Wilżyna ciernista – zastosowanie i właściwości lecznicze

Wilżyna ciernista [Ononis spinosa] nazywana wilczym albo lisim ogonem jest niedużą krzewinką z rodziny motylkowatych o różowych delikatnych kwiatach przypominających groszek i nieprzyjemnym zapachu. Coraz rzadziej występuje w Polsce, jest objęta jest częściową ochroną. Roślinę można spotkać na suchych łąkach, przydrożach, miedzach, przy torach kolejowych. Preferuje jałowe gleby,  ubogie w składniki mineralne. Ma to związek z bakteriami żyjącymi w jej korzeniach, dzięki którym wilżyna asymiluje azot bezpośrednio z atmosfery.

Pierwszy człon nazwy botanicznej pochodzi od greckiego onos – osioł, jej liście mimo pewnych trudności (ciernie) były chętnie jedzone przez osły. Zastosowanie wilżyny sięga czasów starożytnych. W średniowieczu  uprawiano ją w ogrodach razem z innymi ziołami. Wywar z korzenia stosowano do oczyszczania organizmu, uśmierzania bólu zębów. Jeszcze wcześniej wykorzystywano działanie moczopędne korzenia. Starożytni Grecy i Rzymianie stosowali wilżynę przy problemach z nerkami, by usunąć piasek i małe kamienie. Także współcześnie korzeń wilżyny używany jest do produkcji preparatów oczyszczających nerki i leczenia kamicy nerkowej.

Wilżyna właściwości lecznicze

• Wilżyna ma silne właściwości moczopędne, przeciwzapalne i rozkurczowe na mięśnie gładkie układu moczowego.
• Dezynfekuje i pomaga usuwać złogi z nerek
• Wypłukuje nadmiar azotu mocznika z krwi
• Odtruwa organizm
• Działa przeciwkrwotocznie, zmniejsza przekrwienie wątroby,
• Stymuluje wydzielanie żółci, zmniejsza obrzęki
• Wspomaga leczenie reumatyzmu, artretyzmu, dny i nadciśnienia.
• Popiół ze spalonego korzenia ma właściwości przeciwgrzybicze
• Zewnętrzne wilżyna jest stosowana do płukania jamy ustnej przy krwawieniach z dziąseł, infekcjach gardła oraz do nasiadówek przy hemoroidach.

Jeden z głównych składników korzenia wilżyny  – onoceryna jest inhibitorem enzymu odpowiedzialnego za dezaktywację jednego z najważniejszych neuroprzekaźników w organizmie – acetylocholiny. Z tego powodu wilżyna jest aktualnie intensywnie badana pod kątem możliwości jej wykorzystania w leczeniu choroby Alzheimera.

Wilżyna ciernista  przepisy lecznicze

Napar z korzenia wilżyny
1 łyżkę rozdrobnionych korzeni zalać w termosie 1,5 szklanki wrzątku. Zamknąć i postawić na 1-2 godziny. Pić po 1/4-1/3 szklanki 2-4 razy dziennie miedzy posiłkami jako środek moczopędny przy niewydolności nerek. Dawniej zalecano odwary, ale gotowanie surowca powoduje powstawanie substancji hamującej wydzielanie moczu. Korzystniej jest zalać ciepłą wodą, pozostawić na 1 godz. do napęcznienia i ogrzać do wrzenia (nie gotować).

Wilżyna działa korzystniej działa z innymi ziołami, w różnych kompozycjach.

Mieszanka na piasek i kamienie nerkowe
Wziąć w równych ilościach następujące składniki: wilżyna ciernista, rzepik pospolity, tasznik i liść brzozy. Łyżeczkę mieszanki zalać szklanką wrzątku, pozostawić minutę do naciągnięcia. Pić po 1/2 szklanki 2 razy dziennie.

Obrzęki, nagromadzanie płynów w tkankach
Wziąć 2 łyżeczki drobno pokrojonego korzenia wilżyny ciernistej na 1 szklankę wody i pozostawić na noc dla otrzymania zimnego wyciągu. Rano całość lekko podgrzać i przecedzić. Pije się po 1/2 szklanki pół godziny przed i pół godziny po śniadaniu.

Zioła w skazie moczanowej
Wziąć po 40 g liści brzozy i korzenia wilżyny, 20 g liści porzeczki czarnej i korzenia pokrzywy. 2 łyżki mieszanki zalać 3 szklankami ciepłej wody, ogrzać do wrzenia. Gotować do 5 minut, przecedzić do termosu. Pić 3 razy dziennie między posiłkami.
Lub
Wziąć po 20 g korzenia wilżyny, strąków fasoli i słomy owsianej oraz 50 g kory wierzby. Zalać 2 łyżki ziół 2 1/2 szklanki wody ciepłej, pozostawić na 1-2 godziny do napęcznienia, ogrzać powoli do wrzenia (nie gotować), odstawić na 10 minut i przecedzić. Pić 3 razy dziennie po 2/3 szklanki między posiłkami przez kilka tygodni w podwyższonym poziomie kwasu moczowego we krwi, bólach stawowych spowodowanych odkładaniem się moczanów w początkach kamicy moczanowej oraz w zapaleniu prostaty

Mieszanka moczopędna
Wymieszać po 25 g rozdrobnionego korzenia wilżyny, strączków fasoli, ziela skrzypu i liści mięty pieprzowej oraz po 50 g liści mącznicy lekarskiej, liści brzozy i rozdrobnionego
korzenia lubczyku. Zalać 3 łyżki ziół 3 szklankami wody ciepłej i gotować łagodnie pod przykryciem 3 minuty. Odstawić na 10 min i przecedzić do termosu. Stosować w kamicy moczanowej przy złogach fosforanów, moczanów, szczawianów. 1 szklanka 3 razy dziennie między posiłkami.

Artretyzm i reumatyzm
Wziąć 3 części liścia brzozy, 2 części skrzypu i po 1 części wilżyny, krwawnika, pokrzywy i jałowca. 2 łyżki mieszanki zalać 1/2 litra wrzątku, przykryć i macerować przez noc. Rano podgrzać i popijać na ciepło porcjami w ciągu dnia.

Puchlina wodna
Wziąć 2 części liścia brzozy, po 1 części owocu dzikiej róży i wilżyny. Czubatą łyżeczkę mieszanki zalać szklanką chłodnej, przegotowanej wody, odstawić na 6 godzin. Gotować 15 minut. Po ostygnięciu i przecedzeniu pić łykami przez cały dzień.