Pelargonia pachnąca relaksuje, łagodzi infekcje. Przepis na olejek

Pelargonia pachnąca [Pelargonium graveolens] potocznie nazywana anginką.. bo leczy choroby gardła, przeziębienia i infekcje grypowe.

To jeden z najbardziej aromatycznych surowców zielarskich, w dużej mierze dlatego, że tak słodko pachnie. Pierwszy człon nazwy botanicznej wywodzi się z greckiego pelagros i oznacza dziob bociana, drugi z łacińskiego graveolens – silnie pachnący.

Istnieje wiele odmian geranium uprawianych na balkonach, parapetach okiennych, w ogródkach, ale nie wszystkie są jadalne.  Pelargonia pachnąca, zwana cytrynką, grypką, anginką należy do tych o działaniu terapeutycznym.

W przeszłości wykorzystywano roślinę leczniczo dla ciała i ducha. W kuchni liśćmi i kwiatami aromatyzowano napoje, lody, ciastka, dżemy, galaretki, sałatki. Kosmetycznie dla urody, jako środek czyszczący i do wyrobu pachnideł.  W małych gruczołach wokół liści i kwiatów roślina wytwarza pachnące różą olejki eteryczne. Francuski przemysł perfumeryjny wykorzystuje je jako substytut droższego czystego olejku różanego.

Pelargonia pachnąca -anginka

Pochodzi z południowej Afryki, należy do rodziny bodziszkowatych – roślin wydzielających silny zapach. Jest krzewinką wyrastającą do 1 metra, o jasnozielonych, owłosionych powycinanych liściach. Baldachy kwiatowe na długich szypułkach koloru różowego, purpurowego lub białego. Słodko cytrynowy zapach odstrasza komary i meszki.

Bardzo łatwo się rozmnaża. Wystarczy uszczknąć łodyżkę, włożyć do wody by ukorzeniła się po kilku tygodniach. Kwitnie w maju i czerwcu, czasem ponownie w październiku i listopadzie.

Surowcem  zielarskim są kwiaty, korzenie i liście, które można stosować cały rok.  Niosą natychmiastową pomoc w wielu dolegliwościach, pomaga, więc warto mieć pod ręką.

Pelargonia pachnąca w tradycyjnym zielarstwie

W kulturach afrykańskich pelargonia pachnąca jest tradycyjnym lekarstwem na ból gardła, ucha, katar, rany, ropnie i infekcje. W Egipcie olejek geraniowy stosowano w leczeniu ran, złamań, chorób skórnych a nawet nowotworów.

Szamani z plemion Soto i Zulusów ze zmiażdżonych liści robili pastę ze zmiażdżonych liści, by tamować krwawienie, leczyć ropnie, rany siniaki, egzemy, hemoroidy, żylaki. Wywarami z korzeni obmywali pacjentów by obniżyć wysoką gorączkę. Północnoamerykańscy Indianie wykorzystywały korzenie tamtejszych odmian, dla wzmocnienia odporności, w leczeniu wrzodów i czerwonki.

Ajurweda wykorzystuje olejek geranium do stymulowania układu limfatycznego, odpornościowego, łagodzenia dolegliwości menopauzalnych i menstruacyjnych, stresu oraz leczenia problemów skórnych.

Profil energetyczny
Smak: aromatyczny, słodki, gorzki, lekko ostry ciepły i chłodzący
Energetyka: chłodzi, bądź lekko ociepla, osusza
Tkanki: śledziona, nerki, wątroba
Działanie: Odprowadza toksyczną wilgoć wewnętrzną,  nawilża tkankę skórną, rozprasza ciepło i stagnację, hamuje krwawienie  i nadmierną produkcję wydzielin, zmiękcza kamienie i twarde złogi, napina, ujędrnia tkanki

Medycyna wschodnia wykorzystuje przy biegunkach, krwotokach z nosa i narządów wewnętrznych. W zapaleniach jamy ustnej, gardła, oczu, infekcjach jelitowych, wrzodach, czyrakach, ropniach, białaczce, nowotworach. W leczeniu grzybicy, egzemy, opryszczki, obrzęków, kamieni moczowych, żółtaczki przy chronicznym zmęczeniu, depresji.  Podstawowymi właściwościami, cenionymi we wszystkich kulturach jest relaksujące, podnoszące na duchu działanie.

Geranium w medycynie współczesnej

Za główne działanie terapeutyczne odpowiadają olejki eteryczne i kwasy organiczne o bogatym składzie: m.in cytronelol, geraniol, limonen, alfa-pinen, cytral, mrówczany.  Kluczowe działania:

• Antyseptyczne, dezynfekujące, ściągające, tonizujące, moczopędne, hemostatyczne
• Przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwpasożytnicze
• Przeciwbakteryjne -badania wykazały wysoką aktywność przeciw wszystkim szczepom za wyjątkiem L. monocytogenes [1]
• Przeciwbólowe, znieczulające , łagodzące
• Poprawiające nastrój, uspokajające, lekko nasenne, odprężające, przeciwdepresyjne,
• Obniżające ciśnienie krwi powstałe na skutek stresu

Bardzo dobrze przebadano roślinę pod kątem łagodzenia stresu i stanów lękowych.  Olejek geranium odświeża, poprawia nastrój, równoważy pracę układu nerwowego, zmniejsza lęk, wycisza, uspokaja. Można stosować do inhalacji, w kąpielach, dyfuzorach.  Pomaga we wszystkich problemach emocjonalnych, krążeniowych, hormonalnych, skórnych i infekcjach układu oddechowego.

Praktyczne zastosowania pelargonii pachnącej

Okłady z listków
Uśmierzają bóle reumatyczne, głowy, nerwobóle. Dezynfekują i przynoszą ulgę w miejscach po ukąszeniu owadów, drobnych rankach, oparzeniach.  W moździerzu lub palcach miażdży się kilka listków, aż puszczą sok i przykłada.

Infekcje uszu, nosa

Nasze babcie listki anginki wykorzystywały do hamowania infekcji dróg oddechowych. Wystarczy zmiętosić listek by puścił sok i umieścić płytko w uchu lub nosie. Uśmierzy ból, odetka zapchany nos, złagodzi przykre objawy i zahamuje procesy zapalne. Jeśli zadziałamy przy pierwszych objawach infekcja się nie rozwinie. 

Choroby skóry 
W przypadku poważniejszych lub bardziej rozległych chorób skórnych typu egzema, odleżyny, wykwity skórne, czyraki pomaga napar. Kilka zerwanych listków zaparzamy kwadrans pod przykryciem w szklance wrzątku. Po odcedzeniu nasączyć bawełnianą tkaninę i przykładać na miejsca chorobowo zmienione. Napar świetnie sprawdzi się jako płukanka na ból gardła, stany zapalne w obrębie jamy ustnej, bólach zębów  i nieświeżym oddechu.

Dla odprężenia i uspokojenia
Najprościej jest zmiażdżyć listki i wdychać opary olejków eterycznych przez kilka do kilkunastu minut by się wyciszyć. Świeże listki i kwiaty można dodawać do kąpieli. Działają korzystnie dla skóry i umysłu,  relaksują, poprawiają nastrój, wyciszają.  Można aromatyzować herbatki, napoje i potrawy.

Krwotoki
Działanie przeciwkrwotoczne mają korzenie. 4 świeże korzonki geranium myjemy, kroimy i gotujemy w litrze wody. Utrzymujemy w stanie wrzenia 20 minut.

• Krwawienia wewnętrzne: co 20 minut pije się filiżankę ciepłego wywaru
• Krwotoki zewnętrzne: przemywa się rany ciepłym wywarem i nasącza opatrunki, okłady wymienia 2 razy dziennie

Wykorzystanie w domu

Pelargonia pachnąca na parapecie odstraszy meszki i komary. Inny znakomity pomysł to zaszycie listków w bawełnianej saszetce jako odstraszacz moli w kredensach i bieliźniarkach. Listki włożone do poduszki możemy wykorzystać jako łagodny środek wyciszający, uspokajający. Pelargonia pachnąca na sypialnianym parapecie odkaża powietrze i ujemnie jonizuje. Zapewnia dobry sen i wycisza.

Olejek z geranium

Z listków pelargonii o zapachu cytrynowym robi się olejek o szerszym spektrum działania. Potrzebne będą:

• Świeże listki anginki
• Olej nośnikowy – bazowy typu: jojoba, migdałowy, z pestek moreli, oliwa z oliwek
• Duży słoik z przykrywką
• Moździerz bądź tłuczek, gaza, gęste sitko
• Małe słoiki lub butelki

Olejek z geranium przepis

Świeżo zerwane listki delikatnie przepłukać w zimnej wodzie usuwając zanieczyszczenia. Osuszyć papierowym ręcznikiem. Zmiażdżyć tłuczkiem lub w moździerzu do całkowitego puszczenia soków. Rozgniecione pozostawić  kilka godzin bez przykrycia.

Przełożyć do dużego słoika i zalać olejem bazowym przykrywając surowiec w całości. Odstawić pod przykryciem w chłodne, suche miejsce na około 2 tygodnie. Co kilka dni sprawdzić zapach oleju. Jeśli nie jest wystarczająco intensywny, dodaje się więcej zmiażdżonych listków i maceruje dalej. Gdy uznamy zapach za zbyt mocny, trzeba dolać olejku bazowego, który go zneutralizuje.

Gotowy olejek odsączyć przez gęste sitko wyłożone gazą, mocno wyciskając zioła. Przelać do  wysterylizowanych butelek lub słoiczków. Przechowuje się w chłodnym, suchym miejscu. Można połączyć z olejkiem z trawy cytrynowej.

Zalety otrzymanego olejku geranium

Domowy olejek ma słabsze stężenie i moc od czystego eterycznego. Bezpieczniejszy do stosowania. Działanie: przeciwbólowe, antyseptyczne przeciwzapalne, immunostymulujące antydepresyjne, relaksujące. Zwalcza bakterie, wirusy, grzyby, patogeny.

Wykorzystanie:

• Jako antydepresant: niepokój, stany lękowe, depresja, bezsenność, nadmierna nerwowość, nadpobudliwość.
• W leczeniu chorób z przeziębienia: grypa, katara, kaszel, infekcje gardła, zatok, jamy ustnej, uszu.
• Problemów skórnych: trądzik, egzemy, opryszczka, łupież, rozstępy, blizny, cellulit, grzybica.
• Przeciwbólowo:  bóle neuralgiczne, reumatyczne, ścięgien i mięśni.
• W niestabilności nerwowej pod wpływem zmian hormonalnych: menopauza, menstruacja, choroby tarczycy
• Przy zaburzeniach krążenia, wysokim ciśnieniu krwi  ciśnienie krwi,
• Środek oparzenia, odmrożenia, ukąszenia i odstraszający owady

Zastosowania praktyczne:

• Olejek można stosować w aromaterapii, inhalacjach, jako dodatek do kąpieli
• Wcierając miejscowo w skórę i błony śluzowe, po uprzednim przetestowaniu na alergie, nadwrażliwość
• Do masaży,  rozcieńczając w oleju bazowym
• Ostrożnie doustnie dodając 1-2 krople do herbaty. Niszczy mikroorganizmy chorobotwórcze i hamują ich rozmnażanie.