Zimowe przesilenie, iglaki i zioła

Zimowe przesilenie oznacza oznacza najkrótszy dzień i najdłuższą noc w roku. Łacińskie określenie „solstitium” pochodzi od wyrazów „”sol” – słońce i „sistere” – zatrzymać się.  Rzeczywiście można odnieść wrażenie, że tego dnia Słońce staje w miejscu, by zebrać się i powoli ruszyć ku górze.

W czasach nowożytnych zimowe przesilenie wyznacza początek sezonu zimowego. Dla starożytnych było środkiem mrocznej zimy i jednocześnie czasem nadziei. Moment przełamania władzy ciemności nad światłem wszystkie kultury celebrowały symboliczny początek odradzania się życia.

Jest to całkiem zrozumiałe, biorąc pod uwagę, że dawniej życie toczyło się zgodnie z rytmem natury i cyklami przyrody. Tradycyjnie uroczystości koncentrowały się wokół ognia i światła. Rozstawiano wszędzie świece. Do domów znoszono żywe zielone gałązki choinek i drzewka jako symbol nadziei i odrodzenia. Sięgano po rozgrzewające przyprawy korzenne i zioła, które zatrzymały w sobie letnie światło.

Tendencje przełomu roku

Po przesileniu upłynie trochę czasu, nim przyroda zacznie się budzić do życia. Po świątecznej euforii, będziemy bardziej podatni na stany depresyjne. Dlatego ważne jest by łączyć się z naturą tak często jak to możliwe, wdychać leśne aromaty i łapać światło.

Jesienno-zimowy smutek to pewnego rodzaju stagnacja, letarg, zablokowanie, gdzie wszystkie funkcje łącznie z metabolizmem zwalniają. Stan ten generalnie można zdefiniować spadkiem sił witalnych lub czynnościowych.

Zimno jest przeciwieństwem ciepła, światła, ognia. Porusza się do wewnątrz, kondensuje w środku. Reprezentuje tonacje chłodne, blade, białawe, sinawe. Czyli to co możemy zaobserwować  za oknem, i na własnej skórze, która wyraźnie blednie, szarzeje.

Ta stagnacja wywiera olbrzymi wpływ na układ nerwowy, samopoczucie psychiczne i emocje. Objawia się smutkiem, przygnębieniem, zniechęceniem, brakiem energii, koncentracji, niską motywacją, poczuciem mgły mózgowej i wszystkim co podchodzi pod stany depresyjne.

Fizycznie spowolnionym trawieniem, zaparciami, słabym krążeniem krwi i limfy. Suchą, poszarzałą skórą „bez życia” i skłonnością do zatrzymywania płynów, obrzęków. Zaburzeniami hormonalnymi, zwiększoną reakcją na zimno, słabą odpornością.

W łagodzeniu tych symptomów olbrzymią pomoc niesie natura.  Przyprawy i zioła będą wspierać organizm od momentu przesilenia do przedwiośnia. Rośliny żywiołu ognia dodadzą ciepła, wzmocnią, wspomogą trawienie. Kubek naparu z letnich ziół wniesie trochę optymizmu i podniesie na duchu.

Zioła na zimowe smutki

Komponując dla siebie herbatki, należy ocenić całość, nie tylko stan psychiczny. Wybrałam kilka ziół podnoszących na duchu z powinowactwem do splotu słonecznego, emocjonalnego serca, i takie, które przyniosą równowagę w innych obszarach.

Według dawnej medycyny emocjonalne serce obejmuje fizycznie mięsień sercowy, układ krwionośny jak i świadomy umysł.

• Pobudzające, stymulujące, aktywizujące ruch: dzika róża, dziurawiec, bazylia, melisa, mięta, kolendra, cynamon, lawenda, szafran, bazylia, szczególnie święta bazylia- tulasi, kwiat i owoc głogu, jodła.
• Trawienne, stymulujące metabolizm, wiatropędne: cynamon, imbir, pieprz czarny, pieprz cayenne, rozmaryn, mięta, kolendra, lawenda, bazylia, melisa, dzika róża
• Rozgrzewające aromaty rozpraszające zimną stagnację: czosnek , chrzan, cebula, rozmaryn, cynamon, imbir, kardamon, tymianek, oregano, bazylia,
• Adaptogeny podnoszące odporność na stres: różeniec górski, ashwagandha, gotu kola, cytryniec chiński, święta bazylia, żeń-szeń syberyjski.
• Toniki układu nerwowego: melisa, dziurawiec, serdecznik, dzika róża, głóg, werbena, lawenda, święta bazylia, mięta, rumianek, tarczyca bocznokwiatowa.
• Wspomagające wątrobę: dziurawiec, kocanka, mniszek, ostropest oraz ruch limfy: przytulia, nagietek, pokrzywa, koniczyna, łopian, szałwia

Herbatka słoneczna na zimowe przesilenie

Wymieszać w równych ilościach melisę, ziele dziurawca, kwiat i liść lipy. Łyżkę mieszanki zalać szklanką wrzątku, zaparzać kwadrans. Pije się 2-3 razy dziennie małymi łykami delektując się smakiem. „Przynosząca radość” melisa rozluźnia system nerwowy i wspomaga trawienny. Pełen światła dziurawiec łagodzi nastrój, uspokaja umysł i przywraca mózg na właściwe tory. Lipa rozwesela serce, przegania smutek, poprawia odporność.

Moc zimo-zielonych iglaków

Większość roślin zimą obumiera, powraca do korzeni albo zrzuca liście, ale iglaki są wyjątkiem. Z wielką determinacją opierają się cyklicznym zmianom. Mimo mrozu, chłodu, dosłownej i symbolicznej ciemności zachwycają żywą zielenią. Demonstrując ogromne siły życiowe, moc i wytrwałość. Stąd od wieków są doceniane za podnoszącą na duchu symbolikę i bogate lecznicze działanie.

Najpopularniejsze w Europie drzewa iglaste to sosny, świerki, jodły, jałowce, cisy, cyprysy, żywotniki. Wiele z nich ma podobne lecznicze działanie, aczkolwiek różnią się konkretnymi wskazaniami.

Główna ich moc kryje się w pachnącym żywicą aromacie, tak potrzebnym w zimowe dni.  Spacer w iglastym zagajniku, kąpiel w wywarze z gałązek pozytywnie oddziałuje na ciało, umysł i ducha. Wyraźnie energetyzuje, rozgrzewa, stymuluje, poprawia nastrój, pobudza krążenie.

Wskazane w zimnej, wilgotnej stagnacji, osłabieniu, depresji, słabej odporności.  Rozpraszają zimną wilgoć, flegmę, zastygłe, zgęstniałe płyny na skutek słabego krążenia. Młode wierzchołki, pędy z dużą zawartością witaminy C i przeciwutleniaczy mają kwaśny posmak. Niezastąpione w zimowe dni.

Działanie: przeciwzapalne, antyseptyczne, antybakteryjne, przeciwdrobnoustrojowe, wiatropędne, wykrztuśne, pobudzające, stymulujące krążenie, wzmacniające.
Głównym powinowactwem działania jest układ oddechowy, obejmujący zatoki, gardło, oskrzela, płuca. Aromatyczne olejki zmniejszają przekrwienie, rozrzedzają śluz, pomagają wydalić mokrą flegmę ułatwiając odksztuszanie. Rozluźniają mięśnie tchawicy i oskrzela, rozgrzewają je, stymulując w tych partiach krążenie. Głęboko otwierają płuca, znacznie poprawią wymianę tlenową.

Stymulują układ krążenia, trawienny, wzmacniają odporność i system nerwowy. Niektóre działają głębiej. Jałowiec stymuluje nerki i drogi moczowe, cyprys obszar miednicy i układ rozrodczy. Można je stosować w postaci herbatek, nalewek, syropów, maści, inhalacji, kąpieli.

Nie mają typowego działania przeciwbólowego, ale mogą złagodzić bóle pobudzając miejscowo krążenie. Otwierając naczynia włosowate, pomogą odprowadzać toksyny i produkty przemiany materii, kumulujące się w środowisku zimnej, wilgotnej stagnacji. Z biegiem czasu, nie leczone wyzwalają reakcję zapalną, co prowadzi do bólu stawów i układu mięśniowo-szkieletowego.

Zastosowania

Gałązki iglaków stosuje się zewnętrznie na różne sposoby. Najpopularniejsze są inhalacje i kąpiele. Finowie w saunach wykorzystują gałązki do chłostania, co pobudza krążenie obwodowe. Fajnie sprawdzają się domowe kociołki inhalacyjne. Wystarczy napełnić garnek z wodą świeżo pozyskanymi gałązkami i podgrzewać na ogniu. Natychmiast pomieszczenie napełnia się cudownym aromatem. Powietrze nawilża, a olejki lotne dezynfekują układ oddechowy. Do użytku wewnętrznego najlepsze są nalewki ze świeżo pozyskanego surowca. Terpeny słabo rozpuszczają się w wodzie, ale herbatki i syropy również działają korzystnie.

Zimowa nalewka z iglaków

Prawie pełna szklanka posiekanych, świeżo zebranych zielonych igieł dowolnych drzew: sosny, świerku, jodły, cedru, dwa owoce jałowca. Półtorej szklanki wódki lub brandy. Szklanka cukru i ½ szklanki wody. Oczyszczone, posiekane igiełki skropić spirytusem. Z cukru z wodą zagotować syrop. Ziołowe składniki umieścić w słoiku, zalać syropem, dolać alkohol.

Wymieszać i odstawić w temperaturze pokojowej na dwa tygodnie. Po przefiltrowaniu można dosłodzić miodem i przelać do butelki. Stosuje się łyżeczkę nalewki do zimowych herbatek.

Przepis na choinkową maść św. Hildegardy TUTAJ.