Szczawik zajęczy – właściwości, zastosowanie i przepisy

Szczawik zajęczy (Oxalis acetosella L.) występuje powszechnie w całej Europie. Każdy na pewno zna ze spacerów po lesie dziką roślinkę podobną do koniczyny z kwadratowymi listkami. To właśnie szczawik zajęczy.

Wydawałoby się, że ziele nie warte uwagi. Jednak szczawik zajęczy jest przydatny zarówno do celów kulinarnych jak i leczniczych. Roślina jest praktycznie bez zapachu, ale ma bardzo charakterystyczny i niepowtarzalny smak. Kwaskowaty podobny do limonki, lekko korzenny ale nie gorzki – dlatego może wzbogacić wiele potraw.

Roślina zawiera bardzo dużo witaminy C, dużo więcej niż owoce cytrusowe, witaminy z grupy B, bardzo dużo wapnia i ma właściwości lecznicze. Skutecznie gasi pragnienie.

Szczawik zajęczy leczy leczy szkorbut, ma działanie moczopędne, oraz chłodzące – przydatne w stanach gorączkowych. W medycynie ludowej używany jest w schorzeniach układu moczowego i leczeniu krwotoków. Jednakże nie powinny jej używać osoby z kamicą nerkową czy cierpiące na podagrę ze względu na zawartość szczawianów.  Pomaga przy niestrawności,  zatruciach krwi. Oczyszcza krew lepiej niż pokrzywa. Pomaga przy żółtaczce, wymiotach, stanach zapalnych nerek i pęcherza, zapaleniach dziąseł, pleśniawkach oraz robaczycy przewodu pokarmowego. Są doniesienia że pomaga, także w chorobie nowotworowej.

Jak stosować szczawik zajęczy

Ziele pobudza trawienie i wydzielanie śliny, zjedzenie kilku świeżych listków likwiduje zgagę, oczyszcza wątrobę . Wystarczy jeść przez kilka dni szczawik z oliwą z oliwek.

Sok z liści po gotowaniu, zmienia kolor na czerwony . Sok leczy rany, oczyszcza krew i może być stosowany jako płyn do płukania jamy ustnej i gardła, leczy owrzodzenia, siniaki i obrzęki. Ma działanie podobno lepsze niż  sól Epsom. Szczawik zajęczy można dodawać dla smaku sałatek, zup czy twarożków czy innych, np. jako farsz do pieczonych ryb – nadaje niepowtarzalne walory smakowe.

Przepisy na szczawik zajęczy :

Zupa ze szczawiku zajęczego
1 szklanka liści szczawiku
1 cały dymka wraz z cebulą  drobno posiekana
3 lub 4 pomidory gruntowe
2 litry wody
sól i świeżo zmielony czarny pieprz
śmietana

Lekko podsmażyć cebulę wraz z dymką, dolać wodę  i gotować przez 10 minut, dodać szczawik, pomidory, przyprawić,  lekko schłodzić i dodać śmietanę. Wychłodzić w lodowce, podawać jako chłodnik ze świeżym chlebem. Niezapomniany smak i walory zdrowotne.

Herbatka lecznicza ze szczawiku 
Zaparzyć w szklance wrzątku łyżkę świeżego lub suszonego ziela. Najlepiej przed snem.

Lemoniada:
Zagotować świeże lub suszone zioła w wodzie, schłodzić lodem, osłodzić do smaku np. miodem. Gasi pragnienie lepiej niż każdy inny napój.

Pesto 
3 ząbki czosnku, co najmniej ½ szklanki ziela, ½ łyżeczki dobrej soli i łyżka oliwy z oliwek. Zblendować a otrzymamy o wyjątkowym smaku i walorach zdrowotnych pesto do makaronu, kanapek i sałatek.

Przepisy dr. Różanskiego

Sposoby podawania: świeże ziele szarpane, nalewka na świeżym rozdrobnionym zielu (1:5, na wódce), macerat ze świeżego ziela (wytrawianie rozdrobnionego ziela wodą przegotowaną lub zdrojową przez 4-6 godzin). Nalewka pobudza krążenie krwi wieńcowe i może wpływać wzmacniająco na siłę skurczu mięśnia sercowego. Może zapobiegać kołataniu serca (5-10 ml nalewki 1-2 razy dziennie).

Na zimę ziele zmielić na papkę i zamrozić (uwaga na aluminiowe maszynki do mięsa!, reagują z sokiem szczawika; proponuje blendery bez aluminium). Sok-macerat z ziela zamrozić w kostki lodowe (wlać do torebek na lód i do zamrażalnika, spożywać jako źródło kwasów karboksylowych – znanych z cyklu Krebsa, witaminy C, soli potasowych i żelaza, flawonów, chlorofilu).

Szczawik roztarty z olejem lnianym/tranem ładnie przyspiesza gojenie ran i owrzodzeń.

W medycynie ludowej odwar z owoców szczawika miał zastosowanie w leczeniu Spermatorrhea, czyli nasieniotoku (mimowolnego wytrysku nasienia). Z owoców szczawika przygotowywano odwar (pogotować kilka minut, pić małymi porcjami 1-2 szklanki odwaru dziennie).