Komonica zwyczajna [Lotus corniculatus], zwana rożkową jest pospolitą rośliną z rodziny motylkowatych. Występuje powszechnie na całym świecie, w wielu krajach jest uprawiana.
Dawniej z kwitnących wierzchołków pozyskiwano żółty barwnik do tkanin. Jej działanie lecznicze przypadkowo odkrył francuski lekarz i zielarz Henri Leclerc w XIX wieku.
Otóż pewnego dnia Leclerc zalecił wieśniaczce cierpiącej na zapalenie spojówek nalewkę z nostrzyka. Kobieta pomyliła rośliny, nazbierała komonicy, zrobiła z niej nalewkę, a po tygodniu stosowania zauważyła, że przy okazji ustąpiły problemy nerwowe, kołatanie serca i bezsenność. Leclerc natychmiast zaczął działanie rośliny, stosując w leczeniu pacjentów z zaburzeniami nerwowymi.
Komonica zwyczajna
Zwana ptasią koniczyną lubi trawiaste miejsca. Zasiedla przydroża, rowy, łąki zarośla i pastwiska. Nazwa botaniczna lotus, nawiązuje do legendarnych owoców kaki, które w mitologii greckiej opisywane były jako wywołujące „szczęśliwe lenistwo”.
Komonica dorasta do 10-40 cm. Rozłożyste łodygi porastają naprzemiennie trzy lub pięciolistkowe, pierzaste liście. Od maja do września wytwarza żółte, charakterystyczne groszkowate kwiaty, pąki są podbarwione na czerwono.
Jesienią powstają owoce w formie strąków, które wyraźnie przypominają rogi lub ptasie łapki. Stąd drugi człon nazwy, łacińskie corniculatus oznacza rogaty. W niektórych krajach zwyczajowo roślinę nazywa się ptasie łapki.
Komonica jest rośliną miododajną i źródłem pożywienia dla niektórych gatunków motyli i gąsienic. W Polsce uprawia się dla bogatego w białko, wapń, magnez dodatku do pasz.
Lecznicze działanie
Zanim odkryto działanie komonicy, włoscy zielarze z okolic Forlì del Sannio tradycyjnie robili nalewki z kwiatów jako lekarstwo na niepokój, problemy ze snem i brak sił życiowych.
Profil energetyczny. Smak słodki/słony, chłodzi, nawilża.
Generalnie komonica zwyczajna kategoryzowana jako zioło o działaniu rozluźniającym, uspokajającym i przeciwskurczowym. Zalecana dla przy nadmiernej nerwowości, kołataniu serca, zaburzeniach snu ale i osłabieniu, długotrwałej depresji.
Jest bogatym źródłem białka, soli mineralnych, w tym wapnia i magnezu, karotenu, cukrów, flawonoidów, kwercetyny. Zawiera związki cyjanogenne, które w niewielkich ilościach stymulują oddychanie i poprawiają trawienie, w nadmiarze są toksyczne.
Działanie: przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, tonizujące, antyalergiczne, wiatropędne, moczopędne, uspokajające, odprężające, rozkurczowe na mięśnie gładkie, estrogenne, regenerujące.
Roślinę stosuje się zewnętrznie jako miejscowy okład przeciwzapalny we wszystkich stanach zapalnych skóry.
- Odpręża, wycisza układ nerwowy, uspokaja, obniża ciśnienie krwi
- Redukuje stany zapalne wątroby, nerek, mięśnia sercowego
- Zwiększa przepuszczalność naczyń krwionośnych
- Wzmacnia siatkówkę i naczyniówkę oka
- Goi i regeneruje naskórek i błony śluzowe jelit
Zastosowania:
- Nadmierne pobudzenie, nerwowość, dolegliwości sercowe na tle nerwowym
- Zaburzenia krążenia, kruchość naczyń krwionośnych, zakrzepy, choroba wieńcowa, miażdżyca, cukrzyca
- Stany zapalne nerek, wątroby, jelit
- Bezsenność i problemy ze snem
- Depresja, osłabienie, brak sił
- Alergie, zespół jelita nadwrażliwego
- Objawy menopauzy, działa podobnie jak koniczyna czerwona
- Zewnętrznie do okładów na stany zapalne skóry i oczu
Przepisy z komonicy
Nalewka z kwiatów
Pół szklanki suszonych lub dzień, dwa podsuszonych kwiatów umieścić w litrowym słoiku. Zalać do pełna podgrzaną wódką. Postawić w ciemnym miejscu codziennie wstrząsając. Po tygodniu przefiltrować.
Nalewka ma działanie antydepresyjne, uspokajające, reguluje sen. Zmniejsza stany lękowe, nerwowość, kołatanie serca, objawy menopauzy, poprawia krążenie. Stosuje się 30-40 kropki rozcieńczonych w wodzie 2-3 razy dziennie.
Herbatka z komonicy
Do wywarów wodnych stosuje się suszone kwiaty. Łyżkę surowca zalewa szklanką wrzątku, zaparza pod przykryciem kwadrans. Stosuje się 1-2 szklanki dziennie do dwóch tygodni w zaburzeniach pracy jelit, wątroby, nerek. Napar stosuje do okładów na oczy i stany zapalne skóry, trądzik, wykwity, egzema.
Olejek z komonicy
Świeże kwiaty skropić spirytusem. Po 10 minutach przełożyć do słoika do 1/3 wysokości. Zalać oliwą z oliwek, olejem lnianym lub ze słodkich migdałów. Po 3-4 tygodniach przefiltrować. Stosuje się na problematyczną skórę z wypryskami, trudno gojące rany, odleżyny.