Ajwan pachnie tymiankiem, bo zawiera ten sam aromatyczny olejek – tymol. Małe nasionka kminku koptyjskiego są nieodzownym składnikiem kuchni indyjskiej, ziołem pierwszej pomocy domowych apteczek i ważnym środkiem leczniczym ajurwedy.
Pochodzący z Egiptu i Turcji kminek koptyjski jest uprawiany na Bliskim Wschodzie, Iranie, Pakistanie i Indiach, a używany w wielu kuchniach świata. Liście, kwiaty i nasiona mają ogromne korzyści zdrowotne.
Ajwan kminek koptyjski
Chropawiec wonny [Trachyspermum ammi] pochodzi z Egiptu i Turcji. Jest jednoroczną rośliną z gatunku selerowatych, spokrewnioną z kminkiem, kuminem i koprem włoskim. Dorasta do 60-90 cm. Wyróżniają go pierzaste iście i baldachimy jasnych, małych kwiatów, charakterystyczne dla tego gatunku.
Małe, pałąkowate, pasiaste nasiona nazywane ajwan, ajwain, carom, o tymiankowym aromacie mają bardzo ostry smak. Do potraw dodaje się je bardzo oszczędnie, by nie zdominowały smaku. W starożytnym Egipcie były powszechnie używane jako lekarstwo na dolegliwości trawienne. Ludzie trzymali je w domach by odpędzić złe duchy, przywołać szczęście, bogactwo i zdrowie.
W tradycyjnym zielarstwie
W tradycyjnym zielarstwie, medycynie arabskiej, perskiej ajwan stosowano w leczeniu dolegliwości układu trawiennego i oddechowego u ludzi i zwierząt gospodarskich. W średniowiecznej Europie nasiona ajwanu zwane zielem biskupim były powszechnie znane jako środek na niestrawność. Chropawiec wonny uprawiano w ogrodach klasztornych na surowiec do wyrobu leczniczych mikstur i syropów.
Ajurweda uważa nasiona carom jako jeden z najlepszych środków ziołowych leczących wszelkie zaburzenia vata dosha. Stosuje od banalnych dolegliwości typu niestrawność, po poważniejsze schorzenia: głęboko osadzone bóle, atonię tkanek i nowotwory układu pokarmowego.
Profil energetyczny
Smak: aromatyczny, pikantny, cierpki, lekko gorzki
Energetyka: mocno rozgrzewa, osusza
Tkanki: płuca, serce, nerki, śledziona, krew
Działanie: wzmacnia qi, rozprasza toksyczną wilgotną stagnację, stymuluje ruch na zewnątrz i do góry, rozprasza zastój, letarg
Ajwan ma lekko gorzki, bardzo pikantny smak. Jest ostrzejszy od czarnego pieprzu, ale energetycznie bardziej lekki, subtelny. Szybko rozprasza zastoje we krwi, rozszerza naczynia krwionośne. Wzmacnia ogień trawienny, łagodzi gazy, wzdęcia. Wskazany przy „zimnym” trawieniu. Jego ognista natura stymuluje wytwarzanie soków trawiennych i żółci. Zbyt duża dawka wywołuje pocenie, pogłębia suchość tkanek. Uspakaja vata, kapha, wzmacnia pitta.
Co mówi nauka?
Nasiona ajwan są bogate w olejki eteryczne witaminy, minerały, przeciwutleniacze, karotenoidy, luteinę. Wonny olejek składa się prawie połowie z tymolu. Działanie: silnie przeciwzapalne, bakteriobójcze, grzybobójcze, detoksykujące, aseptyczne, rozkurczowe, przeciwbólowe, wiatropędne, moczopędne, żółciopędne, wykrztuśne, przeciwnowotworowe.
Zastosowania:
- Infekcje układu oddechowego, zakażenia grzybicze i bakteryjne, kaszel, katar, zapalenie oskrzeli, astma
- Zaburzenia żołądkowo-jelitowe, biegunki, kolki, zatrucia pokarmowe salmonella, E.coli, niestrawność, wzdęcia, zgaga, słabe wydzielanie soków i enzymów trawiennych, nadwaga
- Wysokie ciśnienie krwi, zwężenie naczyń krwionośnych, hemoroidy
- Bóle stawów, mięśni, reumatyzm, obrzęki, RZS,
- Infekcje jamy ustnej
- Przedwczesne siwienie włosów, łupież, świąd, infekcje skórne, zmarszczki, przebarwienia,
- Osłabienie, nisko poziom energii, mgła mózgowa
Ajwan przepisy
Nasiona rzadko spożywa się na surowo, zwykle prażone na suchej patelni lub smażone na maśle ghee, dzięki czemu przyprawa nabiera bardziej subtelnego aromatu. Ajwan jest znakomitą przyprawą do roślin strączkowych, warzyw korzeniowych, pieczywa, przekąsek i pikantnych potraw, dodając pod koniec gotowania. Przyprawa jest idealna na zimę, latem niewskazana.
Woda ajwain
Ma przyjemny aromat i ostro-cierpki smak. Dwie łyżeczki uprażonych na suchej patelni nasion ajwan zalać 2 szklankami wody. Mieszając gotować na średnim ogniu 8-10minut i przecedzić. Można dosłodzić miodem lub dodać odrobinę soku z cytryny.
Wzmacnia ogień trawienny, oczyszcza przewód pokarmowy, łagodzi wzdęcia, kolki, przyspiesza metabolizm. Regularne picie wody ajwain na pusty żołądek pomaga spalać tkankę tłuszczową, wspomaga odchudzanie. Pomaga na bolesne skurcze miesiączkowe.
Olejek ajwain
Stosuje się przy reumatoidalnym zapaleniu stawów, łagodzi ból ucha, zębów, odstrasza komary. Odrobina dodana do pasty do zębów odświeża, zapobiega próchnicy i stanom zapalnym.
Słabe lub siwe włosy
Dla wzmocnienia włosów i przeciw siwieniu trzeba podgrzewać niewielką ilość oleju kokosowego nasionami ajwan, dodatkiem liści curry lub cebuli. Po przecedzeniu ciepłe olejek wmasowuje się we włosy, zostawia na noc. Rano myje łagodnym szamponem.