Nadnercza – objawy nierównowagi, zmęczenie, pokarmy i zioła

Nadnercza traktuje się trochę po macoszemu, podczas gdy spełniają wiele ważnych funkcji, nie tylko dla układu hormonalnego. Zaburzenia w obrębie pracy nadnerczy skutkują nierównowagą całego organizmu.

Brak równowagi nadnerczy może skutkować wyczerpaniem, zmęczeniem, brakiem koncentracji, nerwowością, zmiennością nastroju, nadmiernym tyciem.

Jak pracują nadnercza?

Leżące tuż nad nerkami nadnercza, to niewielkie gruczoły o trójkątnym kształcie, wielkości orzecha włoskiego. Stanowią centralną część osi podwzgórze-przysadka nadnercza (HPA), która odpowiada za reakcję na stres. Silnie połączone z układem nerwowym, odgrywają kluczową rolę w aktywowaniu współczulnego układu nerwowego, włączaniu trybu przetrwania, czyli reakcji „walcz lub uciekaj”.

Nadnercza wytwarzają ważne hormony,  w tym steroidowe: kortyzol, glikokortykosteroidy, mineralokortykoidy, katecholaminy: adrenalinę, epinefrynę, noradrenalinę, aldosteron, DHEA, dopaminę i niewielkie ilości testosteronu i progesteronu.

Hormony te w naturalny sposób pomagają organizmowi regulować wiele podstawowych funkcji, w tym: cykle snu, metabolizm, aktywność sercowo-naczyniową, poziom cukru we krwi, reakcję na wewnętrzne i zewnętrzne czynniki stresowe.

Rola kortyzolu

Głównym zadaniem nadnerczy  jest regulowanie uwalniania kortyzolu w obliczu bezpośredniego zagrożenia życia. W stresującej sytuacji  współczulny układ nerwowy włącza reakcję „walcz lub uciekaj”, sygnalizując nadnerczom uwalnianie kortyzolu. Tym samym organizm generuje dodatkową energię, zwiększa wytrzymałość i czas reakcji potrzebnych do podjęcia działań ratujących życie.

Przy normalnej reakcji na stres, kiedy bezpośrednie zagrożenie mija, poziom  kortyzolu szybko spada. Uaktywnia się układ przywspółczulny, co bezpiecznie pozwala powrócić stanu równowagi.

Hormon ten pełni również inne funkcje,  niezbędne do zachowania homeostazy. Reguluje cykle snu, pozwala zachować czujność w stresujących sytuacjach. Wpływa na poziom cukru we krwi, oraz to w jaki sposób organizm wykorzystuje węglowodany, tłuszcze, białka.

Stale podwyższony poziom kortyzolu generuje niepokój, stany lękowe, problemy ze snem. Przyczynia się do przybierania na wadze i niekontrolowanego jedzenia. Bez uregulowanie wydzielania kortyzolu praktycznie nie możliwe jest osiągnięcia stanu relaksu, zmniejszenie wagi ciała, spalenie tłuszczu.

Kortyzol jest wydzielany nie tylko przy reakcji na stres zewnętrzny, ale i wewnętrzny, choćby reakcje zapalne, które wywołują odpowiedź immunologiczną. W przewlekłych stanach zapalnych nadnercza cały czas pompują do krwi kortyzol, więc z biegiem czasu zaczynają ulegać zmęczeniu. W końcu przychodzi taki moment, że nie są w stanie wyprodukować wystarczającej ilości, do wyciszenia objawów reakcji zapalnej.

Wyczerpanie nadnerczy

Wyczerpanie nadnerczy objawia się m.in zaburzeniami snu, trudnościami z zasypianiem lub wstawaniem, uczuciem zmęczenia, nieumiejętność radzenia sobie ze stresem, emocjami, ciągłe podenerwowanie, drażliwość nawet przy braku obowiązków i względnym spokoju. Brak radości życia, depresja, słabsza pamięć, brak koncentracji, spadek libido, szybsze starzenie.

Medycyna wschodnia wiele tych symptomów przypisuje powiązanych z nadnerczami nerkom. Typowym przykładem jest głęboki niedobór nerek i szybsze starzenie. Przy zbytnim obciążeniu, wyczerpaniu tak nerek jak i nadnerczy pojawia się wcześnie zmarszczki, siwieją włosy, spada poziom energii, witalność i odporność.

Samo przewlekłe wyczerpanie nie świadczy jeszcze o zmęczeniu nadnerczy, przy którym występują równocześnie inne objawy. Do typowych należą: zaburzenia rytmu snu, trudności z zasypianiem lub wstawaniem, poranne zmęczenie niezależnie jak długo trwał sen, popołudniowy spadek energii i wzrost wieczorem, zwiększona ochota na smak słony i słodki.

Naturalne remedia

Najlepszym lekarstwem dla zmęczonych nadnerczy, przy znaczącym niedobrze Yin, jest głęboki, regenerujący sen, podczas którego cały organizm się odbudowuje i odnawia. Przywracane są normalne funkcje tkankom, krwi, Qi, Yin, Yang. Dlatego, jeśli człowieka dotyka bezsenność lub jakiekolwiek zaburzenia snu, należy się na tym skupić w pierwszej kolejności.

By przywrócić nadnerczom normalne funkcje, należy przede wszystkim wyeliminować przyczyny. Unikać czynników, które pogłębiają nierównowagę, zadbać o odpoczynek i właściwe odżywianie.

Naturalne tłuszcze są one niezbędne zarówno dla układu nerwowego, osłonek mielinowych, jak i hormonów, które muszą nieraz pokonywać duże odległości. Ich niedobór zaburza cały mechanizm transportu. Zresztą, dobre tłuszcze to z jeden kluczowych elementów zachowania ogólnej równowagi hormonalnej, na który mało kto zwraca uwagę. A przecież cała zewnętrzna część nadnerczy zbudowana jest głównie z tłuszczów, jak również, wiele hormonów jest wytarzanych z kwasów tłuszczowych. W ekstremalnych przypadkach, przy dużych niedoborach tłuszczów tkanki wysychają. Identyczny problem dotyka również nadnerczy, jeśli tak się stanie, wówczas nastąpi ich całkowite wyczerpanie.

Najbardziej szkodzą nadnerczom rafinowane tłuszcze, żywność przetworzona, paczkowana i spożywanie posiłków w stresie, napięciu, pośpiechu. Śniadania powinny być raczej białkowo-tłuszczowe, bez cukrów, węglowodanów. Do diety warto włączyć kiszonki, więcej zielonych i kolorowych warzyw, a potrawy doprawiać świeżymi ziołami, np. bazylia odżywia nadnercza. Nie żałować sobie naturalnej, nieoczyszczonej, bogatej w minerały soli. Przy zmęczeniu nadnerczy utrzymuje się niski poziom aldosteronu, który odpowiada za regulowanie gospodarki wodno-mineralnej. Zwiększenie w diecie soli, oczywiście w granicach rozsądku, powinno znacznie poprawić
samopoczucie.

Zioła dla nadnerczy

Najbardziej odżywcze zioła dla nadnerczy to: pokrzywa zwyczajna, ogórecznik, lukrecja i korzeń maca. W regulowaniu ich pracy mogą pomóc  święta bazylia, cytryniec chiński, traganek, ashwagandha. Silne stymulanty: żeń szeń panax,  żeń-szeń syberyjski, kolcosił straszliwy i różeniec górski – specyficzny przy niedotlenieniu.

Równocześnie należy wesprzeć ziołami odżywczymi nerki, które energetycznie są powiązane z nadnerczami i bardzo odczuwają skutki ich wyczerpania. Jeżeli adaptogeny nie przynoszą poprawy, najprawdopodobniej występuje głęboki niedobór Yin. Wówczas należy natychmiast odstawić adaptogeny, i wpierw zastosować odżywcze, nawilżające toniki dla wyczerpanego układu nerwowego.

Szczegółowe opracowanie, dopasowanie ziół do konstytucji, regulowanie pracy nadnerczy, układu nerwowego, osi HPA i nerwu błędnego w mojej nowej książce „Zbalansuj system nerwowy holistyczne”. Do nabycia tutaj.

B. della Porta