Prolaktyna [PRL] jest hormonem peptydowym produkowanym przez przedni płat przysadki mózgowej. Wywołuje laktację i pobudza wzrost piersi w czasie ciąży, kontroluje owulację oraz produkcję estrogenu i testosteronu. Prolaktyna oddziałuje też na wątrobę, gonady i komórki limfoidalne, narządy te posiadają swoiste receptory hormonu.
Poziom prolaktyny we krwi cały czas się zmienia, ale są pewne normy
- Normalny poziom prolaktyny mieści się w granicach do 23 ng/ml.
- Lekko podwyższony poziom powyżej 25 ng/ml może powodować nieregularne miesiączki i cykle bezowulacyjne. Jednak pojedyncze badanie może być mylące, bo tymczasowy wzrost prolaktyny powodują niektóre czynniki np. alkohol, niedobór snu, seks, ćwiczenia siłowe, odwodnienie, łagodne choroby tarczycy, środki antykoncepcyjne, leki obniżające poziom kwasu żołądkowego, leki psychotropowe. W fazie po owulacji zawsze występuje podwyższony poziom, dlatego nie ma sensu wykonywać wtedy badań.
- Kiedy poziom prolaktyny jest powyżej 50 ng/ml – może dojść do zupełnego zatrzymania miesiączki
- Poziom powyżej 100 ng/ml budzi podejrzenie guza przysadki mózgowej.
Przyczyny nadprodukcji prolaktyny
- Długotrwałe przyjmowanie niektórych leków np. na nadciśnienie, antydepresantów, obniżających kwas żołądkowy
- Niedoczynność tarczycy
- Niewydolność nerek
- Choroby wątroby
- Gruczolaki
- Przewlekły stres
- Nierównowaga innych hormonów produkowanych wytwarzane przez przysadkę mózgową
Wysoki poziom prolaktyny objawy
U kobiet
- Nieregularne, bezowulacyjne miesiączki lub całkowity zanik
- Nadmierne owłosienie
- Wyciek mleka z brodawek sutkowych
- Osłabienie libido
- Trądzik na plecach i klatce piersiowej
- Suchość oczu, osłabienie wzroku, bóle głowy
U mężczyzn
- Osłabione libido i zaburzenia erekcji
- Wyciek mleka z brodawek sutkowych
- Zmniejszenie masy mięśniowej
- Zmniejszenie masy kostnej
- Suchość oczu, osłabienie wzroku, bóle głowy
Lekko podwyższony poziom prolaktyny można obniżyć redukując poziom stresu. Pomoże e wysypianie się i łagodne ćwiczenia fizyczne typu joga, tai chi. Trzeba zredukować alkohol, szczególnie piwo ponieważ jęczmień stymuluje wzrost prolaktyny. Niegdyś tradycyjnie zalecano piwo w celu zwiększenia laktacji.
Prolaktyna a dieta
Prolaktyna wiąże cynk, dlatego dieta powinna być bogata w ten pierwiastek albo suplementować. Jak wykazały badania cynk obniża jej poziom. Ponadto niezbędne są witaminy z grupy B, szczególnie B6 , witaminę E i witaminę C – możliwie naturalna bez produktów przetworzonych, zawierających hormony, antybiotyki, sztuczne substancje. W diecie należy uwzględnić ciemnozielone warzywa liściaste, rośliny strączkowe, orzechy, ziemniaki, ryby zimnowodne, banany, mleko i mięso od zwierząt karmionych naturalnie
Prolaktyna – niepokalanek i inne zioła
Wśród ziół na uwagę zasługuje niepokalanek. Badania wykazały, że duże dawki niepokalanka obniżają poziom prolaktyny, małe dawki odwrotnie. Należy pamiętać, że niepokalanek działa wolno i delikatnie. Dlatego ważna jest cierpliwość i regularność.
dr Henryk Różański zaleca napar z niepokalanka:
1 łyżkę liści lub 1 łyżkę płaską owoców świeżych lub suchych i rozdrobnionych zalać 200 ml wrzącej wody lub lepiej mleka, odstawić pod przykryciem na 20 minut, przecedzić. Pić po 1/2 szklanki 4 razy dziennie.
Inne naturalne substancje roślinne regulujące wydzielanie prolaktyny to korzeń żeń -szenia, maca, miłorząb japoński i mucuna pruriens.
Układ hormonalny jest bardzo delikatny. Przyjmowanie preparatów z niepokalankiem, suplementacja witaminami powinna być prowadzona pod okiem mądrego specjalisty. Natomiast przy schorzeniach tarczycy, wątroby, nerek należy leczyć ich przyczynę, dzięki czemu poziom prolaktyny samoistnie się obniży.