Drapacz – błogosławiony oset działa wszechstronnie

Drapacz lekarski [Cnicus benedictus L.] nazywany jest błogosławionym ostem, drapaczem benedyktyńskim, bernardynkiem.

Rośnie dziko w rejonach Morza Śródziemnego, w Polsce uprawiany w ogrodach. Jest jednoroczną rośliną z rodziny astrowatych. Wyrasta do ok 50 cm, przekrojem podobny jest do ostu. Żółte kwiaty są zaopatrzone w kolce i puch. Rozgałęzione łodygi i liście pokrywa lepka wydzielina.

Drapacz dobrze znano w starożytności aczkolwiek pod innymi nazwami m.in la cardo fanto. O drapaczu pisali Pliniusz i Dioskorides – największe autorytety, na które powoływano się w publikacjach medycznych aż do XVII w.

Drapacz lekarski w dawnych wiekach

Po raz drugi roślinę dkryto w średniowieczu, kiedy ludność dziesiątkowały zarazy, a dotychczas stosowane medykamenty nie sprawdzały się. W czasie epidemii dżumy ziele drapacza zaczęto coraz chętniej ziele uprawiać w przydomowych i przyklasztornych ogrodach. Stosowano jako lekarstwo przeciw „morowemu powietrzu” i rozmaitym chorobom. Nie bezpodstawnie przypisywano drapaczowi różnorakie działanie.

Marcin Siennik pisał w przekładzie Sekretów Aleksego z Piemonu:

Leczy zawrót głowy, mózg i wzrok posila. Nieżyt i żołądek czyści, flegmę wypędza, chuć ku jedzeniu wzbudza, ból odejmuje… Leczy wrzody i rany gdy mech z jego główek przykładają.

We włoskim oryginale jest „bambace bianca quando ha fatto il fiore” czyli puch biały, który tworzy się kiedy kwiaty zaczynają kwitnąć.

Skąd nazwa błogosławiony? Legenda mówi, że drugi człon nazwy – benedictus – nadał  roślinie cesarz Fryderyk III, którego drapacz wyleczył z dokuczliwych migren. Dziś o drapaczu wiemy dużo więcej, ale korzystamy mało choć  to roślina o dużej skuteczności i szerokim zastosowaniu leczniczym.

Drapacz lekarski właściwości lecznicze

Surowcem lekarskim jest ziele drapacza, które zawiera substancje gorzkie, m.in knicynę i benedyktynę i szereg związków o działaniu: tonizującym, oczyszczającym krew, przeciwzapalnym, odkażającym, moczopędnym, regulującym przemianę materii.

Główne zastosowania:

• W schorzeniach układu trawiennego, niestrawnościach, wzdęciach, gazach, nieżycie błon śluzowych przewodu pokarmowego
• Złej przemianie materii, braku apetytu, anoreksji
• Przy upośledzonym trawienie i przyswajaniu – wzmaga wydzielanie soków trawiennych i kwasu żołądkowego.
• Nadmiernym rozroście patogennej flory bakteryjnej
• Działa skutecznie przeciw różnym szczepom bakterii i drobnoustrojów [1]
• Pomaga przy osłabieniu funkcji wątroby, dróg żółciowych, śledziony, trzustki, nerek
• Łagodzi stany zapalne, zawiera związki o działaniu antybiotycznym,
• Zewnętrznie leczy wrzody, czyraki, trudno gojące się rany, wysypki, trądzik
• Wzmacnia serce, mózg i pamięć
• Pomaga przy nerwicach, histeriach
• Znakomicie przywraca siły osobom wyczerpanym, osłabionym, rekonwalescentom

Drapacz jest gorzkim ziołem o chłodzącej naturze. Zimny ​​napar działa tonizująco, ciepły napotnie, pobudza krążenie.  Przy nadczynności vata (za dużo żywiołu powietrza, wiatru) prowokuje wymioty.

Dawniej drapacz polecano m.in w leczeniu raka. Badania przeprowadzone pod kątem właściwości przeciwnowotworowych i stanom zapalnym dają obiecujące wyniki.  [2] 

Jak stosujemy drapacz lekarski ?

Napar z ziela drapacza
2 łyżki rozdrobnionego ziela parzymy kwadrans w szklance wrzątku. Po przecedzeniu pije się 2-3 razy dziennie 1/3 szklanki.  Poprawia trawienie, przyswajanie i ogólnie wzmacnia.  Przy biegunkach, nieżytach i hemoroidach łączy się z wiązówką błotną i pięciornikiem kurzym zielem.

Odwar z ziela drapacza
2 łyżki ziela zalewamy szklanką gorącej wody. Gotujemy 5 minut na małym ogniu. Parzymy pod przykryciem 15 minut. Pije się 1/4 szklanki 3 razy dziennie przed jedzeniem. Stosuje w dolegliwościach trawiennych i  braku łaknienia. Ogólnie wzmacnia i przywraca siły.

Herbatka z drapacza
Przy leniwej okrężnicy i zaparciach Przepis

Nieżyt żołądka i jelit
Mieszamy w równych ilościach:

• Ziele drapacza, rdestu ptasiego, pokrzywę, miętę, dziurawiec,
• liść poziomki, czarnej porzeczki, orzecha włoskiego i korzeń żywokostu

Napar z łyżki ziół na 1/2 szklanki wody gotuje się 3 minuty. Pije 2 razy dziennie między posiłkami.

Marskość wątroby
Mieszamy po 50 g ziela drapacza, korzenia pokrzywy i ziaren owsa. 2 łyżki mieszanki zalewamy 1/2 litra wrzątku. Gotujemy 10 minut i przecedzamy.  Pije się filiżankę wywaru 1-2 razy dziennie. 10 minut przed zażywa łyżkę miąższu lub soku aloesu.

Mieszanka odtruwająca organizm o. Grzegorza Soroki

• Wymieszać po 100 g ziela drapacza, fiołka trójbarwnego, nawłoci.
• Po 50 g krwawnika, skrzypu, dziurawca, macierzanki.

Łyżeczkę mieszanki zaparza się 20-30 minut w szklance wrzątku. Pije małymi łykami 2-3 razy dziennie.

Mieszanki Witolda Porzęckiego przeciw białaczce
Mieszamy w równej ilości:

• ziele hyzopu, bazylii, drapacza, korzeń arcydzięgla, kłącze tataraku i pięciornika.

Łyżkę ziół zalać szklanką wrzątku. Parzyć pod przykryciem 20-30 minut. Przecedzić. Pije się gorące po 3 razy dziennie między posiłkami.  Zamiennie można stosować: korzeń lukrecji, arcydzięgla, ziele drapacza, kłącze tataraku i pięciornika.

Drapacz wchodzi w skład ziół szwedzkich o wielokierunkowym działaniu. Przepis wg receptury opracowanej przez prof. Ożarowskiego tutaj