Lukrecja gładka [Glycyrrhiza glabra] jest jednym z najstarszych, znanych człowiekowi lekarstw.
Po miodowy korzeń sięgali starożytni Grecy, Egipcjanie, Hindusi, Chińczycy. Nazwa botaniczna Glycyrrhiza wywodzi się z greckiego glukurrhiza. Nadał ją grecki lekarz Dioskurydes nazywając słodkim „glukos”, korzeniem „riza”
Lecznicze działanie rośliny wysoko cenił już 5 tysięcy lat temu ojciec chińskiej medycyny cesarz Shen Nung. Po dziś dzień lukrecja odgrywa w lecznictwie wschodnim niezmiernie ważną rolę jako główny składnik wielu preparatów ziołowych.
Medycyna chińska stosuje lukrecję w celu wzmocnienia energii Qi. Zioło nazywa się wielkim odtruwaczem, gdyż skutecznie usuwa toksyczne substancje z organizmu. Ponadto stosuje się jako środek przeciwgorączkowy, nawilżający płuca, tłumiący odruchy kaszlu i wzmacniający energetycznie, szczególnie żołądek i śledzionę.
W polskim piśmiennictwie lukrecję jako pierwszy wymienia osiemnastowieczny Dykcyonarz roślinny, przypisując roślinie szerokie właściwości lecznicze. Ale prawdopodobnie znano jej dużo wcześniej. W III wieku p.n.e grecki lekarz Teofrast pisał, że wiedzę na temat zastosowań lukrecji dostał od Scytów – stepowych sąsiadów Słowian.
Lukrecja gładka
Jest byliną z rodziny bobowatych. Dziko występuje na południu Europie i w Azji, ale uprawiana jest w wielu rejonach świata.
Lukrecja dorasta do ok. 2 m wysokości. Rozgałęzione łodygi porastają ciemnozielone, lancetowate, dołem lekko owłosione listki. Latem na szczytach pojawiają się liliowe i fioletowe kwiaty zebrane w ogoniaste grona. Po przekwitnięciu tworzą strąki zawierające nasiona.
W leczeniu wykorzystuje się łodygę i korzeń o charakterystycznym słodkim anyżkowym smaku, 50 razy słodszy od cukru. Do zbioru i suszenia nadają się co najmniej trzyletnie rośliny.
Lukrecja właściwości lecznicze
Ajurweda wykorzystuje lukrecję do odżywienia i regeneracji płuc, uspokajania gardła, pobudzania nadnerczy, wspierania systemu immunologicznego. Upłynnia wydzieliny z dróg oddechowych, nawilża, rozluźnia. Poza wsparciem płuc lukrecja silnie tonizuje nadnercza, zwiększa siły witalne, odżywia układ nerwowy. Uspokaja umysł, sprzyja harmonii i zadowoleniu. Lukrecja energetycznie wzmacnia śledzionę, która filtruje wirusy, bakterie i drobnoustroje z krwi.
Ciemny, czarny jak smoła syrop pozyskiwany z korzenia zawiera szereg aktywnych, silnych związków przeciwzapalnych i łagodzących. Główny składnik glicyryzyna działa przeciwko szerokiej gamie drobnoustrojów. Korzeń lukrecji jest silnym środkiem przeciwwirusowym.
Stosuje się w leczeniu:
- nieżytów górnych dróg oddechowych
- szerokiej gamy drobnoustrojów, wszystkich typów koronawirusów. Więcej tutaj
- wrzodów żołądka, dwunastnicy
- schorzeń układu trawiennego,
- alergii pokarmowych
- zmęczenia nadnerczy
- zmian zwyrodnieniowych stawów
- niskiego ciśnienia krwi
- chorób autoimmunologicznych układowych i skórnych
- przewlekłego zapalenia wątroby
- obniżonej odporności
- zagrożeniu chorobą nowotworową w obrębie układu trawiennego
- profilaktycznie w zapobieganiu osteoporozy
Dzięki działaniu estrogennemu wskazana jest dla kobiet po menopauzie. Chroni układ sercowo-naczyniowy, obniża ryzyka zachorowania na nowotwory piersi i śluzówki macicy.
Lukrecja przepisy lecznicze
Przy infekcjach można pić herbatki, ale wygodniejsze jest żucie kawałka korzenia 2-3 razy dziennie.
Odwar na drogi oddechowe i układ pokarmowy
3 łyżeczki sproszkowanego korzenia lukrecji zalać 2 szklankami zimnej wody. Doprowadzić do wrzenia, gotować 3 minuty na małym ogniu. Po przecedzeniu piję się kilka razy dziennie 100 ml odwaru.
Nalewka z lukrecji
- 5 łyżek drobno pokrojonego korzenia
- 1,5 szklanki spirytusu
- 1/3 szklanki miodu
- 1,5 szklanki wody
Korzeń rozdrobnić w moździerzu lub tłuczkiem. Wsypać do 2 litrowego słoja. Zalać spirytusem i odstawić na 7 dni. Zagotować wodę, po wystudzeniu wymieszać z miodem i nalać nalać do słoja. Po kolejnych 7 dniach przecedzić i rozlać do buteleczek z ciemnego szkła. Pije się 3-4 razy dziennie łyżkę stołową nalewki w infekcjach dróg oddechowych.
Przepis z ajurwedy
- Łyżeczkę sproszkowanego korzenia gotuje się kilka minut w 200 ml wody.
- Przed wypiciem dodaje 5-10 kropli olejku mahanarayan lub 1/2 łyżeczki masła klarowanego
- Pije się łyk co 5-10 minut w przypadku kłopotów z oddychaniem
Ziołowy syrop na kaszel
Wymieszać po łyżce
- korzenia lukrecji,
- kwiatów dziewanny, babki lancetowatej,
- biedrzeńca anyżu, kory kaliny koralowej.
- posiekanego korzenia imbiru,
Zioła gotować w 3 szklankach wody na wolnym ogniu, aż połowa płynu wyparuje. Odstawić do wystygnięcia. Przecedzić i dolać 100 ml gliceryny i 150 ml miodu. Przelać do butelek z ciemnego szkła. Zażywa się łyżeczkę 3 razy dziennie.
Syrop na kaszel i przeziębienie
Wymieszać po łyżce ziela lebiodki, tymianku i sproszkowanego korzenia lukrecji. Składniki zalać 2 szklankami wody, gotować 5 minut na wolnym ogniu. Odstawić na pół godziny. Przecedzić. Dodać miodu i trochę soku z cytryny, 30 g gliceryny, szczyptę cynamonu i 3 goździki.
Przechowywać w lodowce. Stosuje się 3 razy dziennie jedną łyżeczkę syropu. Można dodawać do herbaty przy infekcjach, astmie, problemach trawiennych, stanach zapalnych.
Lukrecja i kasztany jadalne na chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy
6 kasztanów jadalnych obrać, zalać 250 ml wody. Gotować pod przykryciem aż zmiękną, by można je było łatwo rozgnieść. Dodać kopiastą łyżeczkę lukrecji i łyżeczkę sproszkowanej paprotki zwyczajnej.
W misce wymieszać z 3 łyżeczkami mąki pszennej. Dodać trochę ciepłej wody by ugnieść ciasto, wymieszać z kasztanami. Następnie krótko zagotować i papka gotowa. Maksymalnie po 3 dniach bóle żołądka powinny ustąpić bez śladu.
Zastosowania zewnętrzne
Lukrecja jest pomocna w łagodzeniu objawów egzemy i atopowego zapalenia skóry. Zmniejsza stany zapalne, łagodzi podrażnienia, zaczerwienienia, swędzenie i obrzęki.
Odwar do stosowania zewnętrznego
Wymieszać po łyżce lukrecji, wyki płotowej i uczepu trójlistkowego. Zalać litrem wody, zagotować. Ostawić pod przykryciem na pół godziny. Przecedzić, wlać do kąpieli wodnej lub przemywać skórę wywarem.
Cukierki lukrecjowe
- 2 łyżeczki sproszkowanego korzenia lukrecji
- Szklanka melasy
- Łyżeczka sproszkowanego anyżu
- Szklanka mąki
Melasę podgrzać, dodać pozostałe składniki i mąkę, wyrobić na ciasto. Uformować wałeczki, kiedy masa stwardnieje pociąć na kawałki.
UWAGA: Lukrecji nie powinny stosować osoby z zaburzeniem elektrolitów, chore na marskość wątroby, nadciśnienie, kobiety w ciąży.