Pączki drzew potężny zastrzyk energii i lecznicze działanie

Pączki drzew pojawiają się wraz z przedwiośniem lub końcem zimy. Trzeba być bardzo uważnym, by rozpoznać magiczny moment, kiedy przyroda zmienia cykl. Lubię im się wtedy przyglądać, tu i ówdzie skubnąć, posmakować soczystego pączka.

Niektórzy mówią, że drzewa mają duszę. Z pewnością cechuje je inteligencja i optymizm. Kiedy przed zimą obumierają gubiąc liście, to już przygotowują się wiosny. W korzeniach gromadzą odżywcze soki, by na sygnał dany od słońca, zacząć na nowo się odradzać.

Ale same zalążki pąków zaczynają się tworzyć już w miesiącach letnich. Wtedy rośliny mają dostęp ogromnej ilości energii słonecznej. Część jej zatrzymują wewnątrz tych zalążków, które z końcem zimy zaczynają gwałtownie wzrastać, wykorzystując wcześniej zmagazynowane rezerwy. Stąd właśnie teraz na szczytach gałęzi możemy oglądać te różnorodne, kolorowe, spiczaste formy.

Lecznicze pączki drzew

Spacerując w plenerze warto zatrzymać się, przyjrzeć przeróżnym rodzajom pąków. Od bordowych czerwieni, po jaskrawe żółcie, dotknąć i posmakować. Ucieszą zmysły pierwszymi żywymi kolorami, nasycą energią i fitoskładnikami. Takie plenerowe obserwacje to dobry trening w rozpoznawaniu gatunków drzew nim wypuszczą liście i „wychwytywaniu” najbardziej odpowiedniego momentu do zebrania surowca.

By nie okradać drzew, większą ilość surowca na lekarstwa  lepiej zbierać ze świeżo powalonych gałęzi, co o tej porze roku nie jest niczym niezwykłym, bądź skorzystać z zimowych wycinek. Gdy zbyt ogołocimy młode drzewka, a do takich przecież najłatwiej sięgnąć,  znacznie uszczuplimy ich siły i szanse przetrwania w trudniejszych warunkach pogodowych.

Dlatego nigdy nie zbieram większej ilości bezpośrednio z żyjącego drzewa. Zjadam najwyżej kilka sztuk „na miejscu”, opcję „na wynos” zostawiam dla połamanych bądź powalonych konarów starszych osobników. Na pierwszy rzut oka widać jak dawno drzewo zostało uszkodzone. Dla pewności próbuję pączek: soczystość i mocny, aromatyczny, żywiczny smak wskazują na świeżość i pełnię wartości, a te mają ogromne.

Gemmoterapia wiosennymi pączkami

Łaciński rdzeń słowa „gemma” oznacza piękno, klejnot, kamień szlachetny i pączek roślinny. Można tu dostrzec pewne podobieństwo, bo pączki zachwycają misternym pięknem, i dopóki pozostają w zimowej hibernacji, ich energia, niczym w szlachetnych minerałach, pozostaje głęboko zamknięta. Stosunkowo niedawno wyodrębniono nową dziedzinę ziołolecznictwa – gemmoterapię, ale leczniczą moc pączków znano dużo wcześniej. Doceniali je wschodni medycy, wiejskie zielarki, niektóre sławy np. Paracelsus, a szczególnie średniowieczni alchemicy poszukujący eliksiru nieśmiertelności.

Zbudowane z tkanki twórczej pąki kryją w sobie całą skoncentrowaną energię i wszystkie składniki potrzebne do wzrostu. W momencie tuż przed pęknięciem, komórki tkanki twórczej, tzw. merystem wierzchołkowy (odpowiednik ludzkich komórek macierzystych) znajdują się w fazie szybkiego podziału i namnażania. Wewnątrz pulsuje ogromna energia witalna z całą informacją o drzewie, jego liściach, zaczątkach kwiatów i wszystkich częściach oraz bogactwo składników: m.in. kwasy nukleinowe, oligelementy, witaminy, fitohormony: gibereliny, cytokininy, auksyny, specyficzne enzymy i odżywcze soki.

Działanie lecznicze

Wiele z aktywnych substancji niekoniecznie znajdzie się później w liściach, kwiatach, sokach.  Dlatego zarówno same pączki i ich przetwory działają szybciej, silniej, w większym zakresie i na głębszym poziomie. Odżywiają, regenerują i odmładzają tkanki, co pomaga zwłaszcza w przewlekłych chorobach zwyrodnieniowych.

Potężna energia szybko rozwijających się pączków daje efekt stymulujący wewnętrzny system samoregulacji. Główne obszary działania to stawy, kości, szpik kostny, układ krążenia, układ hormonalny, oddechowy, system immunologiczny, tkanka nerwowa, skórna, mózg, wątroba.

Jednak dzięki skoncentrowanej całej esencji, cenniejsze jest działanie na bardziej subtelnym poziomie. Drzewa czerpią i kumulują energię słońca, kosmosu i ziemi. W zarodkach gromadzi się energia witalna, która zostaje wtłoczona w pączki w momencie, gdy wiosenne soki wyzwalają nowe życie. Ta potężna, życiodajną siła wyzwala ruch, zmianę i transformację. Bardzo ważne jest, aby ją uchwycić ją w odpowiednim momencie: kiedy pączki zaczynają puszczać soki, ale jeszcze popękały.

Pączki w tej fazie mają wszystkie cechy całej rośliny tzn. kwiatów, liści, owoców, soków, korzeni. W pączkach lipy mamy więc działanie przeciwzapalne i uspokajające kwiatów, jednocześnie oczyszczające i moczopędne działanie liści. Wszystko w jednym pąku!!

Na potrzeby własne można nazbierać pączków brzozy, jałowca, olchy, leszczyny, jeżyny, maliny, czarnej porzeczki, buka, sosny, dzikiej róży. W zasadzie nie ma przeszkód, by korzystać z dobrodziejstwa większości drzew i krzewów, ale najcenniejsze są pączki topoli czarnej [Populus nigra].

Pączki topoli czarnej

Ledwie kończą się chłody wybuchają życiem, jak trafimy na odpowiedni moment, można dosłownie poczuć jak napełniają witalnością. Włoscy wieśniacy nazywają topole cariche, co oznacza ładowarkę, ładowanie – w dosłownym znaczeniu ładowanie akumulatorów życiowych.

Okres zbioru jest krótki, ale nawet w odległości paru kilometrów, topole mogą pączkować o różnym czasie. By nie przegapić uważnie je obserwuję, bo to w zasadzie jedyny surowiec pączkowy, który konserwuję. Z innych gatunków tylko okazyjnie podjadam.

Małe pączki zbieram bezpośrednio do słoika, w którym robię macerat, jest to najwygodniejsze, bo całe są oblepione wonną, lepką, złocisto-czerwono-brązową żywicą, która plami wszystko, łącznie z palcami. Ale cóż, ale na tym polega magia tego lekarstwa!

Ewentualne zabrudzenia odzieży można usunąć alkoholem. Świeżo zebrane pączki topoli i jakichkolwiek drzew należy natychmiast przerobić. Można ususzyć ewentualnie zamrozić, jeśli chcemy przetworzyć w późniejszym terminie. Powinno się suszyć w temperaturze pokojowej, w przewiewnym miejscu. Ale to dosyć trudne, bo żywice mają tendencje do zatrzymywania wilgoci w środku pąka. Utrudnia całkowite wyschnięcie, często powstają pleśnie lub gniją. Jeśli suszę to w otwartym piekarniku, w temperaturze do 50 stopni.

Korzyści zdrowotne

Pączki topoli są wspaniałym środkiem na wiosenne osłabienie, dają wyraźny zastrzyk energii.

Działają przeciwzapalnie, odkażająco, odtruwająco, przeciwbólowo, wykrztuśnie, przeciwgorączkowo i wzmacniająco. Pobudzają krążenie, koją nerwy, uśmierzają bóle i nerwobóle, odtruwają, rozluźniają, usuwają przekrwienia z okolic klatki piersiowej. Są składnikiem ziołowych syropów na kaszel.

Niektórzy nakładają bezpośrednio na skórę na wypryski, skaleczenia, odmrożenia, poparzenia słoneczne, siniaki, rany i zewnętrzne hemoroidy. Skuteczne w leczeniu: chorób płuc, oskrzeli, krtani, kaszlu, przeziębień, grypy, gorączki, zaburzeń trawienia, nerwic, zapaleń stawów, bólów mięśni, infekcji układu moczowego i w nadmiarze kwasu moczowego.

Przepisy z pączków drzew

Odżywka
Świeże pączki topoli lub każde inne same w sobie są odżywką, można jeść bezpośrednio z gałązek, wystarczy naprawdę niewiele, kilka sztuk. By mieć pod ręką dłuższy czas zmielone lub utłuczone należy zwilżyć alkoholem, po 10 minutach wymieszać z miodem w stosunku 1:3 i odstawić na kilka dni. Stosuje się 1-3 łyżeczki dziennie. Niektórzy zażywają bez miodu, tylko ususzone i zmielone w młynku.

Macerat olejowy
Polecam metodę kąpieli wodnej. Objętościowo 1 część pąków zalewam 3 częściami oliwy z oliwek w słoiku, podgrzewam w kąpieli wodnej rano i wieczorem na bardzo małym ogniu 2-4 kolejne dni. Ciepło pomaga stapiać żywicę i usunąć nadmiar wody. Złocisty kolor i bardzo przyjemny zapach informują, że macerat gotowy. Delikatnie odcedzam, stosuję na skórę zamiast kremów i balsamów.

Macerat alkoholowy
Napełniony surowcem do ¾ słoik zalać spirytusem i odstawić na minimum miesiąc. Po przefiltrowaniu stosuje do nacierania klatki piersiowej przy infekcjach, grypie, kaszlu również na obolałe mięśnie i stawy.

Napar z pączków topoli

Łyżeczkę suszonych, rozdrobnionych pąków zalać szklanką wrzątku, parzyć pod przykryciem pół godziny. Przecedzić, dosłodzić miodem lub sokiem malinowym. Pije się 2 razy dziennie przy przeziębieniu, gorączce, grypie, bólach mięśni i stawów. Napar można wykorzystać do okładów na skórę.

Odwar z pączków topoli
Łyżkę surowca zalać szklanką wody, gotować pod przykryciem 5-7 minut. Wypija się jednego dnia w 4 porcjach. Hamuje namnażanie się bakterii, stan zapalny, ma działanie, oczyszczające, przeciwzapalne. Zastosowania: zapalenie dróg moczowych, prostaty, gościec, dna moczanowa, pomaga przy długotrwałych bólach mięśni i stawów. Zewnętrznie stosuje się do przemywania trudno gojących ran i owrzodzeń. Doskonale sprawdza się w leczeniu hemoroidów i podrażnieniu narządów rodnych.

Dziewiętnastowieczny przepis na maść
Weź 1 funt pączków, masła lub sadła świeżego 2 funty. Gotuj na powolnym ogniu, aż do ulotnienia części wodnistych. Wygnieć przez gęstą chustę i schowaj do użycia. Maść skuteczna jest przykładana w hemoroidach, zewnętrznych bolesnych, oparzeniach i odmrożeniach członków. Józef Gerald-Wyżycki, Zielnik Ekonomiczno – Techniczny, Wilno 1845

Maść z dziurawcem
Utłuczone pączki topoli i kwiat dziurawca wymieszać w równych ilościach. Zwilżyć spirytusem i pozostawić w zamkniętym naczyniu na 2 godziny. Wymieszać z niesolonym smalcem w stosunku 1:2,5. Ogrzewać w kąpieli wodnej aż się ulotni alkohol, odcedzić przez gazę. Stosuje się na wrzody, rany, hemoroidy, pęknięcia odbytnicy.

B.della Porta
Zapraszam do nabycia moich książek: Tajemnica ziół zapomniana wiedza TU