Macierzanka wzmacnia, leczy, koi ciało i umysł

Macierzanka piaskowa[Thymus serpyllum] jest pospolitą, niską krzewinką z mnóstwem drobnych fiołkowych kwiatków. Zwana dzikim tymiankiem, macierzączką, duszką, szemrzykiem kwitnie od czerwca do września roztaczając bardzo przyjemny zapach.

Niewielkie różowofioletowe kwiatuszki układają się w grona lub główki.  Lubi miejsca nasłonecznione, sosnowe i brzozowe zagajniki. Można ją znaleźć przy polnych drogach i miedzach. Tworzy gęste kobierce i pięknie prezentuje się na skalniakach.

Macierzanka piaskowa jest podobna do popularnego tymianku,  wykazuje nieco inne działanie. Ziele zbieramy w okresie kwitnienia czerwiec – lipiec.

Ścinamy młode, niezdrewniałe pędy i suszymy w przewiewnym, zacienionym miejscu. Ziele przechowujemy z szczelnie zamkniętych opakowaniach, by nie straciło cudnego aromatu i cennych olejków. Zebrana latem macierzanka wzmocni organizm i ukoi smutki w zimnych miesiącach.

Macierzanka – kochanka słońca

Do Polski sprowadziła ją królowa Bona i posadziła w królewskim ogródku.

Pierwszego roku maleńkie zioło tak cudnie fiołkowo zakwitło, że król  Zygmunt Stary żartobliwie nazwał macierzankę kochanką słońca. Roślinka rozkłada się na polanach i swym nikłym ciałkiem chłonie każdy dotyk promieni słonecznych. Stąd ma tyle ciepła w sobie, energii i siły. Pomaga osłabionym, anemicznym dzieciom i chorym na oskrzela. Rozgrzewa wychłodzone organizmy. Rozświetla umysł, rozpogadza myśli nawet w pochmurne dni.

Pewnej zimy król Zygmunt Stary zachorował na grypę. Królowa Bona podawała mu winko z macierzanki, by uczyniło cuda w osłabionym organizmie. Żeby wzmocnić działanie słonecznego zioła, dodała niezwykle waleczną babkę lancetowatą. Ta zaś potrafi rozprawić się z groźnymi nawet wirusami.

Król Zygmunt Stary ku zdziwieniu medyków szybko wyszedł z ciężkiej choroby. Wieść o cudownym działaniu królewskiego zioła rozeszła się szybko po całym kraju. Macierzankę szczerze pokochał nie tylko prosty lud, ale i na pańskich stołach nigdy nie brakowało ziołowego smakołyku, który leczył wszelkie jesienno-zimowe dolegliwości.

Macierzanka właściwości lecznicze

Św. Hildegarda wymieniała macierzankę jako lek na trąd, porażenia i schorzenia układu nerwowego. Maria Treben pisała, że kto zastąpi poranną filiżankę kawy szklanką herbatki z macierzanki szybko odczuje pozytywne skutki: jasność umysłu, lekki żołądek, brak porannego kaszlu i ogólnie lepsze samopoczucie.

Ziele macierzanki piaskowej wysoko cenili przedwojenni zielarze. W starych zielnikach można wyczytać

• Herbatka z macierzanki oczyszcza krew
• Uspokaja nerwy i reguluje trawienie
• Usuwa bóle głowy powstałe od żołądka
• Gotowana w białym winie leczy astmę, przewlekły kaszel
• Pomaga na kaszel, koklusz w mieszance z podbiałem i bluszczykiem przyziemnym
• „Konserwuje” włosy, wzmacnia cebulki i usuwa łupież
• Rozgrzewa wychłodzony żołądek i śledzionę.
• Pasta z ziela wymieszanego z olejkiem rycynowym pomaga na reumatyzm.
• Okadzanie macierzanką oczyszcza powietrze z drobnoustrojów chorobotwórczych.

Macierzanka jest silnie aromatycznym, „gorącym” ziołem.  Rozgrzewa, stymuluje pocenie, rozprasza wilgoć, przeziębienie. Ale również orzeźwia i ma pozytywny wpływ na metabolizm.

Ma energię ognia – wszystko kurczy, rozładowuje, eliminuje pozbywa się niepotrzebnego. Wspomaga rozkład składników odżywczych i trawienie. Rozluźnia tkanki i budzi je z letargu, bezruchu . Stymuluje, porusza, inspiruje, motywuje, zagrzewa.  Pomaga przy wychłodzeniu, zmęczeniu, stagnacji, osłabieniu, leniwości, ospałości.

Zastosowania macierzanki

• Przeziębienia, infekcje górnych dróg oddechowych i gardła przebiegające bez gorączki.  Zadziała tu wykrztuśnie, przeciwzapalnie, przeciwbólowo i antyseptycznie. Ruszy „krew”, poprawi metabolizm.
• Niestrawność, wzdęcia, bóle i skurcze brzucha. Dzięki działaniu rozkurczowym, wiatropędnym, stymulującym wydzielanie żółci i soków trawiennych.
• Infekcje jamy ustnej i gardła. Polecana do płukanek przy paradontozie, stanach zapalnych dziąseł, bólach gardła.
• Osłabienie organizmu. Wzmocni i oczyści z toksyn.
• Pomoże przy słabej pamięci i koncentracji. Problemach z nerwami, depresji, melancholii, smutku.
• Przy chorobach skóry, ukąszeniach owadów. Złagodzi świąd, ból i opuchliznę, działa przeciwzapalnie
• Grzybicach i kandydozie. Zawiera olejki eteryczne o właściwościach przeciwgrzybiczych i odkażających
• Macierzanka jest cudownym kosmetykiem. Polecana dla skóry zanieczyszczonej, trądzikowej z zaskórniakami i rozszerzonymi porami. Zapobiega przetłuszczaniu się włosów i eliminuje łupież

Przepisy z macierzanki 

Herbatka z macierzanki
Łyżkę macierzanki zalać szklanką wrzątku. Odstawić pod przykryciem na 15 minut. Po przecedzeniu pije się ciepły napar w kilku porcjach 2-3 szklanki dziennie.
Można dosłodzić miodem lub domowym sokiem.

Herbatka „stawia na nogi”, wyostrza pamięć, rozjaśnia umysł. Pomaga usuwać toksyny, poprawia humor i wzmacnia nerwy. Polecana w czasie wzmożonego wysiłku umysłowego. Zewnętrznie napar używamy do płukania gardła, jamy ustnej i okładów na bóle reumatyczne, stłuczenia.

Syrop na gardło z macierzanką
Przepis tutaj

Winko królowej Bony

• Bierzemy po 4 łyżki macierzanki i babki lancetowatej
• Po lasce cynamonu i wanilii
• 4 łyżki domowego octu jabłkowego
• 1 litr miodu
• 6 szklanek czerwonego, gronowego, wytrawnego wina

Zioła w garnku zalać winem, zagotować. Podgrzewać na małym ogniu 15 minut. Po przecedzeniu dodać pozostałe składniki i podgrzewać 10 minut. Rozlać do butelek. Popija się przy infekcjach, przeziębieniu, grypie kilka razy dziennie po 2–3 łyżki rozcieńczone ciepłą wodą.

Gdy żołądek niedomaga macierzanka pomaga 

Bierzemy zioła w ilości:  tatarak 20 g, macierzanka 50 g, kozieradka 30 g. Zmielone na proszek zażywa się łyżeczkę 2 razy dziennie. Rano o godz. 7 (przed śniadaniem) i po południu, pomiędzy 15 a 17. Kuracja trwa 21 dni i w tym czasie należy zachować dietę.

Ciasteczka na poprawę koncentracji 

• 1 kg mąki orkiszowej, 5 łyżek płatków owsianych
• po 4 łyżki ziaren sezamu i zmielonej macierzanki
• kostka masła śmietankowego, 2 jajka, szklanka płynnego miodu
• trochę mleka, łyżeczka proszku do pieczenia,  ½ łyżeczki kardamonu

Ze składników wyrobić ciasto i  włożyć na ½ godziny do lodówki. Rozwałkować i szklanką wykrawać ciasteczka. Piec w rozgrzanym piekarniku około 20 minut. Ciasteczka z macierzanką wzmacniają układ nerwowy i poprawiają pracę mózgu.

Inne zastosowania macierzanki

Macierzanka  na ból głowy

Dawniej przy bólach głowy świeżo zerwaną macierzankę wkładano pod czapki i chustki na głowę. Na efekty nie trzeba było długo czekać. Garść ziela wkładany do małych płóciennych woreczków. Rozgrzewamy nad parą i kładziemy na głowę i skroniach. Przykrywamy chustką, odpoczywamy na leżąco – ból szybko ustępuje.

Tynktura przeciw grzybicy i kandydozie
Przepis Tutaj 

Zapalenie nerwu trójdzielnego 
Pomaga przykładanie ziołowych poduszeczek wypełnionych macierzanką, rumiankiem i krwawnikiem. Jednocześnie z tej mieszanki pije się 2-3 razy dziennie herbatki. Przy bolesnych skurczach trzeba dodać widłaku. Woreczki napełniamy ziołami i zszywamy. Herbatki parzy się z łyżki mieszanki w równych proporcjach na szklankę wody.

Kąpiel z macierzanką 
2 garście macierzanki zalać 3 litrami wrzątku.  Gotować 5 minut na małym ogniu. Odstawić na 40 minut pod przykryciem. Po przecedzeniu wlać do wanny z wodą.
Wonna kąpiel upora się z wszelkimi problemami skórnymi. Podziała uspokajająco, odświeżająco, wzmacniająco i regenerująco. Po wyjściu z wanny nie wyciera się ciała. Owija kąpielowym płaszczem i kładzie do łóżka.

Wyciąg przeciwgrzybiczy
2 szklanki kwiatów zalać szklanką chłodnej przegotowanej wody. Odstawić na 12 godzin. Odcedzony płyn wciera się  w zakażone miejsca 2 razy dziennie.

Płukanka do włosów tłustych z łupieżem
2 garści kwiatów zalać 2 litrami wrzątku. Odstawić na 10 minut, pod przykryciem. Odcedzić. Używa się do ostatniego płukania włosów. Włosy staną się zdrowsze i będą ładnie pachnieć.

Maseczka oczyszczająca
2 garści kwiatów zwilżyć niewielką ilością wrzątku. Odstawić na 10 minut. Papką nałożoną na gazę kompresuje się skórę 20 minut. Zmywa ciepłą wodą.

Macierzanka w kuchni

W postaci suszonej jest aromatyczną przyprawą o zastosowaniu podobnym do tymianku. Wzbogaca smak sosów, mięsa, ryb, farszów, pizzy i serów. Bardzo dobra jest oliwa, w której macerowane było świeże ziele.  Ma wyśmienity smak, działa przeciw bakteriom, grzybom i pierwotniakom. Tymol obecny w roślinie ma silne działanie przeciw drobnoustrojom.

Referencje:
Cytat i niektóre przepisy zaczerpnięto z książki Stefanii Korżawskiej „Ziołowe ambrozje”