Ziarnopłon wiosenny – przydatne ziółko z łąk, ogrodów i podwórek

Ziarnopłon wiosenny [Ficaria verna L] inaczej jaskier, pszonak, pszonka jest rośliną wieloletnią z rodziny jaskrowatych.

Zanim większość roślin obudzi się z zimowego snu, ziarnopłon wypuszcza zielone mięsiste pędy. Wesoło żółci się w sadach, ogrodach, parkach, polach i wilgotnych zagajnikach. Do wiosennego zrywu wykorzystuje zapasy skrobi zmagazynowanej w podziemnych kłączach.

Liście rozwijają się jak tylko stopnieją śniegi. Kwitnie od marca do maja, w czerwcu roślina traci liście. Drobne kwiatuszki składają się od 8-12 płatków. Rankiem przy słonecznej pogodzie otwierają się, zamykają o zachodzie słońca lub przed deszczem. Zamknięte są prawie niewidoczne spod liści

Surowcem zielarskim jest ziele Herba Ficariae, najcenniejsze jest świeże ziele wraz z pierwszymi kwiatami.

Ziarnopłon wiosenny

Ma długą historię stosowania jako dzika jadalna i lecznicza roślina. Młode listki dodawano do sałatek, zasmażano, duszono jak szpinak. Suszone przechowywano na racje głodowe.

Na przednówku małe bulwy tworzące się w podziemnych częściach rośliny przyrządzano na wiele sposobów. Leczono nimi szkorbut, uzupełniają witaminę C.

Profil energetyczny:
Ziarnopłon ma ostry, cierpki, smak, ochładzający, osuszający.
Bardzo wysusza, obkurcza, ściąga i zwęża tkanki. Hamuje nadmierną produkcję wydzielin, napina luźne tkanki.

Od wieków stosowany zewnętrznie jako środek przeciwdziałający podrażnieniom, jako środek hamujący krwawienia, obkurczający, scalający „do kupy” rozluźnione tkanki. Liście i płatki stosowano do czyszczenia zębów.

Naparami i maściami leczono hemoroidy, wrzody, powiększone węzły chłonne przy dnie moczanowej. Rzymski lekarz Galen pisał: „Usuwa wrzody pęcherze skórne, sprawia że szorstkie zepsute paznokcie odpadają. Sok z korzeni zmieszany z miodem, wciągnięty do nozdrzy oczyszcza głowę z wstrętnych i obrzydliwych humorów.

We współczesnej medycynie

Ziarnopłon zawiera garbniki, saponiny, flawonoidy, antocyjany, kwasy organiczne i olejki eteryczne. Niektóre źródła wskazują na trujące właściwości rośliny, które jak pisze dr Henryk Różański są nieprawdziwe [1]. Ziele ma działanie:

• Przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, moczopędne, przeciwreumatyczne
• Nawet w niskich stężeniach wykazuje silne właściwości przeciwutleniające [2]
• Odtruwa, oczyszcza krew
• Skutecznie leczy hemoroidy i hamuje łysienie

Ziarnopłon przepisy

Napar z ziarnopłonu

Stosuje się świeże, młodziutkie ziele. 2 łyżki świeżego rozdrobnionego ziela zalać szklanką wrzątku, zaparzać pół godziny. Pije się 2 razy dziennie  100 ml.
Działa moczopędnie, odkaża drogi moczowe, zmniejsza obrzęki, odtruwa wątrobę. Redukuje bóle reumatyczne i artretyczne. Zewnętrznie do okładów na stany zapalne skóry, wrzody, wypryski i bolące stawy. Przy hemoroidach do lewatyw i nasiadówek. W płukankach dla włosów wypadających, łamliwych.

Wywar z suszu
3 łyżeczki suszu zalać szklanką wody, doprowadzić do wrzenia, przecedzić. Odwar popija się łyczkami przez cały dzień Pomaga przy trądziku, niezdrowej cerze.

Sok – napój
2-3 łyżki wiosennych listków z łodygami zmiksować z wodą lub mlekiem. Uzupełnia witaminę C, stosuje się przy szkorbucie.

Maść na hemoroidy
Świeże ziele ziarnopłonu zalać olejem lub oliwą. Można dorzucić liść babki lub krwawnik. Podgrzewać na małym ogniu w kąpieli wodnej kilka godzin. Po przecedzeniu dodać roztopiony wosk pszczeli, w proporcji około 10 gram na 150 ml oleju. Wymieszać i zostawić do stężenia. Stosowanie dwa razy dziennie przynosi ogromną ulgę.

Zastosowania kulinarne

Pierwsze młode listki są doskonałym surowcem do wiosennej sałatki. Posiekać młode listki i pędy. Zblanszować albo skropić sokiem z cytryny. Można dodać młodą pokrzywę, bluszczyk kurdybanek, rzeżuchę, rzodkiewkę, polać jogurtem. Dobrze smakują posiekane na chlebie z masłem lub smalcem. Można dodawać do zup, barszczów lub dusić z czosnkiem jak szpinak.