Owsianka ryżowa congee w kilku terapeutycznych wersjach

Owsianka ryżowa congee jest najprostszą, najbardziej lekkostrawną, zarazem wzmacniającą potrawą. W Chinach serwowana w różnych wersjach na śniadanie, zupa do obiadu lub leczniczy tonik. W innych krajach Dalekiego Wschodu znana jako jook, khao tom moo, arroz caldo.

Według tradycyjnej medycyny chińskiej, długo i powolne gotowanie ziaren, bo congee można również przyrządzać z innych zbóż, nadaje potrawie mocy. Jednocześnie jej trawienie wymaga niewiele wysiłku.

Od czasów dynastii Han, 206 r. p.n.e owsianka ryżowa uznawana jest pożywienie, które leczy. Delikatna, lekkostrawna,  szczególnie korzystna dla żołądka i jelit. Odpowiednia dla niemowląt, osób osłabionych, z przewlekłymi chorobami, zaburzeniami trawiennymi i po zatruciach.

Stare chińskie teksty medyczne piszą: „Lecząc wycieńczonego pacjenta wykorzystuj gęstą owsiankę ryżową congee. Jest tak dobra, jak wywar z żeń-szenia.”  Dlaczego?  Najlepiej to zrozumieć, gdy przyjrzymy się chińskiej koncepcji trawienia.

Congee a trawienie

To co zachodniej koncepcji uważamy za żołądek, według modelu TCM odpowiada śledzionie. Nie w sensie organu anatomicznego, ale funkcji trawiennych.  Żołądek jedynie przyjmuje pokarm, za cały rozkład, transformację i dystrybucję odpowiada śledziona. W  medycynie wschodniej, uważana za jeden z najważniejszych narządów, warunkujący ogólny stan zdrowia i przepływ energii.

Symbolicznie można śledzionę porównać do kotła. By potrawa się gotowała, kocioł musi być od spodu ogrzewany ogniem. Według TCM energia Qi nerek dostarcza ognia trawiennego śledzionie, by pokarm mógł zostać właściwie strawiony, przetransformowany i wykorzystany przez organizm.

Na poziomie energetycznym owsianka ryżowa congee wspiera przede wszystkim śledzionę. Dostarcza „ognia do kotła”, nawet przy słabym Qi nerek. Doładowuje energetycznie organizm, dostarcza stosunkowo najwięcej energii Qi i soków. Odbudowuje krew, reguluje trawienie, łagodzi podrażnienia, harmonizuje pracę wątroby.

Zdrowych oczyszcza, wzmacnia w chorobie, pomaga wytworzyć pokarm kobietom karmiącym. Idealna dla osób, które na skutek choroby lub podeszłego wieku nie są w stanie jeść. W różnych wersjach owsianka ryżowa congee jest doskonale wyważona pod względem Yin-Yang.

W warunkach europejskich jest to idealna potrawa dla osób pragnących odciążyć lub odtruć organizm.  Albo tych, które w imię poprawy zdrowia są gotowe na chwilę zrezygnować z przyjemnego smaku. Ci którzy decydują się na posty wiedząc, że głodówki dobrze znoszone są tylko, przez organizm obficie zaopatrzony w Qi i Yang znajdą w congee potrawę, dzięki której mogą osiągnąć podobne uczucie lekkości i otwartości jak w trakcie postu. Jednak bez niepotrzebnego osłabiania organizmu całkowitym zaniechaniem jedzenia. B. Temelie, B. Trebuth , Gotowanie według Pięciu Przemian

Według badań naukowych bardzo korzystnie wpływa na jelita, ogólnie zdrowie i chroni przed rakiem [1].

Owsianka ryżowa congee

Podstawowa wersja potrawy jest bez smaku, zwyczajnie mdła. Samo tłumaczenie słowa congee „woda ryżowa” wyjaśnia właściwie wszystko.  Ale można serwować w wersjach wzbogaconych różnymi składnikami, dowolnymi przyprawami na ostro i słodko. Wtedy może być ucztą dla podniebienia – jedwabiście kremowa i delikatna. Do owsianki często dodaje się zioła, aby wzmocnić jej działanie lecznicze.

Wersja podstawowa jest idealnym posiłkiem dla dzieci i dorosłych podczas choroby, kiedy organizm potrzebuje energii do procesów naprawczych. Przy słabym ogniu trawiennym, wrażliwym przewodzie pokarmowym tradycyjnie używa się białego ryżu.

Wersję bardziej odżywczą można zrobić na brązowym ryżu, kaszy jęczmiennej lub jaglanej. Najczęściej stosuje się proporcje 1 część ryżu/ziarna na 4-10 części wody, bulionu lub wywaru rosołowego.

• W rondelku zalać ryż wodą/bulionem
• Doprowadzić do wrzenia, zmniejszyć ogień do minimum.
• Wolno gotować bez pokrywki 1-2 godziny, aż ryż całkowicie się rozpadnie. Poradniki kuchni Pięciu Przemian podają zróżnicowany czas gotowania 2 godziny, 4 i więcej.
• W trakcie mieszać, można dolać wody gdy potrzeba. Im częściej mieszamy, tym bardziej ryż się rozpada się i staje jedwabisty.

W Chinach owsianka ryżowa jest często podawana jako samodzielne danie. Wzbogacana kurczakiem, rybą, mięsem, w wersji słodszej cynamonem, suszonymi śliwkami, imbirem, obficie doprawiana zieleniną, szalotką, dymką, rukolą.

Owsianka ryżowa w wersjach leczniczych

W przeziębieniu i grypie congee przygotowuje się na wywarze z kury, z dodatkiem czosnku i dużej ilości imbiru. By uzyskać dodatkowe wsparcie immunologiczne wzbogaca smażonymi grzybkami shitake i miso. Przed podaniem posypuje posiekaną szalotką. Przy wychłodzeniu, bólach mięśniowych – cynamonem, a przy infekcji zatok dodaje chrzan. Doskonale udrażnia kanały dróg oddechowych.

Przy zaburzeniach trawiennych 

Biegunki na skutek słabego ognia trawiennego.
Osoby z „zimnym” trawieniem często cierpią na biegunki, wzdęcia, gazy. Wilgotny, obłożony język ze śladami zębów na krawędziach, informuje o bagnistej stagnacji, luźnych tkankach i nieprawidłowej retencji wody. Tutaj najlepiej skorzystać z jęczmienia, ziarna lub kaszy, które mają zdolność osuszania wilgoci i ujędrniania zbyt luźnych tkanek. Do gotującego congee jęczmiennego dodaje się starty, świeży imbir, kilka ziarenek kardamonu i zioła o smaku cierpkim, owoce dzikiej róży, maliny, liść jeżyny, maliny, cynamon.

Zaparcia
Przy suchych tkankach przewodu pokarmowego, zaparciach owsiankę gotuje się na białym ryżu. Dodaje się smaki, które nawilżą: bataty, okrę, nasiona chia, siemię lniane, kwiat lipy, ślaz, czarny sezam.

Anemia
Congee powinno być przygotowane na długo gotowanym wywarze z kości ze szpikiem kostnym. Do tego dodaje się tradycyjne zioła odbudowujące krew – daktyle, traganek, lucernę, lukrecję, dzięgiel chiński, pokrzywę, mniszek doprawiając obficie natką pietruszki.