Pachnotka zwyczajna na alergie, cukrzycę i zaburzenia metaboliczne

Pachnotka zwyczajna [Perilla frutescens] jest rośliną oleistą z rodziny jasnotowatych o ciekawych, dobrze udokumentowanych właściwościach leczniczych.

Pochodzi z Azji, gdzie jest powszechnie uprawiana jest jako ziele lecznicze i przyprawowe. W kuchni używa się do potraw z ryb, owoców morza, szczególnie sushi. Zmniejsza ryzyko zatrucia rybami, stanowi swoistą odtrutkę na ewentualne toksyny.

Obecnie pachnotki jako rośliny ozdobne uprawia się niemal na całym świecie, również w Polsce.

Pachnotka zwyczajna występuje w dwóch odmianach:

• Perilla frutescens var. crispi – to aromatyczne zioła liściaste w Japonii znane pod nazwą Spiso
• Inna odmiana Perilla frutescens var. frutescens , w kuchni koreańskiej nazywana „dzikim sezamem”, w Europie pachnotką bazyliowatą, purpurową. I  ta właśnie  wykorzystywana jest w medycynie.

Pachnotka przeciw alergii

Pachnotka jest jedną z najlepiej udokumentowanych roślin o działaniu przeciwalergicznym [1]

• Obniża stężenie histaminy we krwi
• Skutecznie działa w przypadku kataru siennego, alergii na roztocza, sierść, pióra
• Redukuje wycieki z nosa i chroniczna katar
• Zmniejsza objawy astmy, chronicznego bronchitu, atopowego zapalenia skóry
• Pomaga przy przeziębieniach, infekcjach wirusowych z towarzyszącym katarem i kaszlem
• Pachnotka wspomaga produkcję cytokin, uspakaja i ułatwienia oddychania.

Osoby łatwo zapadające na infekcje dróg oddechowych, chore na astmę, reagujące kaszlem na zmiany temperatury otoczenia powinny włączyć pachnotkę na stałe do swojej diety.

Właściwości pachnotki

Wyciągi z liści  mają silne działanie przeciwalergiczne, przeciwzapalne, antybakteryjne, przeciwwirusowe i spazmolityczne. Aktywne związki:  kwas rozmarynowy, luteolina i apigenina są silnymi przeciwutleniaczami. Obniżają poziom cukru we krwi i regulują poziom trójglicerydów.

Roślina jest wskazana dla osób z cukrzycą i zespołem metabolicznym. Pachnotka jest rośliną bogatą w kwasy tłuszczowe. Kwas palmitynowy, stearynowy, oleinowy, linolowy oraz bardzo ważny, rzadko spotykany w roślinach kwas alfa-linolenowy. Z jej ziarnem wytwarza się cenny olejek.

Olejek z pachnotki

• Działa zabójczo na kilkadziesiąt patogennych bakterii jamy ustnej
• Hamuje wyzwalanie histaminy
• Normalizuje nadmierną produkcję immunoglobulin typu E (IgE) odpowiedzialnych za powstawanie stanów zapalnych
• Wywiera hamujący wpływ na mechanizmy, które pobudzają limfocyty B do produkcji IgE i stymuluje limfocyty T, które ograniczają ich produkcję.
• Ogranicza rozprzestrzenienie reakcji zapalnych w stosunkowo krótkim czasie, do 3 tygodni stosowania.

Pachnotka sposób użycia i przepisy

W sprzedaży są dostępne nasiona pachnotki, ziele, tabletki zawierające standaryzowany wyciąg z pachnotki i olej perilla. Można zakupić zioła w doniczkach i sadzonki.

Herbatka z liści pachnotki
1 łyżeczkę suszonych lub świeżych listków zalać szklanką przegotowanej wody o temperaturze nie przekraczającej 90 °C.  Parzyć pod przykryciem od 5 do 10 minut.

Herbatka ma delikatny ziołowy aromat z lekkim posmakiem anyżu i melisy. Pomaga przy przeziębieniach, grypie jelitowej, infekcjach. Działa wykrztuśnie, przeciwkaszlowo, przeciwgorączkowo, przeciwalergicznie i ogólnie wzmacniająco. Pije się 2-3 szklanki dziennie.

Herbatka z liści pachnotki z imbirem
Kawałek świeżego imbiru wielkości kciuka zalać 2 szklankami wody. Gotować 3 minuty i odstawić pod przykryciem. Po 3-4 minutach dodać 1,5 łyżeczki liści pachnotki i zaparzać kolejne 5 minut.

Działa jak wyżej plus pomaga przy nudnościach i wymiotach.Rozluźnia mięśnie gładkie, redukuje bóle brzucha, miesiączkowe.

Liść pachnotki można łączyć z miętą, podbiałem, lipą, tymiankiem i z innymi ziołami. By zachować olejki lotne zioło dodaje się przy końcu parzenia, gdy temperatura nie przekracza 90 °C.

Herbatka z nasion pachnotki
Łyżkę nasion uprażyć szybko na suchej patelni, zmiażdżyć. Stosuje się 1 łyżeczkę na szklankę przegotowanej wody. W Korei nasiona pachnotki używa się podobnie jak ziarno sezamu.

Olejek z pachnotki
Stosuje się do pielęgnacji skóry wrażliwej, atopowej i włosów z tendencją do wypadania, łamliwości i rozdwajania końcówek.

Świeże liście  można stosować w kuchni, dodawać do dań rybnych, mięsnych, sałatek, smażyć z z czosnkiem i warzywami lub w cieście.

Pachnotka w medycynie chińskiej używana jest od czasów dynastii Han. Wśród formuł opisanych w starych księgach do dziś  znajdują zastosowanie mieszanki:

• Cibora i pachnotka (Xiang Su Tang) – przeziębienie połączone z problemami trawiennymi
• Pachnotka i żeń-szeń (Shen Su Yin) – powikłania zapalenia płuc
• Aquilaria i pachnotka (San He San) – przeziębienie, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, delirium alkoholowe, wzdęcia, uczucie pełności brzucha