumatyzmie.

Syrop z kwiatów lipy

• 4 szklanki lekko ubitych kwiatów lipy
• Litr wody źródlanej
• 600 g cukru, 400 g miodu lipowego, cytryna

Opłukane kwiaty układamy w słoiku. Gotujemy wodę z cukrem, studzimy. Dodajemy miód i sok z cytryny. Wymieszanym roztworem zalewamy kwiaty. Po 2-3 dniach przecedzamy, przelewamy do butelek i pasteryzujemy. Stosuje się cały rok na przeziębienie, gorączkę, zapalenia dróg oddechowych. Jako aromatyczny słodzik – zimą do herbaty, latem do wody.

Nalewka z kwiatu lipy 
Garść świeżych kwiatów lipy i łyżeczkę cynamonu wsypujemy do słoika. Zalewami 2 szklankami koniaku. Odstawiamy na 10 dni w kuchni codziennie wstrząsając. Przecedzamy, pozostały kwiat lipowy zalewamy białym, wytrawnym gronowym winem. Odstawiamy na 10 dni i filtrujemy.  Obydwie nalewki mieszamy i dolewamy szklankę soku malinowego.

Stosuje się kieliszek przed snem, można rozcieńczyć w ciepłej wodzie. Nalewka działa lekko uspokajająco i nasennie. Pomaga na przeziębienie, wychłodzenie, osobom wiecznie zmarzniętym. Skutecznie działa przy zastarzałym kaszlu i zaflegmieniu oskrzeli. [S. Korżawska]

Ziołowa ambrozja przeciw infekcjom 
Mieszamy w równych ilościach: kwiat lipy, bzu czarnego, owoc jarzębiny i ziele macierzanki.  4 łyżki mieszanki zalewamy litrem wody gotujemy. Odstawiamy na kwadrans pod przykryciem, przecedzamy do termosy i dosładzamy miodem lub sokiem malinowym.  Popija się cały dzień.

Kwiat lipy zastosowanie kosmetyczne

Mleczko lipowe do cery przesuszonej i wrażliwej
2 łyżki kwiatów zalewamy ½ szklanki tłustego mleka. Podgrzewamy na małym ogniu nie dopuszczając do wrzenia pół godziny. Odstawiamy na 2 godziny. Przecedzamy i przechowujemy w lodówce do tygodnia.

Płukanka do ust zmiękczająca kamień nazębny
Bierzmy po łyżce kwiatów lipy i suszonych ziaren słonecznika. Zalewamy szklanka wody, gotujemy pół godziny, przecedzamy. Płucze się zęby po każdym myciu.

Oczyszczająca parówka
Bierzemy po łyżce kwiatów lipy i rumianku, zalewamy 2 szklankami wody. Parzymy 10 minut, przelewamy do miski i pochylamy głowę nakrytą ręcznikiem.
Aromatyczna para otwiera pory skóry, oczyszcza z nadmiaru sebum i zalegających toksyn.

W kuchni i leczniczo stosuje się listki lipy i owoce tzw orzeszki PRZEPISY

Nie wycinajmy, nie niszczmy drzew

Lipy są ozdobą krajobrazu i niemymi świadkami naszej historii.  Żyją przecież 900—1000 lat!  Przez tysiące lat służyły człowiekowi. Kwiat lipy jest do dziś cenionym lekarstwem, a pszczołom drzewa dostarczają wspaniałego nektaru. Szanujmy je i doceniajmy.

Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie!
Nie dojdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie.
(…)
Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają,
Tu slowicy, tu szpacy wdzięcznie narzekają.
(…)
Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły
Biorą miód, który potym szlachci pańskie stoły.

Jan Kochanowski, fraszka na lipę