Yerba mate nie tylko dodaje energii -zielarskie zastosowania

1 marca 2025
Autor redakcja

Yerba mate zwiększa poziom energii, poprawia wydolność fizyczną i trzyma w ryzach masę ciała. Tradycyjna południowoamerykańska herbatka zyskuje popularność popularność na całym świecie jako zamiennik kawy.

Idealna dla osób, które mają problem z porannym wstawaniem, rozruszaniem się. Pobudza i jednocześnie odpręża, wzmacnia koncentrację, nie prowadzi do rozdrażnienia. Mate nie jest słabszą wersją kawy, zawiera co prawda trochę kofeiny, ale ma dużo więcej do zaoferowania.

Historia yerba mate

Yerba mate jest aromatycznym naparem sporządzanym z liści ostrokrzewu paragwajskiego [Ilex paraguariensis]. Pochodzi z bujnych terenów Corrientes na pograniczu Paragwaju, Brazylii i Argentyny. Słowo mate określa zarówno napój na bazie mate, jak i naczynie w kształcie tykwy, w którym przygotowywany jest napar. W języku keczua Mathi oznacza naczynie, wykonuje je się z krowich racic i różnego rodzaju drewna.

Tradycja picia yerba mate sięga dalekiej przeszłości. Indianie Guarani zamieszkujący północno-wschodnią Argentynę już w czasach prekolumbijskich odkryli, że listki ostrokrzewu oddalają zmęczenie, łaknienie i odświeżają umysł. Początkowo pili napój cedząc przez zęby lub żuli same liście by odpędzić głód w okresach braku żywności.

Indianie susz pozyskiwali wyłącznie z dzikich roślin. W XVII wieku rośliną zainteresowali się jezuiccy misjonarze w rejonie Misiones. Niemal natychmiast zaczęli zakładać plantacje i handlować. Od Jezuitów wzięły się popularne nazwy – herbata jezuicka lub misjonarska.

Początkowo odbiorcami byli hiszpańscy żeglarze – mate chroniła ich przed szkorbutem. Bardzo szybko Hiszpanie przybywający na kontynent amerykański zaczęli przejmować tradycję picia mate. Stopniowo napój stał się popularny w całej Argentynie i Ameryce południowej.

Bogactwo aktywnych związków

Filiżanka yerba mate dostarcza 196 aktywnych związków [1]. W tym:

Witaminy A, C, E, z grupy B, wapń, mangan, żelazo, selen, potas, magnez, fosfor, cynk
Kwasy tłuszczowe, chlorofil, flawonoidy, polifenole,
Teobrominę, inozytol i mateinę – rodzaj nieuzależniającej kofeiny stymulującej układ nerwowy
Pierwiastki śladowe, przeciwutleniacze, garbniki i co najmniej 15 aminokwasów

Właściwości yerba mate i działanie:

Dostarcza solidnej dawki energii, redukuje zmęczenie, odświeża umysł, wzmaga czujność i koncentrację.
Pobudza lepiej niż kawa nie wywołując rozdrażnienia, skoków ciśnienia i problemów z zasypianiem
Pobudza do pracy mięśnie
Odpręża, poprawia nastrój i samopoczucie
Niweluje uczucie głodu, reguluje trawienie i poziom cukru
Neutralizuje wolne rodniki, ma właściwości przeciwnowotworowe [2]
Przyspiesza metabolizm i pomaga w redukcji tkanki tłuszczowej [3]
Zapobiega próchnicy zębów
Stymuluje układ odpornościowy
Poprawia parametry lipidowe [4]

Łagodny stymulant

Najbardziej cenioną cechą yerba mate jest pobudzenie i wyraźnie odczuwalny zastrzyk energii. Teobromina (występuje w kakao), jest przeciwutleniaczem uspokajającym, relaksującym umysł, częściowo przez rozluźnienie naczyń krwionośnych. Pomaga złagodzić działanie kofeiny. Szklaneczka mate łagodnie stymuluje umysł, zapewniając koncentrację i uziemienie. Dokładnie to czego potrzebujemy rano.

Jagody przypominają te ze świątecznych gałązek ostrokrzewu kolczastego, obydwie rośliny są spokrewnione. Ziele zawiera ogromne ilości przeciwutleniaczy, wzmacnia system odpornościowy, serce i układ krwionośny. Kwas chlorogenowy poprawia metabolizm glukozy i wrażliwość na insulinę. Tym samym wspomaga kontrolę wagi i ryzyko pojawienia się wielu chorób. Symfonia składników yerba mate działa bezpośrednio na hipokamp, ośrodek w mózgu odpowiedzialny za pamięć i wspomnienia.

Sposób parzenia

Susz yerba mate zalewa się wodą o temperaturze 65-75°C, zaparza 5-10 minut. Argentyńczycy wypełniają tykwę do ⅔ objętości. By napój nie był zbyt gorzki można zacząć od 2-3 łyżek. W trakcie picia uzupełnia się wodą z termosu. Nic nie stoi na przeszkodzie, by napar podawać w filiżankach i robić mieszanki.

Herbatka uspokajająca, poprawiającą koncentrację

Kawałek imbiru wielkości kciuka zalać 2 szklankami wody. Zagotować, odstawić na parę minut. Dodać po łyżeczce yerba mate i świętej bazylii. Zaparzać pod przykryciem 5-8 minut. Święta bazylia wzmacnia działanie łagodzące stres, usuwa uczucie przytłoczenia. Całość działa odświeżająco, relaksuje i wyostrza zmysły.