Dzika róża – receptury lecznicze, kosmetyczne i kulinarne

Dzika róża [Rosa canina] zachwyca pięknem i zniewalającym zapachem. Od zamierzchłych czasów różane krzewy zdobiły parki i ogrody, w tym jeden z 7 cudów antycznego świata – wiszące ogrody w Babilonie.

Od wieków doceniano też jej walory smakowe i zdrowotne. W starożytnym Rzymie wypełniano płatkami róży poduszki – aromat olejków eterycznych uspokajał i przywodził słodkie sny. Antyczne piękności stosowały powszechnie wodę różaną jako tonik. Popularne były kąpiele w płatkach róży i różane smarowidła dla zachowania alabastrowej cery.

Z owoców robiono znakomite przetwory.

Dzika róża występuje w całej Polsce, dziko rośnie na brzegach lasów, przy drogach, ogrodzeniach, miedzach. Ma wiele nazw: szypszyna, głóg polny, róża polna, cierniowa i psia … od łacińskiego rosa canina.

Jest niezbyt wysokim krzewem o łukowato wygiętych pędach, pokrytych kolcami. Złożone liście składają się z pięciu jajowatych, ząbkowanych na brzegach listków.  Różowe lub bladoróżowe kwiaty kwitną pojedynczo od maja do czerwca.

Jaskrawe, czerwone owoce zwane szupinką pojawiają się z końcem lata. Są owalne lub okrągłe, o twardych błyszczących skórkach. Zawierają liczne, żółtawe nasionka z ostrymi szczecinkami.

Zbiór dzikiej róży

• Płatki dzikiej róży zbieramy w maju i czerwcu, podczas suchej pogody. Od razu rozkładamy do suszenia w zacienionym, przewiewnym miejscu.

• Owoce zbieramy dojrzałe, ale twarde od końca sierpnia do października. Suszymy z nasionami lub bez w piekarniku 3 godziny w temperaturze 80 °C, po czym obniżamy do  50°C.

Lecznicze działanie

Dzika róża jest przebogatym źródłem naturalnej witaminy C, której nasz organizm dużo potrzebuje ale sam nie wytwarza.

W 100 gramach może mieć 30 razy więcej niż cytryna. W czasie infekcji zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta dwu-trzykrotnie. Naturalna witamina C jest bardziej aktywna niż syntetyczna. Szybciej osiąga niezbędne stężenie i dłużej je utrzymuje.  A to dzięki współobecnym kwasom organicznym i flawonoidom chroniącym ja przed rozkładem.

Ze względu na kompozycję olejków eterycznych, soli mineralnych i witamin  A, B, B2, E, K i P dzika róża posiada rzadką zdolność uszczelniania naczyń krwionośnych. Tym samym skutecznie zabezpiecza przed wirusami. Przepuszczalne naczynia krwionośne błon śluzowych to otwarte wrota dla wirusów i drobnoustrojów. Tą drogą dostają się do wnętrza.

Dzika róża ma działanie:
rozkurczowe, moczopędne, żółciopędne, wzmacniające, rozgrzewające, przeciwdepresyjne

Napary z dzikiej róży stosuje się 

• W przeziębieniach, chorobach dróg oddechowych
• Wrzodach żołądka i schorzeniach przewodu pokarmowego
• Chorobach wątroby i dróg żółciowych
• Infekcjach dróg moczowych, chorobach nerek
• Wzmacniająco przy obniżonej odporności, niedoborach witaminy C
• Obniżonym nastroju, depresji, bezsenności

Dzika róża przepisy 

Syrop z płatków dzikiej róży

Litr płynnego miodu i 4 szklanki wody wlewamy do garnka. Dosypujemy 5 garści świeżych płatków róży, można je przedtem lekko skropić alkoholem. Ogrzewamy na małym ogniu pół godziny. Przelewamy gorący do słoiczków i wekujemy. Zażywa się łyżeczkę kilka razy dziennie.

W średniowieczu „wątłym, chorym, melancholijnym, cholerycznym” zalecano syrop różany z płatków i miodu. Płatki gotowane w winie były lekiem na nieżyty żołądka, choroby serca i wątroby.

Konfitura z płatków dzikiej róży
1 kg płatków dzikiej róży
80 dag zwykłego lub brązowego cukru
½ cytryny
Umyte i ususzone płatki róży zalewamy sokiem z cytryny, ugniatając by puściły sok. Odstawiamy na kilka godzin. Przekładamy do garnka, zasypujemy cukrem i smażymy na małym ogniu. Gorącą konfiturę przekładamy do suchych, wyparzonych słoiczków i szczelnie zamykamy.

Maseczka z płatków dzikiej róży na gładką skórę 
Garść świeżych płatków rozgniatamy z odrobiną mleka i łyżeczką miodu. Nakładamy na twarz, szyję i dekolt, po kwadransie zmywamy letnią wodą. Maseczka oczyszcza, wygładza skórę, dodaje cerze blasku.

Płatki róży na oczy 
Płatki róż koją skórę pod oczami, rozjaśniają ją i pozbawiają cieni. Św Hildegarda pisała: wczesnym rankiem albo już po nastaniu dnia weź płatki róży i połóż je sobie na oczach.

Olejek różany
Szczególnie cenny jest olejek różany wykorzystywany w kosmetyce i aromaterapii. Przepis na rewelacyjny krem przeciwzmarszczkowy TUTAJ

Maść św. Hildegardy
70 g kwiatów i liści dzikiej róży
35 g liści szałwii
70 g smalcu wieprzowego
Drobno zmielone zioła wsypujemy do rozpuszczonego  w kąpieli wodnej tłuszczu. Mieszamy, aż powstanie maść. Pomaga na miejscowe paraliże i bolesne skurcz, aplikuje się 2-3 razy dziennie.

Owoce dzikiej róży przepisy

Nalewka z dzikiej róży na odporność

• Szklanka owoców dzikiej róży
• 2 łyżki suszonych liści brzozy
• 1 butelka wina gronowego
• ½ szklanki cukru

Owoce myjemy, kroimy usuwamy pestki w włoski. Suszymy w piekarniku 30-40 minut aż można je będzie rozkruszyć w palcach. Rozgniatamy w moździerzu i wsypujemy do słoika. Dodajemy liść brzozy, zalewamy winem i dosładzamy. Odstawiamy w ciepłe miejsce na 10 dni codziennie mieszając. Filtrujemy i przelewamy do butelki

Nalewka dostarcza bardzo dużo witaminy C, wzmacnia odporność, oddala melancholię i dodaje energii. Pije się mały kieliszek 3 razy dziennie.

Konfitura z owoców dzikiej róży

• 2 kg owoców dzikiej róży
• ½ kg zwykłego lub brązowego cukru

Owoce róży myjemy, kroimy usuwamy pestki w włoski. Zalewamy wodą, gotujemy pół godziny aż zmiękną. Odcedzamy i przecieramy owoce przez sito. Do przetartych owoców dodajemy cukier i opcjonalnie  2, 3 łyżki soku z cytryny. Mieszamy i gotujemy 10 minut. Gotową konfiturę przekładamy wyparzonych osuszonych słoiczków. Szczelnie zamykamy i ustawiamy wieczkiem do dołu do ostygnięcia.

Herbatki z dzikiej róży

Herbatka uspokajająca z dzikiej róży i melisy

Po łyżeczce suszonych owoców dzikiej róży i melisy zalewamy szklanką wrzątku, parzymy pod przykryciem 10 minut.  Po przecedzeniu można dosłodzić miodem. Herbatka działa uspokajająco, lekko nasennie, łagodzi objawy jelita drażliwego. Można podawać dzieciom.

Dzika róża na przeziębienie 

Mieszamy w równych proporcjach do wyboru owoc dzikiej róży i

• jarzębina lub kwiat lipy
• borówka brusznica plus pokrzywa
• czarna porzeczka plus liście maliny

Łyżeczkę mieszanki zalewamy 200 ml wrzątku. Gotujemy pod przykryciem kilka minut, dosładzamy miodem. Pij się 2-3 razy dziennie. Małym dzieciom poda się kilka razy dziennie ½ szklanki lub nawet po kilka łyków,jeśli maluch marudzi.

Herbatka na oczyszczenie nerek
2 łyżki rozdrobnionych owoców gotujemy kwadrans w 250 ml wody. Po wystudzeniu przecedzamy. Pie się 3 razy dziennie 1/3 szklanki. Kuracja 2 tygodniowa. Herbatka oczyszcza nerki i wypłukuje piasek

Herbatka pobudzająca wydzielanie żółci
100 g owoców dzikiej róży wsypujemy do termosu litrowego. Zalewamy wrzątkiem i odstawiamy na noc. Ciepły napar popija się cały dzień.

UWAGA:
Dzikiej róży nie powinny stosować osoby ze skłonnością do zakrzepów