Dziewanna wielokwiatowa [Verbascum thapsus] jest piękną, wyniosłą, niepospolitą rośliną. Nazwa być może pochodzi od imienia słowiańskiej bogini Dziewanny lub słowa dziewa, które w dawnej polszczyźnie oznaczało dziewczynę, dziewicę.
Gdzie rośnie dziewanna, tam bez posagu panna głosi stare polskie przysłowie. A to dlatego, że roślina nie ma wygórowanych wymagań. Wyrasta na słabych glebach, nawet piaskach, łąkach, polach, skrajach lasów i w ogrodach.
Łatwo ją dostrzec i nie sposób pomylić z innym ziołem. Dostojna panna potrafi osiągnąć wysokość dwóch metrów. Szczyty potężnej łodygi zdobią kwiatostany żółtych kwiatków.
Dziewanna wczoraj i dziś
Urokliwe, miodem pachnące ziele było dobrze znane Słowianom. Dziewczyny zbierały kwiaty dziewanny, gotowały z nich wywary i myły włosy. Mówi się, że tym zabiegom zawdzięczały swe słynne słowiańskie pszeniczne warkocze. Płukanki z dziewanną rozjaśnią sploty i nadają fryzurze złocistego blasku. Skórze dodają miękkości i zdrowy wygląd.
W medycynie ludowej dziewannę powszechnie stosowano w chorobach dróg oddechowych. Wewnętrznie leczono podrażnienia płuc, kaszel, astmę, zapalenie oskrzeli. Okładami z liści łagodzono oparzenia, stłuczenia i nerwobóle. Kąpiele z dziewanną stosowano przy reumatyzmie, stanach zapalnych, chrypce. Zmiękcza, koi, łagodzi podrażnienia, chłodzi.
Niedawno okazało się, że zawarte w kwiatach dziewanny składniki niszczą wirus opryszczki, grypy A, B i ptasiej grypy FPV. Potwierdziły to badania kliniczne przeprowadzone na warszawskiej Akademii Medycznej. [1]
Energetyczne działanie
Surowcem leczniczym są kwiaty, liście i korzenie. Dziewanna ma gorzko, cierpki smak z odrobiną słodyczy i słonego. Jest śluzowata, chłodzi, koi i nawilża podrażnione tkanki. Wspiera układ limfatyczny, oddechowy, nerwowy i krążenia. Nawilża suchą, podrażnioną tkankę płuc, ale pomaga również leczyć złamania i zmniejszać obrzęki węzłów chłonnych.
Kwiaty łagodzą ból i stany zapalne. Nawilżają i odbudowują tkanki układu oddechowego, rozrzedzają śluz. Pomocne przy suchym kaszlu, rozedmie, przewlekłej astmie i POChP. Sprawdza się przy przekrwieniu zatok, szczególnie u osób, którą są za bardzo „w głowie” i za dużo myślą.
Liście dziewanny leczą stawy i polepszają smarowanie. Pomagają przy złamaniach z przesunięciem, łagodzą nerwobóle spowodowane uciskiem i podrażnienia nerwów rdzeniowych kręgosłupa. Olejek z kwiatów jest doskonałym lekarstwem na bóle i stany zapalne uszu.
Mocna prosta łodyga przywodzi skojarzenia z kręgosłupem. Toteż na głębszym poziomie dziewanna daje silną podstawę i mocny kręgosłup. Pomaga stać prosto w obronie własnych przekonań, nie uginać się presji społecznej. Usuwa słabości i niezdecydowanie.
Profil biochemiczny
Za działanie lecznicze odpowiedzialne są zawarte w kwiatach i liściach saponiny, flawonoidy, irydoidy i śluzy. Przetwory z dziewanny stosuje się w postaci herbatek, syropów, olejków bądź nalewek.
Dziewanna działa:
- Łagodząco, zmiękczająco i ściągająco (krwawienia z płuc i jelit)
- Rozrzedza flegmę, uśmierza ból, uspakaja, rozluźnia
- Ma właściwości przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe
Stosuje się przy:
- Chorobach wirusowych, przeziębieniu, kaszlu astmie, zapaleniu tchawicy, oskrzeli, infekcjach ucha.
- Palpitacji serca, chorobie wieńcowej, dusznicy bolesnej.
- Biegunkach, migrenach, chorobach dziecięcych: zapalnie migdałków, odra, ospa, świnka
- Oparzeniach, odmrożeniach, stłuczeniach, ranach, złamaniach
Dziewanna przepisy domowe
Kwiaty dziewanny zbierany w lipcu i sierpniu w godzinach porannych. W pełnym słońcu szybko zamykają się i wysychają. Wyskubane żółte płatki suszymy w przewiewnym miejscu rozłożone cienką warstwą. Parzone herbatki można w okresie przeziębień. Z malwą lub tymiankiem przy suchym kaszlu.
Herbatka z kwiatów dziewanny
Łyżkę suszonych kwiatów dziewanny zaparzamy pod przykryciem 15 minut w szklance wrzątku. Można dosłodzić miodem. Pije się małymi łykami 3-4 razy dziennie, ostatnią szklankę przed snem. Naparem płucze się gardło przy chrypce i anginie.
Herbatka kwiatów dziewanny niszczy wirusy grypy i bakterie chorobotwórcze. Zapobiega ewentualnym powikłaniom. Działą napotnie, usuwa nadmiar gorączki. Łagodzi łagodzi grypowe bóle mięśni, głowy i stawów. Pomaga szybciej regenerować podrażnione błony śluzowe dróg oddechowych i łagodzi napady kaszlu. Jest bezpieczna dla dzieci.
Odwar na oskrzela
3 łyżki kwiatów dziewanny zalewamy 4 szklankami wody. Doprowadzamy do wrzenia i odstawiamy do naciągu pod przykryciem 15 minut. Po odcedzeniu pije się cały dzień w kilu porcjach.
Płukanka do rozjaśniania i wzmocnienia włosów
8 łyżek stołowych kwiatów dziewanny zalewamy 2 szklankami zimnej wody. Gotujemy na małym ogniu ½ godziny. Po wystudzeniu i odcedzeniu spłukujemy włosy, by nabrały puszystości i złotego odcienia. Wywar można dolać do kąpieli, uspokaja i łagodzi bóle reumatyczne.
Domowe przetwory z dziewanny
Syrop z dziewanny do słoiczków na zimę
- Składniki: ½ litra kwiatów dziewanny, litr wody, 70 dkg cukru, sok z cytryny
- Świeżo zebrane kwiaty rozsypujemy na jasnym papierze i zostawiamy na 15 – 20 minut. Mogą wyjść robaczki, usuwamy je. Wsypujemy do garnka, zalewamy zimną wodą. Bardzo powoli doprowadzamy do wrzenia. Zdejmujemy z ognia, odstawiamy pod przykryciem na 24 godziny.
- Odcedzamy mocno odciskając przez płótno. Do wywaru dodajmy cukier i odrobinę soku z cytryny. Gotujemy na małym ogniu 1-2 godziny. Zlewamy do słoiczków i szczelnie zakręcamy.
Syrop powinien mieć intensywnie żółty kolor. Ma właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe, wykrztuśne, ściągające, lekko uspokajające. W czasie infekcji podaje się dzieciom łyżeczkę kila razy dziennie, dorosłym łyżkę.
Dziewanna w syropie bez wody
- Kwiaty dziewanny układamy warstwami w słoju, przesypując każdą cukrem.
- Odstawiamy na kilka dni w słońcu na parapecie aż puści sok.
- Sok zlewamy i przecedzamy przez gazę.
- Stosuje się 3-4 razy dziennie łyżkę przy kaszlu, bólach gardła, problemach trawiennych.
Olejek z dziewanny
- Dwie pełne garście świeżo zebranych kwiatów dziewanny zalewamy w słoiku 2 szklankami oliwy z oliwek.
- Lekko przymknięty słoik stawiamy w słońcu na parapecie na 2 tygodnie. Co kilka dni wstrząsamy.
- Odcedzamy, odciskami mocno i przelewamy do słoiczków.
Olejek z dziewanny pomaga na problemy skórne, ropnie, trądzik, wrzody, oparzenia, odmrożenia. Jest doskonałym, odmładzającym kosmetykiem do twarzy. Działa skutecznie przy egzemach kanału ucha, zapaleniach i ostrych bólach. Zakrapla się pipetką trzy krople 2-3 razy dziennie.
Polecam.