Objawy związane z cofaniem się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku to nie zawsze refluks.
Nierzadko wywołuje je przepuklina rozworu przełykowego. Statystycznie występuje w około 15-20% przypadków. Bezpośrednie i wtórne efekty często przypisuje się innym schorzeniom.
Przepuklina rozworu przełykowego objawy
Przepuklina rozworu przełykowego powstaje wtedy, gdy żołądek zmieni pozycję i częściowo przemieści się przez rozwór przełykowy z jamy brzusznej do klatki piersiowej.
Rozwór przełykowy to otwór w mięśniu przepony, przez który pokarm z przełyku dostaje się do żołądka. Zamyka go jednokierunkowa zastawka tzw zwieracz, który kontroluje i ma za zadanie blokować przedostawanie się kwaśnej treści z żołądka do przełyku. Przy przepuklinie dolny zwieracz przełyku nie domyka się, nie spełnia swoich funkcji.
Skutki często myli się z refluksem. Pojawia się zgaga, pieczenie za mostkiem, kwaśne odbijanie, nudności, trudności w połykaniu, bóle w nadbrzuszu. Gdy kwaśna treść podrażnia krtań, gardło i oskrzela, może pojawić się chrypka, uczucie guli w gardle lub suchy kaszel.
Zdarza się, że kwas żołądkowy uderza w nerw błędny. Efektem podrażnienia są trudności w oddychaniu, ciężki, płytki oddech, astma, kołatanie serca. Mogą też występować stany zapalne np. bóle artretyczne.
Przepuklina rozworu przełykowego a splot słoneczny
Najczęściej do przemieszczenia żołądka dochodzi przy czynnościach, które powodują wzrost ciśnienia w jamie brzusznej np. dźwiganie ciężkich przedmiotów, kichanie, mocny kaszel, „szarpiące” wymioty, zaparcia.
Nie zawsze do tego dochodzi, gdyż czynnikami, które „ułatwiają” przesunięcie żołądka są słabe mięśnie przepony i włókna kolagenowe. Najczęściej jednak napięcia w splocie słonecznym, powodowane emocjami typu: frustracja, niemożność wyrażania siebie. Czasem coś, co w środku „wybucha” w środku i domaga się uwolnienia.
Splot słoneczny unerwia narządy wewnętrzne i duże naczynia krwionośne. Kontroluje czynności zachodząc bez udziału naszej woli np. procesy oddechowe, praca serca, perystaltyka jelit.
Z punktu widzenia Ajurwedy przepuklina rozworu przełykowego ma związek z brakiem równowagi czakry splotu słonecznego, co należy wziąć pod uwagę przy leczeniu. Czakra splotu słonecznego stanowi centrum naszych sił życiowych, łączy się 72 000 kanałów subtelnych energii.
Na poziomie fizycznym czarka splotu reguluje procesy transformacji, przemiany metaboliczne, temperaturę, odpowiada za pracę żołądka, trzustki, wątroby, pęcherzyka żółciowego, jelita cienkiego, wpływa na wzrok i jakość krwi.
Niezrównoważona powoduje napięcia w splocie słonecznym, które skutkują zaburzeniami przewodu pokarmowego, oddechowego, rytmu serca czy przewlekłym zmęczeniem. Na poziomie emocjonalnym wywołuje depresję, nerwowość, brak kontaktu z intuicją.
Jak rozpoznać przepuklinę rozworu przełykowego?
W tym celu wykonujemy test głębokiego oddechu przeponowego.
Najlepiej stanąć przed lustrem w pozycji wyprostowanej. Położyć dłoń pod mostkiem, wziąć głęboki wdech i obserwować ruch dłoni na brzuchu, klatkę piersiową i ramiona. Przy przepuklinie rozworu przełykowego nie będziemy w stanie wziąć głębokiego oddechu brzusznego. Klatka piersiowa i ramiona zawsze będą się unosić a ruch dłoni pod mostkiem będzie przebiegać płasko do góry zamiast wypychająco na zewnątrz.
Ćwiczenie można leżąc na plecach, kładąc na brzuchu jedną rękę, drugą na klatce piersiowej. Jeśli przy głębokim oddechu klatka piersiowa się rozszerza na zewnątrz, może to być przepukliną rozworu przełykowego lub napięcie w splocie słonecznym, bądź bardzo słaba przepona.
By potwierdzić diagnozę robimy test zmysłu czucia. Zginamy luźno palce dłoni i kolejno uciskamy dość silnie wciskając palce pod kątem pod żebra. Zaczynamy od wyrostka mostka schodząc w dół, po zewnętrznych krawędziach pod żebrami z jednej i drugiej strony. Normalnie będziemy odczuwać tkliwość, przy przepuklinie ból jest dosyć silny, odczuwa się też blokady, ciasnotę, jakby brakowało miejsca.
Przepuklina rozworu przełykowego lub czasem samo napięcie splotu słonecznego nie pozwala na właściwe trawienie i odpowiednie dotlenienie ze wszystkimi tego konsekwencjami.
Jak korygować nieprawidłowości?
Najlepsze efekty przynoszą ćwiczenia wzmacniające przeponę i masaże, z których można skorzystać u fizjoterapeuty, ewentualnie samodzielnie wykonywać w domu.
Masaż
Jedną z domowych technik jest masaż brzucha od splotu słonecznego ku dołowi. Początkowo delikatnie głaszczemy głaskanie dla rozluźnienia. Następnie naśladując test czucia, zaczynając od punktu pod mostkiem, wolno przesuwamy palce dosyć silnie naciskając pod żebrami z jednej i drugiej strony. W trakcie przerw między jednym a drugim naciskiem staramy się głęboko oddychać przeponowo.
Masaż rozluźnia brzuch i wyraźnie tworzy więcej przestrzeni, by żołądek mógł przesunąć się do właściwej pozycji. W trakcie praktyki zauważymy, że oddechy są coraz głębsze i znika napięcie.
Praktyka z oddechem
Kolejne ćwiczenie odnosi się nie tylko do fizycznego opuszczenia przepukliny. Wzmacnia również czakrę splotu słonecznego, równoważy ogień trawienny, przywraca poczucie pewności siebie, wewnętrznej mocy, rozwija intuicję i świadomość.
Z wyprostowanym kręgosłupem są to kolejno dość szybko wykonywane: chłodzący oddech shitali uzupełniony specjalnie dobranymi kombinacjami.
- W rozluźnieniu, skupiając całą uwagę na brzuchu, wykonujemy oddech shitali (technika tutaj). Natychmiast czujemy jak otwiera się cały obszar pod mostkiem.
- Następnie składamy dłonie, krzyżujemy wszystkie palce wraz z kciukami. Prostujemy palce wskazujące i w tej pozycji podnosimy ramiona wysoko nad głowę. Jednocześnie napinamy mięśnie miednicy i dolne zwieracze.
- Opuszczamy ramiona, prawym kciukiem zatykamy prawe nozdrze i robimy wydech.
Wykonanie pełnego ćwiczenia zajmuje 20-25 sekund. Powtarza się powtarzamy kolejno siedem razy. Po opanowaniu techniki, w pozycji z rękami nad głową staramy się wykonywać skręty ciała na boki rozluźniając jeszcze bardziej brzuch i okolice splotu słonecznego.
Praktyka ta przynosi zadziwiająco dobre i bardzo szybkie efekty. Rozciąga obszar brzucha, otwiera i wzmacnia przeponę, równoważy splot słoneczny.
W równoważeniu splotu słonecznego, wzmacnianiu przepony i problemach z przepukliną rozworu przełykowego pomocne są olejki: z lawendy, rozmarynu, bergamotki, rumianku, mniszka, dziurawca oraz kolor żółty.
Ludowa metoda
Doraźną metodą jest ludowa metoda. Ćwiczenie wykonuje się na czczo, po wypiciu 2 szklanek ciepłej wody.
- Pozycja stojąca z prostym kręgosłupem
- Ramiona wyprostować na boki i zgiąć łokcie, przybliżając dłonie do klatki piersiowej.
- Wspiąć na wysoko na palce i ok. 10 razy szybkim, mocnym ruchem opuścić ciężar ciała na pięty. Można zeskakiwać ze schodka.
- Po wykonaniu ćwiczenia z otwartymi ustami i podniesionymi do góry rękami wziąć kilka krótkich, szybkich oddechów, ok 15 sekund
Ciepła woda rozluźnia brzuch, pod wpływem ciężaru cieczy żołądek powinien przesunąć się na swoje miejsce.
Ogólne zalecenia
Przy przepuklinie rozworu przełykowego ważne jest utrzymywanie optymalnego nawodnienia. Wodę popija się cały dzień, poza porami posiłków, godzinę przed i półtorej godziny po jedzeniu. Ważne by starać się unikać stresu i napięcia w ciele oraz:
- potraw tłustych, pikantnych
- z wysoką zawartością błonnika – pieczywa razowego, grubych kasz
- wzdymających roślin strączkowych
- alkoholu
- napojów gazowanych
- mocnej kawy i herbaty
- słodyczy
- marynat
Ostatni posiłek 2-3 godziny przed snem. Pomocne zioła: cynamon, rumianek, kojąca kora wiązu czerwonego.