Aksamitki na system nerwowy, bezsenność, bóle i odporność

Aksamitki [Tagetes] popularne i lubiane rośliny ozdobne mają, o czym nie każdy wie, liczne właściwości lecznicze.

Te piękne kwiaty obecnie są uprawiane na całym świecie. Dekoracyjne, wytrzymałe i odporne na warunki klimatyczne. Do Europy przywędrowały w XVI wieku z Ameryki Południowej, gdzie z powodzeniem stosowano je w medycynie etnicznej. Wykorzystywano jako środek o działaniu przeciwbólowym,  przeciwzapalnym, wyciszającym system nerwowy.

W czasach inkaskich, skazanym więźniom przed rytuałami ofiarnymi podawano dla uspokojenia herbatki z aksamitek i używano z nich kadzideł.

Aksamitki właściwości lecznicze

Aksamitki należą do rodziny astrowatych, obejmujących ponad 50 gatunków.

Najbardziej popularne o potwierdzonych właściwościach terapeutycznych to aksamitka wyniosła [Tagetes erecta] i rozpierzchła [patula].  Nazwa etniczna aksamitki wyniosłej wywodzi się od słowa nahuatl, nāhuatlàtōlli, „cempohualxochitl” co oznacza dwudziestopłatkowy kwiat.

Lecznicze działanie aksamitek obejmuje m.in właściwości:

• silne antyoksydacyjne, rozkurczowe,
• antybakteryjne, przeciwpasożytnicze, przeciwbólowe [1],
• napotne, wykrztuśne przeciwzapalne
• przeciwnowotworowe
• neuroprotekcyjne, zmniejszające ryzyko chorób Alzheimera, Parkinsona [2] 
• moczopędne, żółciopędne
• chroniące komórki wątroby, regenerujące narząd
• rośliny mają zbawienny wpływ na układ nerwowy: poprawiają nastój, uspokajają, łagodzą napięcia nerwowe, działają antydepresyjnie
• pomagają w bezsenności, ułatwiają zasypianie
• ze względu na dużą zawartość luteiny wzmacniają oczy i widzenie
• poprzez układ nerwowy działają na odporność i ogólną równowagę organizmu
• zewnętrznie łagodzą problemy skórne

Zawierają dużo luteiny, karotenoidów,  zeaksantyny, choliny, saponinów, garbników, śluzów i kwercetyny.   Znajdują zastosowanie w kuchni – kwiaty są jadalne.  Dobrze smakują w sałatkach, zupach, sosach.

Leczniczo aksamitki można stosować:

• W nieżytach dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, układu moczowego
• Dolegliwościach trawiennych, kolkach, wzdęciach, bólach brzucha
• Zakażeniami boreliozą, gronkowcami, paciorkowcami, grzybami np. candidą
• Dolegliwościach wątroby
• Pasożytach – nicienie, glisty, włosienie
• Bólach kości, stawów, reumatycznych
• Osłabieniu układu nerwowego, nerwicach, depresjach
• Bezsenności, wybudzaniu nocnym
• Ogólnym osłabieniu, infekcjach, nadmiarze śluzu
• Zewnętrznie w problemach skórnych, ranach, po cesarskim cięciu, chorobach oczu, zapaleniu spojówek
• Kosmetycznie przy przebarwieniach skóry, szybszym  starzeniu

Przepisy z aksamitek

Surowcem leczniczym są części naziemne: ziele z kwiatem. Najczęściej stosuje się leczniczo i w kuchni płatki kwiatu, o cierpko gorzkawym smaku. Zbieramy i suszymy jak kwiaty nagietka w suchym, przewiewnym, zacienionym miejscu.

Napar z aksamitek

Łyżkę świeżych lub łyżeczkę suszonych płatków kwiatu aksamitki parzy się 15-30 minut w szklance wrzątku – woda lub gorące mleko.  Kilka minut przed zalaniem można skropić spirytusem, by wydobyć więcej właściwości.

Pije się 1-2 razy dziennie 100 ml w nieżytach jelit i dróg oddechowych. W depresji i stanach lękowych po 200 ml w 2-3 dawkach dziennie.  Do stosowania zewnętrznego robi się mocniejsze napary: 2-3 łyżki na szklankę wody.

Napar z aksamitki na wodzie zakwaszonej witaminą C (0,5-1%) zmniejsza cienie pod oczami i przebarwienia skórne.

Nalewka z aksamitek

Z części naziemnych ziele, kwiat, listki. 1 część rozdrobnionego ziela zalać 2 częściami spirytusu 70%. Odstawić na 14 dni w ciemne, suche miejsce.  Przefiltrować.

Aksamitki z wyciągu zalać 40% wódką żytnią w stosunku 1 część surowca na 2 części alkoholu. Odstawić na tydzień. Przefiltrować. Oba wyciągi połączyć.

Stosuje się 1-2 razie dziennie 5-15 kropli rozpuszczonych w wodzie. Wskazania – migrena, bóle głowy, mięśniowe, kostne, nieżyty, depresja, stany lękowe. Słabe wydzielanie żółci, infekcje układu oddechowego i pokarmowego, bóle miesiączkowe.

Krem z aksamitek 
W kosmetyce kwiaty aksamitki są wykorzystywane jako składnik perfum, aromaterapii i kremach. Domowym sposobem zrobimy krem/maść.

2 garście świeżych płatków aksamitek skraplamy alkoholem. Po godzinie wsypujemy do garnka, dodajemy  2 szklanki smalcu gęsiego lub oleju kokosowego. Ogrzewamy na bardzo małym ogniu godzinę. Odstawiamy na kilka godzin pod przykryciem do naciągnięcia. Następnie raz jeszcze podgrzewamy, przecedzamy i przelewamy do słoiczka.

Zastosowania: maść przeciwbólowa, krem pod oczy, do twarzy, szyi i balsam do ciała. Zmniejsza przebarwienie, nadaje skórze gładkość, miękkość, odmładza. Regeneruje pękający naskórek na piętach, dłoniach, pomaga w grzybicach.